Bài giảng Ngữ văn 10 - Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ (tiết 1)

HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮTIẾT 1 Giáo viên: Lương Thị Hải Yến MỤC ĐÍCH – YÊU CẦUGiúp Hs nắm được những kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp (HĐGT) bằng ngôn ngữ, các nhân tố giao tiếp (NTGT), về hai quá trình trong hoạt động giao tiếp. Biết xác định các NTGT trong 1 HĐGT, nâng cao năng lực giao tiếp khi nói, khi viết và năng lực phân tích, lĩnh hội giao tiếp. Có thái độ và hành vi phù hợp trong HĐGT bằng ngôn ngữ.I. THẾ NÀO LÀ HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮEm hiểu thế nào là giao tiếp? Cho thêm ví dụ. Hoạt động giao tiếp có vai trò thế nào trong đời sống xã hội?- Hoạt động giao tiếp là hoạt động trao đổi thông tin của con ngườitrong xã hội nhằm thực hiện nhữngmục đích nhận thức, tình cảm, hànhđộng- Xã hội tồn tại và phát triển qua quá trình giao tiếp của con người.2. Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữThế nào là giao tiếp bằng ngôn ngữ? Vai trò của giao tiếp bằng ngôn ngữ?Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của con người.Dùng ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp nhằm thực hiện những mục đích về nhận thức, tình cảm, hành động gọi là giao tiếp bằng ngôn ngữ (bao gồm dạng nói và dạng viết).Qua ngôn ngữ con người biểu lộ cảm xúc, thiết lập, duy trì hoặc phá bỏ quan hệ, thống nhất hành động, tổ chức cuộc sống.II. QUÁ TRÌNH VÀ CÁC NHÂN TỐ TRONG HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾPTìm hiểu ngữ liệuNgữ liệu 1: Đọc phân vai văn bản trong SGK trang 14	Cuộc đối thoại diễn ra giữa những nhân vật nào? Có phải là hoạt động giao tiếp không? Phương thức giao tiếp là gì? – Giữa vua Trần và các bô lão.– Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ viết.	Cương vị và quan hệ của nhân vật giao tiếp? Dấu hiệu nào thể hiện sự khác nhau về cương vị và quan hệ đó?	Quan hệ và cương vị giao tiếp 	của các nhân vật có ảnh hưởng đến ngôn ngữ giao tiếpCương vị vua TrầnBô lãolãnh đạo(bệ hạ)thần dân(Xin thưa)vuatôiQuan hệII. QUÁ TRÌNH VÀ CÁC NHÂN TỐ TRONG HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾPTìm hiểu ngữ liệuNgữ liệu 1: Đọc phân vai văn bản trong SGK trang 14	Trong hoạt động giao tiếp, các nhân vật giao tiếp lần lượt đổi vai cho nhau như thế nào (vai người nói, vai người nghe). Người nói và người nghe tiến hành những hành động tương ứng như thế nào?Đổi	Vua Trần	Hỏi	- 	NgheVai	Bô lão	Nghe	- 	Trả lờiTạo lập văn bảnLĩnh hội văn bảnNgười nói (hỏi, trả lời) sản sinh ra lời nói. Người nghe tiếp nhận và lĩnh hộiII. QUÁ TRÌNH VÀ CÁC NHÂN TỐ TRONG HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾPTìm hiểu ngữ liệuNgữ liệu 1: Đọc phân vai văn bản trong SGK trang 14	Hoạt động giao tiếp diễn ra trong hoàn cảnh nào? Nội dung gì? Mục đích của cuộc giao tiếp? Cuộc giao tiếp có đạt được mục đích đó không?Nội dungHoàn cảnhĐất nước đang có ngoại xâmĐịa điểm: Hội nghị Diên HồngXã hội phong kiến Hcảnh rộngNội dungBàn kế sách đối phó với giặcMục đích Hòa giặc hay đánh giặc đạt mục đích.II. QUÁ TRÌNH VÀ CÁC NHÂN TỐ TRONG HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP Tìm hiểu ngữ liệuNgữ liệu 2: Thảo luận và trả lời câu hỏi ngữ liệu Tổng quan văn học Việt Nam.Nhân vật giao tiếp?Hoàn cảnh giao tiếp?Nội dung giao tiếp?Mục đích giao tiếp?Phương tiện ngôn ngữ và cách tổ chức văn bản?Người viết : Tác giả SGK (Có trình độ chuyên môn)Người đọc: HS lớp 10Hoạt động dạy học trong nhà trườngTổng quan VH (Các bộ phận hợp thành, quá trình phát triển của VHVN, con người trong VHVN Người viết: Cung cấp kiến thức chính xác Người đọc: Nắm được kiến thức cơ bản. Dùng nhiều thuật ngữ VH VB chặt chẽ, mạch lạc. Kết luậnTừ những ngữ liệu trên hãy khái quát về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ:1. Cách thức giao tiếp bằng ngôn ngữ?Ngôn ngữ nói và viết2. Quá trình giao tiếp bằng ngôn ngữ?Văn bảnNgười nói (viết)Người nghe (đọc)Tạo lậpLĩnh hội3. Các nhân tố của hoạt động giao tiếp?HĐGTPhương tiện, cách thứcNội dungMục đíchHoàn cảnhNhân vật