Bài giảng Ngữ văn 10 - Bài dạy: Tấm cám

Kính chào quý thầy cô và các em học sinhTRƯỜNG THPT KIỆM TÂNTỔ NGỮ VĂNGiáo viên thực hiện: Nguyễn Thị LanBài dạy: TẤM CÁMĐồng Nai, ngày 2 tháng 10 năm 20092000Ngaøy 07/10/2009.Đọc vănTieát: 22-23II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN1. Hoàn cảnh của TấmBOÁ CUÏC BAØI DAÏY I .TIỂU DẪNTaám Caùm2. Văn bản1.Thể loại cổ tích2. Quá trình đấu tranhSo sánh sự giống nhau và khác nhau giữa cái chết của Vũ Nương trong truyện “Người con gái Nam Sương” với Xita?Kieåm tra baøi cuõI. TIỂU DẪN1. Về thể loại	Có 3 loại cổ tích: Cổ tích sinh hoạt; cổ tích loài vật; cổ tích thần kì.2. Văn bảna) Thể loại: thuộc thể loại cổ tích thần kì.b) Bố cục: chia làm 3 đoạn- Đoạn 1: từ đầu “Ngày xưa việc nặng” giới thiệu hoàn cảnh khổ cực của Tấm.- Đoạn 2: “Một hômmẹ con Cám”, sự đày ải của mẹ con Cám và sự giúp đỡ của Bụt dành cho Tấm.- Đoạn 3: Còn lại	Những hành động độc ác của Cám và sự hóa thân của Tấm. Thông qua các hình ảnh và đoạn phim em hãy tóm tắt câu chuyện?c) Đọc và tóm tắt văn bảnII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN1. Hoàn cảnh của Tấm và con đường tìm đến hạnh phúc của Tấm a) Hoàn cảnh của Tấm- Tấm mồ côi mẹ từ nhỏ.- Không bao lâu cha mất Tấm ở với gì ghẻ.- Phải làm lụng vất vả từ sáng đến tối.Cuộc đời và thân phận của Tấm được miêu tả như thế nào?b) Con đường tìm đến hạnh phúc của Tấm Những chi tiết nào dẫn đến xung đột giữa Tấm và Cám qua các tình huống?Chi tiếtMẹ con CámTấmYếu tố thần kìChiếc yếm đỏ- Cám đi bắt tép lười biếng chẳng được gì.- Cám lừa trút hết giỏ cá.- Đi bắt tép chăm chỉ được giỏ tép đầy.- Khóc.- Bụt hiện lên tìm cách giúp.- Bống (con Bống)Con Bống- Lừa Tấm đi chăn trâu.- Giết Bống ăn thịt.- Đi chăn trâu.- Khóc khi Bống bị giết.Bụt hiện lên giúp Bống.Đi hội- Mẹ con sửa soạn đi xem hội.- Trộn cả thóc lẫn gạo bắt Tấm nhặt.- Không được đi phải nhặt thóc.- Khóc.Bụt cho đàn chim sẻ xuống nhặt thóc.Thử giàyTỏ ý khinh thường Tấm.Đi vừa giày trở thành hoàng hậu.- Bụt hiện lên giúp Tấm. - Chiếc giày đánh rơi. 3. Ý nghĩaMâu thuẫn giữa mẹ con Cám và Tấm là mâu thuẫn giữa ai với ai? và cao hơn là mt giữa cái gì với cái gì?- Con người trong xã hội muốn tìm được hạnh phúc phải tự mình đấu tranh giành lại những gì thuộc về mình không dựa vào người khác.- Xung đột, mâu thuẫn, gia đình: dì ghẻ, con chồng.- Xung đột, mâu thuẫn ngoài xã hội: cái thiện và cái ác.Con người muốn tìm được hạnh phúc phải làm gì?Qua bảng trên ta thấy mẹ con Cám là người như thế nào? - Mẹ con Cám là người độc ác, mưu mô, xảo quyệt, tìm mọi cách để tiêu diệt đến cùng sự sống của Tấm.Trước những hành động của mẹ con Cám, Tấm đã phản kháng ntn? Có sự giúp đỡ của ai?- Tấm phản kháng một cách thụ động.- Tấm được Bụt giúp đỡ.=> Bụt là hiện thân của cái thiện giúp đỡ con người thực hiện ước mơ về một xã hội công bằng, văn minh. Thể hiện quan niệm “Ở hiền gặp lành” của nhân dân.Cái chết của Tấm- Về nhà giỗ bố- Trèo cau, bị giết.- Bày mưu sai Tấm trèo cau, chặt cau giết Tấm.- Đưa Cám vào làm hoàng hậu.Chi tiếtTấmMẹ con CámCây Xoan- Làm khung cửi.- Nguyền rủa tội cướp chồng. Chặt Xoan làm khung cửi (Vua không nói gì).Khung cửi- Khung cửi bị đốt.- Từ đống tro mọc lên cây thị.- Cám đốt khung cửi.- Đổ tro ra đường (Vua không nói gì)Quả thịTấm trở thành người xinh đẹp hơn xưa.Cám sợ hãi muốn xinh đẹp như Tấm (Vua không nói gì).2. Quá trình đấu tranh giành lại hạnh phúc của TấmQuá trình đấu tranh giành lại hạnh phúc của Tấm gồm những chi tiết nào?So với chặng 1 thì ở chặng 2 quá trình đấu tranh có gì khác? Chứng tỏ điều gì?Tấm đã hóa thân mấy lần? Quá trình đó nói lên điều gì?- Từ sự bị động yếu đuối, Tấm đã có những phản ứng quyết liệt đấu tranh giành lại hạnh phúc.- Quá trình hóa thân 4 lần: Chim vàng anh; cây xoan đào; khung cửi; quả thị.-> Chứng minh sức sống mãnh liệt của Tấm tích cực chủ động giành lại sự sống, hạnh phúc trong cuộc đời.=> Đây là nguyên nhân quan trọng tạo nên chiến thắng cuối cùng của người dân lao động mà Tấm là người đại diện.III.TỔNG KẾT1.Chủ đề1. Chủ đề	Sức sống mãnh liệt và sự trỗi dậy của con người trước sự vùi dập của các thế lực thù địch.2. Nghệ thuậtEm hãy nêu chủ đề và những nghệ thuật đặc sắc của truyện?- Mang yếu tố thần kì lung linh, huyền ảo.- Hình ảnh đẹp gần gũi với đời sống, phong tục tập quán của nhân dân: Đi hội, tục ăn trầu- Kết cấu truyện độc đáo.- Khắc họa hình ảnh Tấm có sự phát triển về tính cách.caûm ôn quyù thaày coâ vaø caùc em hoïc sinh!