Bài giảng Ngữ văn 10 - Tại lầu hoàng hạc tiễn mạnh hạo nhiên đi quảng lăng - Trường Thpt Huỳnh Thúc Kháng

Tập thể lớp 10C3 Xin kính chào các quý thầy cơ giáo về dự giờ thăm lớpTRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG(HỒNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNG)TẠI LẦU HỒNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNGLÝ BẠCHNGƯỜI SOẠN: NGUYỄN VĂN HÀOvI. Tìm hiểu chung 1.Tác giả: a) Cuộc đời- Lí Bạch (701-762) tự là Thái Bạch, quê ở Lũng Tây, Là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc. Ông được gọi là “Thi tiên”.Hãy nêu những nét chính về cuộc đời Lý Bạch?b) Sự nghiệp văn học- Để lại hơn 1000 bài thơ- Néi dung: phong phĩ, víi c¸c chđ ®Ị chính + Ước mơ vươn tới lí tưởng cao cả. + Khát vọng giải phĩng cá nhân + Bất bình trước hiện thực tầm thường. + Tình cảm phong phú, mãnh liệt: tình bạn, thiên nhiên, uống rượu- Nghệ thuật+ Phong cách thơ: hào phĩng, bay bổng nhưng tự nhiên, tinh tế, giản dị.+ KÕt hỵp giữa c¸i cao c¶ vµ c¸i ®Đp.Hãy nêu sự nghiệp văn học của Lý Bạch2. Tác phẩmHoµn c¶nh s¸ng t¸c: Khi LÝ B¹ch tiƠn M¹nh H¹o Nhiªn ®i Qu¶ng Lăng.b) Thể thơ: Thất ngơn tứ tuyệt Đường luật.c) Bố cục:+ Hai câu đầu: Khơng gian và thời gian đưa tiễn.+ Hai câu sau: Nỗi lịng của nhà thơ.Hãy nêu hồn cảnh ra đời của tác phẩm?Hãycho biết thể thơ của bài thơ?Hãy chia bố cục cho bài thơ?- Trong thơ Đường , thơ viết về tình bạn chiếm tỉ lệ rất cao. Các nhà thơ đời Đường đều rất trân trọng tình bạn:“Hoàng kim vạn lạng dung dị đắcNhân sinh tri kỉ tối nan tầm”(Vạn lạng hoàng kim còn dễ kiếmThế gian tri kỉ thật khó tìm)Lí Bạch và Mạnh Hạo Nhiên là bạn văn chương, Mạnh Hạo Nhiên hơn Lí Bạch đến 12 tuổi.3. Mối quan hệ giữa Lí Bạch và Mạnh Hạo Nhiên: .Tình bạn thắm thiếtMối quan hệ giữa Lý Bạch và Mạnh Hạo Nhiên?Lµ mét ®Þa danh ë bê b¾c Tr­êng Giang, thuéc tØnh Hå B¾c (Trung Quèc). TruyỊn thuyÕt kĨ r»ng: x­a cã chµng nho sinh PhÝ Văn Vi buån vì thi háng, lang thang ®Õn b·i Anh Vị, bªn bê Tr­êng Giang vµ tu luyƯn.Sau cã h¹c vµng ®¸p xuèng vµ chµng c­ìi h¹c vµng bay lªn trêi. Ng­êi ®êi sau x©y ng«i lÇu nµy ®Ĩ kØ niƯm. LÇu Hoµng H¹c lµ mét th¾ng c¶nh nỉi tiÕng ®ång thêi lµ mét di chØ thÇn tiªn.Lầu Hoàng Hạc4. Lầu Hoàng HạcHãycho biết truyền thuyết về lầu Hồng Hạc?II-ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1.ĐọcPhiªn ©mCố nhân tây từ Hồng Hạc Lâu,Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.Cơ phàm viễn ảnh bích khơng tận,Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.Bạn từ lầu Hạc lên đường,Gữa mùa hoa khĩi Châu Dương xuơi dịng.Bĩng buồm đã khuất bầu khơng,Trơng xa chỉ thấy dịng sơng bên trời.DÞch th¬NGUYÊN TÁCHồng Hạc lâuDương Châu2. Tìm hiểu văn bản:a. Hai câu đầu: Khơng gian và thời gian đưa tiễn.“Cố nhân tây từ Hồng Hạc lâuYên ba tam nguyệt há Dương Châu” - cố nhân : người bạn cũ - Khơng gian đưa tiễn: + Điểm xuất phát:Cố nhântây từ Hồng Hạc lâu gợi mối quan hệ gắn bĩ thân thiết từ lâu của hai người bạn địa điểm tiễn đưa đầy huyền thoại và chất thơ, như đưa bạn vào cảnh tiên+ Điểm đến: một thắng cảnh phồn hoa, đơ hộiDương ChâuPhía tây lâu Hồng Hạc- So s¸nh nguyªn t¸c- dÞch th¬:+ Cè nh©n: b¹n tri ©m, tri kØ, ng­êi b¹n ®· g¾n bã th©n thiÕt; tõ “b¹n” chung chung, ch­a dÞch hÕt nghÜa.+ Yªn hoa: hoa khãi; n¬i phån hoa ®« héi. B¶n dÞch lµm mÊt nghÜa thø hai.- So s¸nh phÇn nguyªn t¸c víi dÞch th¬ qua c¸c tõ: cè nh©n, yªn hoa Địa điểm xuất phát ở đâu? Ý nghĩa?Điểm đến ở đâu? Đĩ là nơi như thế nào?Tại sao tác giả gọi bạn là cố nhân?Dương Châu- Thời gian tiễn đưa: + “Yên hoa tam nguyệt”: tháng ba – cuối mùa xuân – mùa hoa khĩi gợi lên nỗi bồi hồi, xao xuyến, buồn thương + khung cảnh đưa tiễn đẹp và lãng mạn như tình bạn cao đẹp của hai người.=> Hai câu đầu chứa đựng tình cảm người đưa tiễn: sự quyến luyến, bịn rịn, bạn như cánh hạc vàng ngày xưa.Xác định thời gian đưa tiễn? Em cĩ nhận xét gì về khung cảnh đưa tiễnHai câu đầu tả khơng gian và thời gian đưa tiễn nhưng lại ẩn chứa tình cảm của người đưa tiễn là gì?2. Hai c©u sau:* C©u 3:- Hình ¶nh ®èi lËp: C« phµm  bÝch ko tËn(nhá bÐ, c« ®¬n ) (mªnh m«ng, rỵn ngỵp). T« ®Ëm s¾c th¸i c« ®¬n, bÐ nhá cđa con thuyỊn. Bĩt ph¸p t¶ c¶nh ngơ tình sù c« ®¬n,nhá bÐ cđa con ng­êi tr­íc thiªn nhiªn bao la.- Sù dÞch chuyĨn chÇm chËm, xa dÇn, mê dÇn råi mÊt hĩt vµo kho¶ng khơng xanh biÕc cđa bầu trời C¸i nhìn của tác giả dâi theo ®au ®¸u, đầy nỗi xao xuyến với bao buồn thương, ngậm ngùi..- So s¸nh nguyªn t¸c vµ dÞch th¬:+ C« phµm (nguyªn t¸c): c¸nh buåm lỴ loi, c« ®¬n.+ Bãng buåm (dÞch th¬) lµm mÊt s¾c th¸i cđa c¸nh buåm.+ BÝch ko tËn: mµu xanh biÕc bao la rỵn ngỵp. B¶n dÞch th¬ lµm mÊt s¾c mµu ®ã cđa ko gian chia li.+ C©u th¬ dÞch nªu nªn sù chuyĨn dÞch ®· hoµn tÊt: Bãng buåm ®· khuÊt bÇu ko.+ Nguyªn t¸c: Bãng c¸nh buåm lỴ loi xa dÇn, mÊt hĩt vµo kho¶ng ko xanh biÕc. Gỵi ®­ỵc sù dÞch chuyĨn chÇm chËm, xa mê dÇn, hĩt tÇm m¾t cđa c¸nh buåm.Cơ phàm viễn ảnh bích khơng tận,Duy kiến trường giang thiên tế lưu.So s¸nh nguyªn t¸c vµ dÞch th¬ ë c©u 3? ở câu 3, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Phân tích?Hãy miêu tả sự dịch chuyển của chiếc thuyền? Cái nhìn của tác giả ẩn chứa tâm trạng gì?* C©u 4:- Hình ¶nh dßng Tr­êng Giang ch¶y vµo câi trêi: Lµ hình ¶nh t­ëng t­ỵng phi phµm, bay bỉng, l·ng m¹n. Gỵi ko gian vị trơ réng lín, kỳ vÜ  ®em ®Õn c¶m gi¸c cho¸ng ngỵp, con ng­êi cµng thªm nhá bÐ, c« ®¬n. Tr­íc m¾t nhµ th¬, dßng Tr­êng Giang nh­ cao dÇn lªn, hßa nhËp vµo víi trêi xanh. ¸nh m¾t nhµ th¬ ®µnh bÊt lùc tr­íc khơng gian v« tËn ®· che khuÊt ng­êi b¹n tri ©m, tri kỉ của mình.- T©m tr¹ng cđa t¸c gi¶: nçi c« ®¬n cµng thªm vêi vỵi, nçi nhí cµng thªm thăm th¼m.Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu- Khơng gian ®­ỵc gỵi ra ë c©u cuèi ntn?- Nã th­êng gỵi cho chĩng ta c¶m gi¸c gì?Nã cho thÊy t©m tr¹ng gì cđa t¸c gi¶?3. Chủ đề: Bài thơ ca ngợi tình bạn chân thành, thắm thiết giữa Lí Bạch và Mạnh Hạo Nhiên. Qua phần phân tích ở trên ,em hãy nêu chủ đề cho bài thơ?Ghi nhớVới ngơn ngữ giản dị, hình ảnh gợi cảm, bài thơ thể hiện tình bạn sâu sắc, chân thành của hai nhà thơ lớn thời Thịnh Đường. Thời đại nào tình bạn cũng đáng trân trọng.Học sinh đọc phần ghi nhớ SGKEm hãy chọn đáp án đúng nhất:Câu 1: Hai câu đầu bài thơ: ”Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng” thể hiện tâm trạng gì của tác giả?Bồi hồi B. Thanh thản 	C. Đau buồn D. Lưu luyến Câu 2: Vì sao có thể nói: ”Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng” là một bài thơ tả cảnh ngụ tình rất độc đáo?A.Vì cảnh rất đẹp và hùng vĩ B. Vì cảnh vừa đẹp vừa nên thơC.Vì cuộc chia tay lưu luyến D. Vì cảnh hoà vào tâm trạng nhân vậtCâu 3: Bài thơ: ”Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng” Thể hiện bút pháp nào của Lí Bạch?A. Hiện thực B. Tả thực C. Lãng mạn D. Siêu thựcIV/ Củng cố:Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng Chúc quý than cô giáo và các em dồi dào sức khoẻ.Hẹn gặp lại.Trân trọng cảm ơn quý thầy cô giáo và các em học sinh