Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết học 54: Đọc tiểu thanh ký (độc tiểu thanh kí) Nguyễn Du

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY ( CÔ ) DỰ GIỜ THỨ 7 NGÀY 28 THÁNG 11 NĂM 2009 LỚP : 10CBa - Tiết 54 MÔN : NGỮ VĂN Giáo viên : Lê Xuân Phú – Trường THPT Tân Thành ÑOÏC TIEÅU THANH KYÙ( Độc Tiểu Thanh kí ) NGUYỄN DUTiết 54	`	 I. Tiểu dẫn1. Sơ lược về Tiểu Thanh - Tiểu Thanh : Họ Phùng, sống vào khoảng thời nhà Minh – Trung Quốc - Là người nhan sắc, tài hoa. 	 + Cuộc đời éo le, bị hãm hại, chết trẻ. 	 + Khi chết có để lại phần di cảo thơ do người nhà sưu chép lại. 2. Nhan đề bài thơ - Kí: Ghi chép lại, kể lại - Tiểu Thanh kí: 	 * Tên truyện viết về nàng Tiểu Thanh.	 * Tập thơ của nàng Tiểu Thanh - “Đọc Tiểu Thanh kí”: Đọc câu chuyện về Tiểu ThanhII. Đọc văn bản 1. Hai câu đề Vườn hoa Tây Hồ Xưa NayCảnh đẹp Gò hoangCòn MấtRực rỡ Điêu tànTồn tại Phi tồn tại=> Sự biến thiên đến kinh hoàng, cái đẹp là đối tượng huỷ diệt của những cơn dâu bể=> Nhaän xeùt cuûa taùc giaû, bao haøm caû söï ngaäm nguøi, xoùt xa vaø nuoái tieác tröôùc moät veû ñeïp bò vuøi daäp. 	“Ñoäc”: moät mình.	-> tính töø chæ taâm theá 	gôïi ra söï leû loi, coâ ñôn.- “Ñoäc ñieáu”:	“Ñieáu”: Vieáng ngöôøi 	 ñaõ khuaát.=> Söï ñoàng caûm giöõa hai taâm hoàn coâ ñôn; giöõa xöa – nay; giöõa aâm – döông. 2. Hai caâu thöïc: - Hai noãi oan lôùn cuûa Tieåu Thanh:	+ Son phaán: saéc ñeïp. 	+ Vaên chöông: taøi naêng.** Nghệ thuật : 56s57s58s59s60s53s54s55s50s51s52s46s47s48s49s43s44s45s39s40s41s42s38s37s36s35s31s32s33s34s27s28s29s30s22s23s24s25s26s18s19s20s21s13s14s15s16s17s07s08s09s10s11s12s06s03s04sDự giở thao giảng 10 CBaThảo luận nhóm Nhóm 1,3 chỉ ra nghệ thuật tượng trưng Nhóm 2,4 chỉ ra nghệ thuật nhân hóa56s57s58s59s60s53s54s55s50s51s52s46s47s48s49s43s44s45s39s40s41s42s38s37s36s35s31s32s33s34s27s28s29s30s22s23s24s25s26s18s19s20s21s13s14s15s16s17s07s08s09s10s11s12s06s03s04s05s00s01s02sDự giở thao giảng 10 CBc1Tượng trưng: + Son phấn : thường dùng để chỉ vẻ đẹp bên ngoài hoặc chỉ người con gái đẹp. + Văn chương: Thường dùng để nói đến tài năng, vẻ đẹp tâm hồn, trí tuệ.56s57s58s59s60s53s54s55s50s51s52s46s47s48s49s43s44s45s39s40s41s42s38s37s36s35s31s32s33s34s27s28s29s30s22s23s24s25s26s18s19s20s21s13s14s15s16s17s07s08s09s10s11s12s06s03s04s05s00s01s02sDự giở thao giảng 10 CBc1Nhân hoá :Son phấn có thầnVăn chương không mệnh“chôn”, “đốt”“ vẫn hận”“ còn vương” Cái đẹp, cái tài là không có số mệnh, là bất tử. Vậy mà vẫn bị "liên tử hậu", "luỵ phần dư". Cuộc đời quả thật phi lí, xã hội quả thật nhiều bất công, ngang trái, cái đẹp cái tài luôn bị chà đạp phũ phàng.+ Tiểu Thanh đã chết rồi, nhưng linh hồn nàng vẫn đau đớn vì bị kẻ ác tiếp tục trả thù.+ Tiểu Thanh chết rồi, nhưng sắc đẹp và tài năng của nàng vẫn tồn tại, vẫn khiến bao người thương tiếc.+ Nguyễn Du trân trọng, khẳng định sự vĩnh hằng của cái đẹp, tài năng và khát vọng của con người.3. Hai câu luận - "Hận sự" (mối hận): hận cho số kiếp Tiểu Thanh - « nỗi hờn kim cổ »: Hờn cho muôn đời, muôn người, hận càng lớn thương cảm càng lớn. Nhöõng phi lyù trong cuoäc ñôøi xöa cuõng nhö nay khoù hoûi trôøi (thieân nan vaán): beá taéc.  - « khách tự mang » là Nguyễn Du tự coi mình là người cùng hội với người mắc nỗi oan lạ lùng vì nết phong nhã như Tiểu Thanh. 4. Hai câu kết - N.Du vừa băn khoăn vừa mong đợi người đời sau thương cảm mình « 300 năm lẻ »  - Khóc thương nàng Tiểu Thanh (q.khứ) – Cô đơn (h.tại) – thương chính mình (t.lai)Tiếng thơ ai động đất trời Nghe như non nước vọng lời ngàn thu Nghìn năm sau nhớ Nguyễn DuTiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày Tố HữuBất tri tam bách dư niên hậuThiên hạ hà nhân khấp Tố Như?(Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữaNgười đời ai khóc Tố Như chăng?)III. Kết luận Bài thơ ĐTTK thể hiện cảm xúc, suy tư của N.Du về số phận bất hạnh của người phụ nữ có tài văn chương trong XHPK. Điều đó cũng nói lên một phương diện quan trọng trong chủ nghĩa nhân đạo của N.Du : xót xa cho những giá trị tinh thần bị chà đạpDN.Du đồng cảm với thân phận bất hạnh của nàng T.Thanh vì ông có số phận tương tựAN.Du thấy đau đớn, xót thương cho T. ThanhBN.Du thấy đau đớn, xót thương cho chính mìnhCLên án, tố cáo chế độ xã hộiTại sao Nguyễn Du viết : “ Ta tự thấy là người cùng một hội với một kẻ mắc nỗi oan lạ lùng vì nết na phong nhã ”BThương xót cho số phận bất hạnh của người phụ nữ tài sắcATình yêu thiết tha với thiên nhiênDBất bình trước sự phân biệt bình đẳng nam và nữ trong xã hội phong kiếnCTình yêu đối với người phụ nữCảm hứng của bài thơ này là gì ?DCó thực, sống vào đầu đời Minh ( Trung Quốc )AĐược Nguyễn Du hư cấu, tưởng tượngBCó trong giai thoại của người dân Việt NamCCó thực, sống vào đầu đời Thanh ( Trung Quốc )Tiểu Thanh là nhân vật : Bài học đến đây kết thúc, chúc quý thầy ( cô ) đóng góp nhiệt tình để bài học kế tiếp đạt hiệu quả hơn – Xin cám ơn