Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 26: Truyện Kiều, Nguyễn Du

Chào mừng quí thầy cô Cùng các em học sinhĐến dự tiết họcNgữ văn 9CHAỉO MệỉNG QUÍ THAÀY COÂ GIAÙO VAỉ CAÙC EM HOẽC SINH VEÀ Dệẽ CHUYEÂN ẹEÀ CUÛA TRệễỉNG THCS TT NAấM CAấNTrửụứng: THCS TT NAấM CAấNTOÅ:VAấN – SệÛ-GDCDKính chào quý thầy côCùng các em học sinhĐến tham dự tiếtNgữ văn 9Giỏo viờn thực hiện : NGUYỄN DUY TUẤN Năm học : 2008 - 2009Chào mừng quí thầy cô Cùng các em học sinhTruyeọn Kieàu - Nguyeón Du Câu 1 : Nhận định nào nói không đúng về người anh hùng Quang Trung ở hồi 14 ? a.Có hàng động mạnh mẽ quyết đoán. b.Có trí tuệ sáng suốt, nhạy bén, có tài dụng binh như thần. c.Có ý chí quyết tâm, có tầm nhìn xa trông rộng, oai phong lẫm liệt trong chiến trận. d.Có tính chủ quan khinh địch.Kiểm tra bài cũ Câu 2 : Chi tiết nào nói lên sự sáng suốt của vua Quang Trung trong việc xét đoán và dùng người ? a.Sai mở tiệc khao quân. b.Thân chinh cầm quân ra trận. c.Cách xử trí với các tướng sĩ tại Tam Điệp. d.Phủ dụ quân lính tại Nghệ An.Kiểm tra bài cũ Câu 3 : Vì sao các tác giả vốn là quan trung thành với nhà Lê nhưng vẫn viết rất chân thực và hay về Quang Trung “kẻ thù” của họ ? a.Vì họ tôn trọng lịch sử. b.Vì họ luôn ủng hộ kẻ mạnh. c.Vì họ có ý thức về lòng tự tôn dân tộc. d.Cả a và c đều đúng. Kiểm tra bài cũB à I m ớ iTuần : 6Tiết : 26Nguyễn DuTruyện KiềuTraờm naờm trong coừi ngửụứi taChửừ taứi chửừ meọnh, kheựo laứ gheựt nhau.Trải qua một cuộc bể dõuNhững điều trụng thấy mà đau đớn lũngTiết : 26 I. Tìm hiểu chung : 1/Tác giả tác phẩm :Truyện KiềuTác giả và tác phẩm I. Tìm hiu chung : 1/Tác giả tác phẩm : a.Tác giả : Nguyễn Du : (1765 – 1820)Tiết : 26 Truyện Kiều13*Bản thõn và thời đại.- 4 tuổi mồ côi cha, 12 tuổi mồ côi mẹ-Năm 18 tuổi thi hương và đỗ tam trường-Năm 1789 làm quan cho nhà Lờ, 1820 làm quan cho nhà Nguyễn.Đời sống XH đen tối, nhân dân khởi nghĩa khắp nơi.Nhiều năm sống chìm nổi nơi đất Bắc.Quờ hương Thỏi Bỡnh – nơi Nguyễn Du đó từng sống- Chứng kiến sự thối nát của chế độ PK. - Hiểu tâm tư nguyện vọng của nhân dân.14-Năm 1813 đi sứ sang Trung Quốc-Năm 1820 chuẩn bị đi sứ lần 2 I. Tìm hiểu chung : 1/Tác giả tác phẩm : a.Tác giả : Nguyễn Du : (1765 – 1820)- Gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan.- Đỗ tam trường, từng sống lưu lạc nhiều nơi.- Làm quan thời nhà Nguyễn, từng làm chánh sứ đi TQ.- Người có kiến thức sâu rộng, am hiểu văn hoá dân tộc Việt Nam và Trung Quốc. Đại thi hào của dõn tộc.-Năm 1965:Được công nhận là danh nhân văn hoá thế giới.Tiết : 26 Truyện KiềuNhửừng lửu nieọm veà Nguyeón DuBaứn thụứ ủaởt taùi nhaứ Lửu Nieọm Nguyeón Du vaứ Truyeọn KieàuNhửừng lửu nieọm veà Nguyeón Du18Quê hươngNỳi Hồng LĩnhDũng sụng Lam19 * Gia đỡnh: - Đại quý tộc - Cha là Nguyễn Nghiễm - Mẹ là Trần Thị Tần	 Đền thờ cha Nguyễn Du( Nguyễn Nghiễm) ở Nghi Xuân- Hà TĩnhXứ Kinh Bắc- Quê mẹ Nguyễn Du I. Tìm hiểu chung : 1/Tác giả tác phẩm : b.Tác phẩm :Về chữ Hán : có ba tập thơ * Thanh Hiên thi tập * Nam trung tạp ngâm * Bắc hành tạp lục Về chữ Nôm : Truyện Kiều, Văn chiêu hồn,.... * Truyện Kiều là tác phẩm xuất sắc nhất.Tiết : 26 gồm 243 bàiTruyện Kiều21 *Truyện Kiều: 1. Xuất xứ *Tờn: Đoạn Trường Tõn Thanh( Kim Vân Kiều Tân Truyện ) quen gọi là:Truyện Kiều.Trang bìa củaTruyện KiềuTrang đầu củaTruyện Kiều22 *Xuất sứ -Được viết theo “Kim Võn Kiều Truyện” của Thanh Tõm Tài Nhõn (TQ).Kim Vân Kiều Truyện (Bản cổ) Tỏi bảnTiết : 26 I. Tìm hiểu chung : 1/Tác giả tác phẩm : 2/Tóm tắt tác phẩm : a. Gặp gỡ và đính ước b. Gia biến và lưu lạc c. Đoàn tụ gồm : 3254 câu thơ lục bátchia 3 phầnTruyện Kiều24Thuý Kiều là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn, con gái một gia đình trung lưu lương thiện, sống trong cảnh “êm đềm trướng rủ màn che” bên cạnh cha mẹ và hai em là Thuý Vân và Vương Quan. Trong buổi du xuân trong tiết Thanh minh, Thuý Kiều gặp chàng kim Trọng “phong tư tài mạo tót vời” . Giữa hai người chớm nở một mối tình đẹp. Kim Trọng đến ở trọ cạnh nhà Thuý Kiều. Nhân trả chiếc thoa rơi, Kim Trọng đã gặp Kiều bày tỏ tâm tình. Hai người chủ động, tự do đính ước với nhau.a. Gặp gỡ và đớnh ước Cửa ngoài vội rủ rèm theXăm xăm băng lối vườn khuya một mình 25b- Gia biến và lưu lạc. Trong khi Kim Trọng về quê chịu tang chú, gia đình Kiều bị mắc oan. Kiều nhờ Vân trả nghĩa cho Kim Trọng còn nàng thì bán mình chuộc cha. Thuý Kiều bị bọn buôn người là Mã Giám Sinh, Tú Bà, Sở Khanh lừa gạt, đẩy vào Lầu xanh. Sau đó, nàng được Thúc Sinh, một khách làng chơi hào phóng, cứu vớt khỏi cuộc đời kỹ nữ. Nhưng rồi Kiều bị vợ cả của Thúc Sinh là Hoạn Thư ghen tuông, đày đoạ. Thuý Kiều phải trốn đến nương nhờ cửa Phật. Sư Giác Duyên vô tình gửi nàng cho Bạc Bà- kẻ buôn người như Tú Bà, nên Kiều lần thứ hai rơi vào Lầu xanh. ở đây, Thuý Kiều gặp Từ HảI, một anh hùng “ đội trời đạp đất”. Từ Hải lấy Kiều, giúp nàng báo ân báo oán. Do mắc lừa quan tổng đốc trọng thần Hồ Tôn Hiến, Từ Hải bị giết, Thuý Kiều phải hầu đàn, hầu rượu Hồ Tôn Hiến rồi bị ép gả cho viên thổ quan. Đau đớn, tủi nhục, Kiều trẫm mình ở sông Tiền Đường. Nhưng nàng được sư Giác Duyên cứu và lần thứ hai Kiều nương nhờ cửa Phật. “ Bốn dõy như khúc như thanKhiến người trờn tiệc cũng tan nỏt lũng”26 Sau nửa năm về Liêu Dương chịu tang chú. Kim Trọng trở lại tìm Kiều. Hay tin gia đình Kiều bị bị tai biến và nàng phải bán mình chuộc cha, chàng đau đớn vô cùng. Tuy kết duyên với Thuý Vân nhưng Kim Trọng chẳng thể nào nguôi được mối tình say đắm. Chàng quyết cất công lặn lội đi tìm Thuý Kiều. Nhờ gặp được sư Giác duyên mà Kim, Kiều tìm được nhau, gia đình đoàn tụ. Chiều ý mọi người, Thuý Kiều nối lại duyên với Kim Trọng nhưng cả hai cùng nguyện ước “duyên đôi lưa cũng là duyên bạn bầy “.c. Đoàn tụCảnh đoàn viờn27*Cỏc nhõn vật trong Truyện Kiều a.Chớnh diện: Thuý Kiều,Thuý Võn, Từ Hải, Kim Trọng,Giỏc Duyờn,Vương Quan. “Rõu hựm hàm ộn mày ngàiVai năm tấc rộng thõn mười thước cao”(Thuý Kiều, Thuý Võn,Vương Quan , Kim Trọng )28b.Phản diện: Mó Giỏm Sinh,Tỳ Bà,Sở Khanh,Hồ Tụn HiếnTỳ Bà Mã GiámSinhSở KhanhHồ Tôn HiếnNhửừng nhaõn vaọt ủi qua ủụứi KieàuKim Trọng và Thuý KiềuTừ Hải Tiết : 26 I. Tìm hiểu chung : 1/Tác giả tác phẩm : 2/Tóm tắt tác phẩm : 3/Giá trị về Truyện Kiều : Truyện Kiều31a. Giá trị nội dung *Giá trị nhân đạo - Đề cao tình yêu tự do - Khát vọng công lý - Ca ngợi phẩm chất cao đẹp của con người3. Giá trị nội dung và nghệ thuật “ Cửa ngoài vội rủ rốm theXăm xăm băng lối vườn khuya một mỡnh”32 *Giá trị hiện thực -Lên án các thế lực chà đạp lên con người: + Đồng tiền + Quan lại + Nhà chứab. Giá trị nghệ thuật *Thể loại Thơ lục bát *Kết cấu Ba phần hợp lí mạch lạc*Xây dựng nhân vật điển hình33Cảnh đoàn viên- một trong những cảnh thể hiện giá trị nhân đạo của tác phẩm34*Ngụn ngữ: Giản dị mà sang trọng,dõn gian mà bỏc học“ Sen tàn cỳc lại nở hoaSầu dài ngày ngắn đụng đà sang xuõn”	 “ Cỏ non xanh rợn chõn trời Cành lờ trắng điểm một vài bụng hoa” “Long lanh đỏy nước in trờiThành xõy khúi biếc non phơi búng vàng”1. Em coự nhận xét, ủaựnh giaự gỡ veà vieọc Nguyeón Du mửụùn coỏt truyeọn cuỷa Thanh Taõm Taứi Nhaõn?2. Giữa Truyện Kiều của Nguyễn Du và Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân có điều gì giống và khác nhau ?( Về mặt nội dung và nghệ thuật ) ? thảo luận nhóm1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394036So sánh Kim Vân Kiều Truyện(Thanh Tâm Tài Nhân: 1521-1593)Tiểu thuyết chương hồi( 20 hồi).Tiểu thuyết dâm thư.Mờ nhạt trong tiểu thuyết chương hồi thời Minh Thanh. ( Tây du ký- Ngô Thừa Ân, Thuỷ hử- Thi Nại Am, Hồng Lâu mộng- Tào Tuyết Cầm)Truyện Kiều(Nguyễn Du: 1765- 1820)Thơ ca bằng chữ Nôm ( 3254 câu lục bát).Tràn đầy tinh thần nhân đạo, mang giá trị thẩm mỹ cao.Kiệt tác của văn học dân tộc Việt Nam.*Hăm-let W. Sễc-xpia( Anh : 1564 - 1616) nguồn gốc : truyện dân gian thời trung cổ( Anh).*Rô-mê-ô và Giuliet W.Sêc-xpia- nguồn gốc từ truyện thơ của Atơ- Ba-ruc (Anh).*Tu viện thành Pác-mơ- Xtanhdan( Pháp: 1783-1842) nguồn gốc từ tập biên niên sử của nước ý.* Tây du ký( Ngô Thừa Ân), Tam quốc ( La Quán Trung), Truyền kỳ mạn lục( Nguyễn Dữ) đều lấy cốt truyện từ dân gian.“ Mực muốn múa, bút muốn bay, văn muốn nhảy, chữ muốn nói khiến người cười, người khóc”( Đào Nguyên Phổ)“ Bút pháp quá yếu. Phẩm tiết kỳ lạ, đức hạnh tột cùng của người xưa không may rơi vào sách của kẻ tầm thường” (Tôn Gia Đệ).374. Sức sống của Truyện Kiều. - Dự bỏo cuộc đời: Búi Kiều - Ca nhạc dõn gian: ca trự, lẩy Kiều, vịnh Kiều, tập kiềuCác em lắng nghe Ca trùGia thế và tài sắc chị em Thuý Kiều Lắng nghe lẩy KiềuTài mệnh ghét nhauNhửừng phieõn baỷn veà Truyeọn Kieàu395.Hạn chế: Chịu ảnh hưởng của tư tưởng đạo Phật ( Định mệnh, tài mệnh tương đố) 40Ghi nhớNguyễn Du là thiên tài văn học, danh nhân văn hoá, nhà nhân đạo chủ nghĩa, có đóng góp to lớn đối với sự phát triển của văn học Việt nam. Truyện Kiều là kiệt tác văn học, kết tinh giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và thành tựu nghệ thuật tiêu biểu của văn học dân tộc. Lời văn hình như có máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thấm trên tờ giấy, khiến ai đọc cũng phải thấm thía ngậm ngùi đau đớn đến đứt ruột. Tố Như tử dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hệt, đàm tình đã thiết. Nếu không có con mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt nghìn đời thì tài nào có cái bút lực ấy... (Mộng Liên Đường)Cảm nhận về tác giả và tác phẩmCảm nhận về tác giả và tác phẩm Nửa đờm qua huyện Nghi Xuõn Bõng khuõng nhớ cụ thương thõn nàng Kiều .....Tiếng thơ ai động đất trời Nghe như non nước vọng lời nghìn thu Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du Tiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày .... ( Kớnh gửi cụ Nguyễn Du - Tố Hữu)43Em hãy nhận diện các bức tranh thể hiện một số nội dung Truyện Kiều?( gợi ý: theo trình tự tác phẩm)BÀI TẬP CỦNG CỐ44Chị em Thúy Kiều45Tiết thanh minh46Gia đình gặptai biến47Kiều ở lầu Ngưng Bích48Kiều đánh đàn cho Hoạn Thư, Thúc Sinh49Kiều trốn khỏi nhà Hoạn Thư50Kiều gặp Từ Hải51Từ Hải chết đứng52Kiều tự tử ở sông Tiền Đường53Vãi Giác Duyên cứu Kiều54Thúy Kiều quy y cửa Phật55Kim- Kiều tái hợp56Đoàn viênLuyện tậpC ù n g đ o á n ô c h ữTruyện Kiều1.Tên chữ của nhà thơ Nguyễn Du ?ốnảrcnhgiihưọndgtanhtưngbíênđthừttmikáigưsơưvtnuầlt552.Một người anh hùng cỏi thế ?83.Một văn nhân hào hoa phong nhã ? 1234 4.Người hai lần cứu giúp Kiều ?67811131512855.Họ tên nhân vật chính trong Truyện Kiều ?6.Tác giả của “Kim Vân Kiều truyện” ? 7.Nơi Thuý Kiều bị Tú Bà giam lỏng ?8.Tên làng quê hương của Nguyễn Du ?123456nttiandêvhhdanhnhânđấtVới Truyện Kiều Nguyễn Du xứng đáng điều nàytrò chơi ô chữ về : TRUYệN KIềUhiâchâvi15 ÔXếp lạiuúykềnệđtgiềuâmtàinhânyênn1.Bài cũ :-Nắm những nột chớnh về tỏc giả Nguyễn Du và xuất sứ tỏc phẩm. - Tóm tắt lại nội dung Truyện Kiều cho ngắn gọn hơn. - Nắm rõ giá trị nội dung và nghệ thuật của 	truyện.2. Bài mới : - Đọc tìm hiểu đoạn trớch : Chị em Thuý Kiều. - Xác định vị trí, đại ý, bố cục đoạn trích. - Trả lời cỏc câu hỏi ở SGK.Hướng dẫn về nhà Chân thành cảm ơn quí thầy cô Cùng các em học sinhĐến tham dự tiết họcxin chân thành cảm ơncác thầy giáo, cô giáo và các em học sinh đã tới dự tiết học ngày hô m nay Chúc các thầy, cô giáo công tác tốt sức khoẻ và hạnh phúc Các em học sinh chăm ngoan, học giỏi