Bài giảng Ngữ văn 10 - Bài: Cảnh ngày hè (bảo kính cảnh giới – bài 43)

CAÛNH NGAØY HEØ(Baûo kính caûnh giôùi – baøi 43) Nguyeãn TraõiGIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ DUNG1Haõy neâu nhöõng hieåu bieát cuûa em veà Nguyeãn Traõi?2I.Tìm hiểu chung1. Tác giả:( 1380- 1442)- Nguyễn Trãi là anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới.Ông là nhà chính trị, quân sự, nhà thơ lớn của Việt Nam thời trung đại.3I.Tìm hiểu chung1. Tác giả:( 1380- 1442)2.Tác phẩm:Tập thơ “Quốc âm thi tập”:Gồm 254 bài, đánh dấu sự phát triển của thơ tiếng Việt.Nội dung: phản ánh vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi.Nghệ thuật: thơ Đường luật được sử dụng như thể thơ dân tộc.Bố cục: gồm 4 phần: vô đề, môn thì lệnh, môn hoa mộc, môn cầm thú.4I.Tìm hiểu chung1. Tác giả:( 1380- 1442)2.Tác phẩm:3. Bài thơ : cảnh ngày hèXuất xứ:bài thơ số 43- Bảo kính cảnh giới - vô đề.Bố cục : chia làm 2 phần+ 6 câu thơ đầu :Bức tranh thiên nhiên, cuộc sống+ 2 câu còn lại: khát vọng của nhà thơ5Caây vaø hoa hoøe6Thaïch löïu7Hoàng lieân trì8II.Đọc hiểu bài thơBức tranh thiên nhiên, và cuộc sống: Rồi/ hóng mát/ thưở ngày trường,Cách ngắt nhịp 1/2/3 diễn đạt sự thư thái, con người mở rộng lòng để đón nhận cảnh vật.->Tâm thế của con người an nhàn, tìm đến thiên nhiên, hòa mình với thiên nhiên.Em có nhận xét gì về cách ngắt nhịp trong câu 1? Cách ngắt nhịp tạo nên ý nghĩa gì?9II.Đọc hiểu bài thơ.1.Bức tranh thiên nhiên,cuộc sống:Tác giả sử dụng các động từ mạnh diễn tả trạng trái cảnh ngày hè:+ Đùn đùn+ Phun+ Tiễn-> sức sống của cảnh vật đang căng tràn, đang cựa quậy, vận động không ngừng. Tìm những động từ diễn tả trạng thái cảnh ngày hè?Trạng thái đó được hiện lên như thế nào qua các động từ?10II.Đọc hiểu bài thơ.1.Bức tranh thiên nhiên,cuộc sống:Bức tranh thiên nhiên còn được tái hiện qua màu sắc nào?Tác dụng của các tính từ đó?Tác giả đã sử dụng tính từ, để miêu tả màu sắc tươi tốt của bức tranh thiên nhiên:+ Hòe lục ( Xanh lục)+ hoa lựu đỏ+ hoa sen hồng ->Bức tranh thiên nhiên tươi sáng, tràn đầy sức sống.11II.Đọc hiểu bài thơ.1.Bức tranh thiên nhiên,cuộc sống:Nhà thơ cảm nhận bức tranh thiên nhiên bằng những giác quan nào?Thị giác: màu sắc của cây, của hoa. Thính giác: + Dắng dỏi cầm ve+ Lao xao chợ cá.->Nhà thơ đã thức nhọn mọi giác quan để cảm nhận bức tranh thiên nhiên, cuộc sống.12II.Đọc hiểu bài thơ.1.Bức tranh thiên nhiên,cuộc sống:Qua bức tranh thiên nhiên và cuộc sống, em cảm nhận như thế nào về tâm hồn Nguyễn Trãi?Tình yêu thiên nhiên tha thiết, tâm hồn tinh tế, thiết tha giao cảm với đời, của Nguyễn Trãi.13Hai caâu cuoái nhaø thô öôùc ñieàu gì? Qua hai caâu thô cuoái cho ta hieåu taám loøng cuûa Nguyeãn Traõi ñoái vôùi daân nhö theá naøo?14II.Đọc hiểu bài thơ.1.Bức tranh thiên nhiên,cuộc sống:2. Khát vọng của nhà thơ:Đắm mình trong cảnh ngày hè,nhà thơ ước có cây đàn của vua Thuấn, gảy khúc nam phong cầu mưa thuận gió hòa, để “Dân giàu đủ khắp đòi phương”.Lấy Nghiêu, Thuấn “làm gương báu răn mình”, Nguyễn Trãi đã bộc lộ chí hướng cao cả:luôn khao khát đem tài trí để thực hành tư tưởng nhân nghĩa yêu nước, thương dân.15-Câu kết (câu lục ngôn):thể hiện sự dồn nén cảm xúc của cả bài.->Điểm kết tụ trong tâm hồn Ức trai không phải ở thiên nhiên,tạo vật mà chính là ở con người,ở người dân.II.Đọc hiểu bài thơ.1.Bức tranh thiên nhiên,cuộc sống:2. Khát vọng của nhà thơ:16II.Đọc hiểu bài thơ.1.Bức tranh thiên nhiên,cuộc sống:2. Khát vọng của nhà thơ:III. Tổng kết:1.Nội dung-Bức tranh ngày hè đẹp,tràn đầy sức sống,cùng với đó là vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi.2.Nghệ thuật:Bài thơ vừa trang trọng, vừa bình dị, tự nhiên.Sử dụng kết hợp từ thuần Việt( từ láy),từ Hán Việt.17Töï hoïc ôû nhaø:Hoïc baøi:1.Thuoäc thô.2.Böùc tranh thieân nhieân ngaøy heø.3.Taâm traïng cuûa nhaø thô thoâng qua böùc tranh ngaøy heø?18Chuaån bò:Baøi Nhaøn1.Taùc giaû, söï nghieäp vaên chöông cuûa Nguyeãn Bænh Khieâm.2.Xuaát xöù,chuû ñeà baøi thô.3.Trong baøi thô, taùc giaû ñeà cao caùch soáng naøo?Quan nieäm soáng cuûa taùc giaû ra sao?4.YÙ nghóa vaên baûn?19