Bài giảng Ngữ văn 10 - Đại cáo bình ngô - Trường Thpt chuyên Lương Thế Vinh

Trường THPT Chuyên Lương Thế VinhLớp 10 Hĩa 2_Nhĩm 1Danh sách nhĩm:Phạm Ngọc HiềnPhạm Huỳnh BảoTrần Minh KhangBùi Phạm Anh TuấnPhan Nguyễn Khoa ĐăngĐinh Minh VănPhạm Minh SangLê Thị Hà Hồng Thị Mỹ DuyênĐẠI CÁO BÌNH NGƠNGUYỄN TRÃINGUYỄN TRÃIPhần mộtỨcTraitâmThượngquangkhuêtảoBạn hãy trình bày những hiểu biết của mình về cuộc đời Nguyễn Trãi-1380-1442,hiệu là Ức Trai, quê ở Chi Ngại (Chí Linh,Hải Dương) sau về Nhị Khê (Thường Tín-Hà Tây).-Cha: Nguyễn Ứùng Long- một nho sinh nghèo,học giỏi, đỗ tiến sĩ thời Trần, sau đổi tên là Nguyễn Phi Khanh làm quan dưới triều Hồ. -Mẹ: Trần Thị Thái- con quan Tư đồ(ngang với tễ tướng) Trần Nguyên Đán. Nguyễn Trãi sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước và văn hóa, văn học.I.CUỘC ĐỜI:1.Xuất thânNguyễn Trãi sớm phải chịu nhiều mất mát đau thương: 	-5 tuổi mẹ mất,10 tuổi ông ngoại qua đời ,cha bi giặc Minh bắt sang phương Bắc.2.Cuộc đời không may mắn.I.CUỘC ĐỜI:1.Xuất thân-Thời đại chống quân Minh, NT sống trong ngọn lửa yêu nước hào hùng của dân tộc.Chính ông cũng là người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống ngọai xâm và giành thắng lợi vẻ vang.-Triều đại phong kiến đã bắt đầu suy vong.Mâu thuẫn nội bộ dẫn đến sát hại công thần, gian thần lộng hành NT. cũng bị nghi oan,bi bắt giam. - NT là nạn nhân của triều đình phong kiến thối nát.Thảm khốc hơn, ông còn bị án oan phải tru di tam tộäc.Hai mặt bi hùng của lịch sử dân tộc và thời đại đã ảnh hưởng sâu sắn đến cuộc đời và số phận của NT.I.CUỘC ĐỜI:1.Xuất thân.2.Cuộc đời không may mắn.3.Thời đại NT sống là thời đại bi hùng của lịch sử.NHẬN XÉT: *NT là bậc anh hùng dân tộc, một nhân vật toàn tài hiếm có, một danh nhân văn hoá thế giới. *Một con người phải chịu oan khiên thảm khốc nhất trong lịch sử giai đoạn phong kiến Việt Nam.* NT được tổ chức Giáo dục,Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc(UNESCO)công nhận là danh nhân văn hoá thế giới năm 1980 và tổ chức kỉ niệm 600 năm năm sinh của ông.Tượng đồng danh nhân văn hĩa,anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi và mỹ nhân tài sắc vẹn tồn Nguyễn Thị Lộ đang được xây dựng tại Lệ Chi Viên.I.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chínhHãy kể tên những tác phẩm văn học của Nguyễn Trãi mà bạn biết?LỌAICHỮ HÁNCHỮ NÔMQuân sựChính trị-Quân trung từ mệnh tập-Bình Ngô đại cáo-Chiếu biểu viết dưới triều LêLịch sử Địa lí-Băng Hồ di sự lục-Lam Sơn thực lục-Văn bia Vĩnh Lăng-Dư địa chíThơ caỨc Trai thi tậpQuốc âm thi tậpI.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chínhI.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chính.2.Nhà văn chính luận kiệt xuất.Vì sao nói Nguyễn Trãi là nhà văn chính luận kiệt xuất?-Khối lượng sáng tác khá lớn:Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo ,Chiếu biểu viết dưới triều Lê.-Tư tưởng chủ đạo xuyên suốt trong văn chính luận là tư tưởng nhân nghĩa,yêu nước thương dân.- Văn chính luận của Nguyễn Trãi đạt tới trình độ nghệ thuật mẫu mực về đối tượng, mục đích, lập luận sắc bén:* Bình Ngô đại cáo : là áng văn yêu nước lớn của thời đại, bản tuyên ngôn độc lập, bản cáo trạng hùng hồn tội ác của kẻ thù, là khúc tráng ca về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. I.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chính.2.Nhà văn chính luận kiệt xuất.I.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chính.2.Nhà văn chính luận kiệt xuất.*Quân trung từ mệnh tập: là một tập hợp gồm những thư từ gửi cho tướng giặc và những giấy tờ giao thiệp với triều đình nhà Minh của Nguyễn Trãi.... là tập văn chiến đấu "có sức mạnh bằng mười vạn quân" (Phan Huy Chú).+``Thư dụ Vương Thông lần nữa’’là một trong nhiều bức thư gửi cho Tổng binh giặc Minh là Vương Thông vào tháng 2.1427, lúc Vương Thông đang bị vây ở thành Đông Quan(Hà Nội).Bức thư nhằm phân tìch tình hình khó khăn mọi mặt của quân Minh,vạch rõ nguy cơ bại vong nếu chúng vẫn ngoan cố giữ thành.Tháng 10 năm ấy Vương Thông tự ý giảng hòa với quân Lam Sơn,đầu hàng rồi kéo quân về nước.+Cách xưng hô của tác giả có sự phân hóa tùy đối tượng:Đối với Phương Chính,một viên tướng khát máu vô mưu không cần thuyết phục thì gọi hắn là mày:``Bảo cho mầy ngược tặc Phương Chính biết :Ta nghe nói người danh tướng trọng danh nghĩa, khinh quyền mưu. Bọn mầy quyền mưu còn chưa đủ, huống là danh nghĩa! Trước mầy gửi thư cho ta, cứ cười ta núp náu ở rừng ở núi, thập thò như chuộtkhông dám ra nơi đất phẳng đồng bằng để đánh nhau.Nay quân ta đã đến đây, ngòai thành Nghệ An đều là chiến trường cả.Mày cho đó là rừng núi chăng ?Thế mà mầy cứ đóng thành bền giữ như mụ già là làm sao?Ta e rằng bọn mầy không khỏi cái nhục khăn yếm vậy’’. (Lại thư cho Phương Chính).+Đối với Vương Thông,Sơn Thọ có khả năng thuyết phục họ theo lẽ phải thì gọi là `` ông’’:``Nay các ông kế cùng lực kiệt,lính tráng mỏi mệt,trong không lương thảøo,ngòai không viện binh,bám hờ khu nhỏ mọn,nghỉ tạm thành chơ vơ,há chẳng phải là như thịt trên thớt ,cá trong nồi rồi sao?’’ (Thư dụ Vương Thông lần nữa)I.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chính.2.Nhà văn chính luận kiệt xuất.3.Nhà thơ trữ tình sâu sắc.Em hãy trình bày những ý chính của luận điểm:``Nguyễn Trãi- nhà thơ trữ tình sâu sắc’’.I.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chính.2.Nhà văn chính luận kiệt xuất.3.Nhà thơ trữ tình sâu sắc.a.Người anh hùng vĩ đại: *Lí tưởng anh hùng hòa quyện giữa nhân nghĩa với yêu nước, thương dân: Trừ độc,trừ tham,trừ bạo ngược, Có nhân,có trí,có anh hùng. (BKCG 5)*Tình cảm yêu nước thiết tha,mãnh liệt: Bui một tấc lòng ưu ái cũ, Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đôâng.(TH 2) *Kiên quyết đấu tranh vì chân lí: Vườn hùynh dù chim kêu hót, Cõi trần có trúc đứng ngăn. (Tự thán 4)*Sống hết nình cho lí tưởng: Những vì chúa thánh âu đời trị Há kể thân nhàn tiếc tuổi tàn.(Tự thán 2)I.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chính.2.Nhà văn chính luận kiệt xuất.3.Nhà thơ trữ tình sâu sắc.b.Con người trần thế:*Tình yêu thương con người:Đau nỗi đau của con người: Phượng những tiếc cao diều hãy liệng, Hoa thường hay héo cỏ thường tươi. (Tự thuật 9 )-Mơ ước xã hội thái bình thịnh trị: Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng, Dân giàu đủ khắp đòi phương. (Cảnh ngày hè)-Tình nghĩa vua tôi,tình cha con đầy cảm động: Quân thân chưa báo lòng canh cánh, Tình phụ cơm trời áo cha. (Ngôn chí 3)-Tình bạn sáng trong như vầng nguyệt: Lòng bạn trăng vằng vặc cao (Bảo kính cảnh giới 40)I.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chính.2.Nhà văn chính luận kiệt xuất.3.Nhà thơ trữ tình sâu sắc.*Tình yêu thiên nhiên,yêu quê hương:Có bức tranh thiên nhiên hòanh tráng: Kình ngạc băm vằm non mấy khúc, Giáo gươm chìm gãy bãi bao tầng. (Cửa biển Bạch Đằng)-Có bức tranh thiên nhiên phảng phất phong vị thơ Đường: Nước biếc non xanh thuyền gối bãi,Đêm thanh nguyệt bạc khách lên lầu. (Bảo kính cảnh giới 26)-Có cảnh thiên nhiên bình di,dân dã: Ao cạn,vớt bèo thả muống, Trì thanh, phát cỏ ương senI.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂN1.Những tác phẩm chính.2.Nhà văn chính luận kiệt xuất.3.Nhà thơ trữ tình sâu sắc.-Xem thiên nhiên là bầu bạn: Côn Sơn suối chảy rì rầm, Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai. (Côn Sơn ca)-Nâng niu vẻ đẹp nguyên sơ của tự nhiên :+ Không nỡ thả mái chèo vì sợ làm tan bóng trăng in trên nước:Nước còn nguyệt hiện xá(hãy) thôi chèo.+ Gánh nước về pha trà,nước in bóng trăng mà tưởng mang cả trăng về theo:Khách đến chim mừng hoa xảy động,Chè tiên(nấu),nước ghín(gánh),nguyệt đeo về. (Thuật hứng 3)==>Gìn giữ vẻ đẹp nguyên sơ của tự nhiên cũng là gìn giửõ môi trường sống trong lành mà tạo hóa ban cho con người. Nguyễn Trãi vừa là người anh hùng vĩ đại vừa là con người trần thế.Khía cạnh con người trong người anh hùng Nguyễn Trãi chính là vẻ đẹp nhân bản đã góp phần nâng người anh hùng dân tộc lên tầm nhân lọai.I.CUỘC ĐỜI:II.SỰ NGHIỆP THƠ VĂNIII.TỔNG KẾT: *Về nội dung: Bao trùm trong thơ Nguyễn Trãi là nguồn cảm hứng yêu nước và nhân đạo sâu sắc. *Về nghệ thuật:-Thể loại: + Là nhà văn chính luận kiệt xuất. + Là người khai sáng văn học tiếng Việt, sáng tạo thơ Đường luật bằng chữ Nôm. - Ngôn ngữ: sử dụng thuần thục, làm giàu cho chữ Nôm- ngôn ngữ dân tộc.s"Nguyễn Trãi là bông hoa đầu mùa tuyệt đẹp của thơ Nôm Việt Nam" (Lê Trí Viễn) Nêu khái quát nhữõng giá trị cơ bản về nội dung và nghệ thuật của thơ văn Nguyễn Trãi?Chùa Tư Phúc (Cơn Sơn)-nơi Nguyễn Trãi về ở ẩnMột bệ miếu thờ cổ kính nằm ở ngay khu vực đã xảy ra thảm án Lệ Chi Viên(nay thuộc thơn Đại Lai, xã Đại Lai,huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh) KÍNH CHÀOVÀ KÍNH CHÚC SỨC KHỎE QUÍ THẦY CÔ !