Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 81: Lập dàn ý bài văn nghị luận

 Làm văn - tiết 81: lập dàn ý bài văn nghị luậnlập dàn ý bài văn nghị luậnI. Tác dụng của việc lập dàn ý Làm văn - tiết 81: lập dàn ý bài văn nghị luận- Lập dàn ý: Công việc lựa chọn và sắp xếp hệ thống ý theo một trật tự nhất định- Dàn ý bài văn nghị luận: Hệ thống ý là hệ thống luận điểm, luận cứ- Tác dụng: Giúp người viết + Bao quát được những nội dung chủ yếu, luận điểm luận cưa cần triển khai, tránh tình trạng xa đề, lạc đề, lập ý + Phân phối thời gian làm bài hợp lí, không rơi vào tình trạng “ đầu voi đuôi chuột” như đã thấy tronh khá nhiều bài làm văn ở nhà trường. Làm văn - tiết 81: lập dàn ý bài văn nghị luậnII. Cách lập dàn ý bài văn nghị luận 1. Tìm hiểu ngữ liệu( SGK) Đề bài: Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần của con người, nhà văn M. Go-ro-ki có viết: “ Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới.”Hãy giải thích và bình luận ý kiến trênCác em hãy đọc kĩ đề, thực hiện yêu cầu sau:- Tìm ý cho bài văn- Lập dàn ý với bố cục 3 phần Làm văn - tiết 81: lập dàn ý bài văn nghị luậnBước 1: Tìm ý cho bài văn Xác định luận đề, kiểu bài làm văn - Luận đề: Vai trò tác dụng của sách trong đời sống tinh thần của con người - Kiểu bài: nghị luận xã hội( tư tưởng, đạo lí) Xác định các luận điểm - Luận điểm 1: Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người, kho tàng tri thức của nhân loại- Luận điểm 2: Sách mở rộng những chân trời mới( cung cấp tri thức phong phú về nhiều mặt)- Luận điểm 3: Cần có thái độ đúng đắn với sách và việc đọc sách? Từ việc tìm hiểu đề, em hãy xác định luận đề cho bài văn và kiểu bài làm văn?? Xây dựng hệ thống luận điểm chính nhằm triển khai luận đề trên? ( Các em làm việc theo nhóm, mỗi nhóm gồm 1 bàn) Làm văn - tiết 81: lập dàn ý bài văn nghị luận Tìm luận cứ cho các luận điểm - Luận điểm 2: Gồm các luận cứ: + Sách cung cấp những tri thức về thiên nhiên( ví dụ) + Sách mang lại hiểu biết về lịch sử xã hội + Sách giúp chúng ta hiểu biết về con người, bản thân - Luận điểm 3: Triển khai các luận cứ: + Cần biết yêu quý, trân trọng sách, tích cực đọc sách + Biết cách chọn sách hay, phù hợp + Cần lĩnh hội những điều hay lẻ phải mà sách mang lại để hoàn thiện mình hơn? Hãy xác định hệ thống luận cứ triển khai luận điểm trên?Bước 2: Lập dàn ý bài văn( Sắp xếp các luận điểm , luận cứ ) Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận Thân bài: Lần lượt triển khai các luận điểm ,luận cứ đã tìm được - Luận điểm 1: Gồm các luận cứ - Luận điểm 2: Gồm các luận cứ - Luận điểm 3: Gồm các luận cứ Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận2. Cách lập dàn ý - Đọc kĩ đề, xác định luận đề bài văn, kiểu bài, phạm vi tư liệu( Khi đọc đề bài, chú ý vào từ ngữ then chốt) - Xác định hệ thống luận điểm, luận cứ sau đó tổ chức sắp xếp thành dàn ý gồm 3 phần( Mở bài; thân bài; kết bài)? Dựa vào kết quả của việc tìm ý, em hãy tổ chức sắp xếp luận điểm, luận cứ trên thành dàn bài cụ thể?? Từ ví dụ trên, theo em để lập dàn ý bài văn nghị luận cần tiến hành như thế nào? Làm văn - tiết 81: lập dàn ý bài văn nghị luậnII. Luyện tập Đề 1: “Hiện nay ở nước ta, không ít những dòng sông năm xưa trong xanh thơ mộng nay đã trở thành dòng sông bị ô nhiễm trầm trọng” Anh/chị hãy viết bài văn bày tỏ suy nghĩ của bản thân về tình trạng trên?Yêu cầu: Các bạn hãy lập dàn ý cho đề bài trên- Cách tiến hành: mỗi bàn thành một nhóm trao đổi thảo luận sau đó cử đại diện trình bày) Hình ảnh tư liệu về những dòng sông Hình ảnh tư liệu về những dòng sông Hình ảnh tư liệu về những dòng sông Hình ảnh tư liệu về những dòng sông Hình ảnh tư liệu về những dòng sông Hình ảnh tư liệu về những dòng sông Hình ảnh tư liệu về những dòng sông Hình ảnh tư liệu về những dòng sông Hình ảnh tư liệu về những dòng sông* Gợi ý cách làm( Luận điểm chính) - Ô nhiễm môi trường hiện nay là vấn đề toàn cầu - ở nước ta, tình trạng ô nhiễm môi trường đang trở nên trầm trọng, nhất là việc ô nhiễm nguồn nước. Nhiều dòng sông đã bị ô nhiễm trầm trọng( Nước đen đục, nhiều rác thải)- Tình trạng trên để lại hậu quả khôn lường đến môi trường sống con người, phá huỷ cân bằng sinh thái- Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tính trạng đó nhưng chủ yếu là do ý thức con người- Cần có biện pháp, chính sách góp phần bảo vệ môi trường Đề 2( Bài tập 1 – SGK, Tr 91)