Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết học: Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng

Lyù BaïchHoaøng Haïc laâutoáng Maïnh Haïo Nhieânchi Quaûng Laêng黃 鶴 樓 送 孟 浩 然 之 廣 陵1 Tác giả: Lí Bạch (701- 762), tự Thái Bạch. Là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc – Thi tiên. Quê Cam Túc, lớn lên ở Tứ Xuyên. Tính tình hào phóng, thích giao lưu bạn bè, du ngoạn phong cảnh. Ước mơ, hoài bão cống hiến  làm quan ở viện Hàn Lâm  nhận ra triều đình mục nát, thất vọng, từ quan.I. GIÔÙI THIEÄU:1 Tác giả:Để lại hơn 1000 bài thơ. Đề tài: thiên nhiên, chiến tranh, tình yêu, tình bạn Âm hưởng chủ đạo: Giai đoạn đầu: tiếng nói yêu đời, lạc quan, hào phóng sáng tạo mới mẻ, táo bạo trong việc xây dựng hình ảnh, tứ thơ, sử dụng ngôn từ, thể thơ. Giai đoạn sau: giọng thơ u uất, bi phẫn.I. GIÔÙI THIEÄU:3. Mạnh Hạo Nhiên (689-740):nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc thời Đường, thuộc thế hệ đàn anh của Lý Bạch, nhưng họ là đôi bạn văn chương thân thiết.Hoàng Hạc lâu: Một thắng cảnh nổi tiếng của Trung Quốc nằm trên mỏm Hoàng Hạc Cơ, núi Hoàng Hạc,bên sông Trường Giang, nay thuộc Vũ Hán, Hồ BắcLaàu Hoaøng Haïc gaén lieàn vôùi truyeàn Thuyeát Phí vaên Vi tu luyeän thaønhtieân cöôõi haïc vaøng veàñaây roài bay ñiLầu Hoàng Hạc bên dòng sông Trường Giang4. Hoàn cảnh sáng tác: tiễn Mạnh Hạo Nhiên vào năm 7285. Đề tài: Tiễn biệt: phổ biến trong thơ Đường và với Lý Bạch (105 bài). Bài thơ được xem là tác phẩm tiêu biểu, hay nhất về đề tài này.I. GIÔÙI THIEÄU:Xuân phong tri biệt khổBất khiển liễu điều thanh(Gió xuân xót li biệtChẳng khiến liễu xanh cành)(Đình Lao Lao)Nhãn khan phàm khứ viễnTâm trục giang thủy lưu(Mắt nhìn cánh buồm xaLòng theo dòng nước chảy)(Giang dạ hành)Thỉnh quân thí vấn đông lưu thủyBiệt ý dữ chi thùy đoản trường(Xin bản thử hỏi dòng nước chảy về đông,Xem tình ý biệt ly và dòng nước bên nào ngắn bên nào dài? (Từ biệt nơi quán rượu Kim Lăng làm thơ để lại)HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNG 	黃 鶴 樓 送 孟 浩 然 之 廣 陵 故 人 西 辭 黃 鶴 樓煙 花 三 月 下 陽 州孤 帆 遠 影 碧 空 盡 惟 見 長 江 天 際 流 “Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu”“Yên ba tam nguyệt há Dương Châu”“Cô phàm viễn ảnh bích không tận”“Duy kiến Trường Giang thiên tuế lưu”1 Câu 1: - Cố nhân: nhấn mạnh tình bạn sâu sắc, bạn từ thời vong niên + sự ngưỡng mộ, kính nể của nhà thơ.- Từ: từ biệt, từ giã- Tây  gợi lên không gian: phía tây lầu Hoàng Hạc: nơi thoát tục đưa tiễn bạn trở về cuộc đời trần tục.- Hoàng hạc lâu: gắn với truyền thuyết  Không khí đưa tiễn đặc biệt thiêng liêng. Giới thiệu quan hệ, tình cảm gắn bó sâu sắc giữa nhà thơ và Mạnh Hạo Nhiên  buổi chia ly càng cảm động hơn.II. ÑOÏC HIEÅU:2. Câu 2:- Tam nguyệt  Thời gian: giữa tháng ba- Yên hoa: mùa hoa khói  cảm xúc ngậm ngùi, lãng mạn, không gian huyền ảo đặc trưng của Thơ Đường. Dương Châu: chốn phồn hoa đô hội nổi tiếng nhất vùng Giang Nam - nơi Mạnh Hạo Nhiên sẽ đến. Hai câu đầu cho thấy không gian và thời gian của buổi tiễn đưa, làm nền cho tứ thơ bay bổng ở hai câu sau.II. ÑOÏC HIEÅU:3. Câu 3:- Cô phàm: cánh buồm lẻ loi, cô độc.  MHN ra đi một mình trong cô đơn.  Nỗi lòng cô đơn của nhà thơ khi xa bạn.Viễn ảnh: xaBích: màu xanh biếc, gợi nỗi buồn, lưu luyến trong buổi chia ly.Bích không tận: mất hút vào hư không xanh biếc.nghệ thuật đối: cánh buồm hữu hạn >< còn lại nhà thơ cô đơn trên lầu Hoàng Hạc trông theo. Miêu tả + trữ tình: tình hòa trong cảnh, cảnh toát lên tình. Tình cảm chân thành, lắng đọng, tha thiết, sâu sắcII. ÑOÏC HIEÅU:5. Nghệ thuật:- Hình ảnh được xây dựng bằng vài nét chấm phá- Ngôn ngữ tinh luyện (tự nhiên, hàm súc, ý tại ngôn ngoại)- Biên pháp dùng có tả không (và ngược lại). Dùng cái hiện hữu của bầu trời + dòng sông làm nổi bật cái mất hút của bóng buồm  nổi bật sự hiện hữu của người đưa tiễn.- Đối lập của hai mặt cụ thể: dùng động tả tĩnh (bóng buồm khuất màu xanh không cùng: bóng buồm chuyển gần  xa  xa xa  chìm khuất).- Tự sự + miêu tả + biểu cảm  tình hòa vào trong cảnhII. ÑOÏC HIEÅU:1-Noäi dung: Tình baïn chaân thaønh, tha thieát 2- Ngheä thuaät: Ngheä thuaät phong caùch thô tuyeät cuù cuûa Lí Baïch, cuûa thô Ñöôøng. III. TOÅNG KEÁT: