Bài giảng Vật lí 12 - Bài 60: Sao, thiên hà

Bài 60 : Sao. Thiên HàNgười biên soạn : Lê Thanh TânBài 60 : Sao. Thiên Hà1. Sao : Sao là một khối khớ núng sỏng, giống như Mặt Trời. Vỡ cỏc sao xa nờn ta thấy chỳng như những điểm sỏng. Xung quanh một số sao cũn thấy cỏc hành tinh chuyển động, giống như hệ mặt trời.Dóy thiờn hàMặt Trời cũng là một ngụi sao.Bài 60 : Sao. Thiên Hà2. Cỏc loại sao :	 a. Đa số cỏc loại sao tồn tại ở trạng thỏi ổn định, cú kớch thước, nhiệt độ, khụng đổi trong một thời gian dài. Mặt Trời là một trong cỏc sao này. 	b. Ngoài ra, người ta cũn phỏt hiện thấy cú một số sao đặc biệt. Sao biến quang : 	Sao biến quang là sao cú độ sỏng thay đổi. 	Cú 2 loại sao biến quang :	+ Sao biến quang do che khuất là một hệ sao đụi (gồm sao chớnh và sao vệ tinh), mỗi sao cú độ sỏng khụng đổi, nhưng do sao vệ tinh chuyển động quanh trục chớnh nờn khi quang sỏt trong mặt phẳng chuyển động của sao vệ tinh, thỡ lần lượt sao vệ tinh che khuất sao chớnh. Vỡ vậy độ sỏng tổng hợp mà ta thu được sẽ biến thiờn cú chu kỡ.+ Sao biến quang do nộn dón cú độ sỏng thay đổi thực sự theo một chu kỡ xỏc định.Chịu trách nhiệm : Nhóm 3Sao biến quangBài 60 : Sao. Thiên HàSao mới:	Sao mới là sao cú độ sỏng tăng đột ngột lờn hàng ngàn, hàng vạn lần, hoặc hàng triệu lần, sau đú từ từ giảm. Lớ thuyết cho rằng sao mới là một pha đột biến trong quỏ trỡnh biến húa của một hệ sao. Punxa, sao nơtron :	 là sao bức xạ năng lượng dưới dạng những xung súng điện từ rất mạnh.	- Sao notron được cấu tạo bởi cỏc hạt notron với mật độ cực kớ lớn (1014g/cm3).	- Punxa (pulsar) là lừi sao notron (với bỏn kớnh 10km) tự quay với cận tốc cú thể tới 640 vũng/s và phỏt ra súng điện từ mạnh. Bức xạ thu được trờn Trỏi Đất cú dạng từ xung sỏng giống như ỏnh sỏng của một ngọn hải đăng mà tàu biển nhận được.c. Ngoài ra cỏc hệ thống cỏc thiờn thể trong vũ trụ cũn cú lỗ đen và tinh võn.Tinh võn cafineBài 60 : Sao. Thiên Hà3. Khỏi quỏt về sự tiến húa của cỏc sao : Tất cả cỏc sao điều cú lịch sử hỡnh thành và phỏt triển của chỳng.	Cỏc kết quả nghiờn cứu thiờn văn cho biết cỏc sao được cấu tạo từ một đỏm “mõy” khớ và bụi.4. Thiờn hà :	Cỏc sao tồn tại tron vũ trụ thành những hệ thống tương đối độc lập với nhau. Hệ thống sao bao gồm nhiều loại sao và tinh võn gọi là thiờn hà.a. Cỏc loại thiờn hà: 	Qua cỏc kớnh thiờn văn, cỏc thiờn hà hiện ra dưới nhiều dạng Tuy nhiờn, về đại thể cú 3 loại thiờn hà chớnh :	+ Thiờn hà xoắn ốc là thiờn hà cú dạng dẹt như cỏi dĩa cú những cỏnh tay xoắn ốc, chủa nhiều khụng khớ. + Thiờn hà elớp là thiờn hà hỡnh elớp, chứa ớt khớ và khối lượng trải ra một dải rộng+ Thiờn hà khụng định hỡnh là thiờn hà khụng cú hỡnh dạng xỏc định, trụng như những đỏm mõyĐường kớnh thiờn hà vào khoảng 100 000 năm ỏnh sỏng.Toàn bộ cỏc sao trong mỗi thiờn hà đều quay quanh trung tõm thiờn hàBài 60 : Sao. Thiên Hàb. Thiờn hà của chỳng ta. Ngõn hà :	Thiờn hà của chỳng ta là thiờn hà xoắn ốc, cú đường kớnh khoảng 100 000 năm ỏnh sỏng cú khối lượng bằng khoảng 150 tỉ lần khối lượng Mặt Trời. Nú là một hệ phẳng giồng như một cỏi đĩa, dày khoàng 330 năm ỏnh sỏng, chứa vài trăm tỉ ngụi sao. Hệ Mặt Trời nằm trong cỏnh tay xoắn ốc ở rỡa Thiờn Hà, cỏch trung tõm khoảng 30 nghỡn năm ỏnh sỏng và quay quanh tõm thiờn hà với tốc độ khoảng 250 km/s. Từ Trỏi Đất chỳng ta nhỡn hỡnh chiếu của Thiờn Hà trờn vũm trời, như một dải sỏng ra trờn bầu trời đờm, thường được gọi là dải Ngõn Hà. Mặt phẳng trung tõm của dải Ngõn Hà trở nờn tối do một làn bụi dài.c. Nhúm thiờn hà. Siờu nhúm thiờn hà : Trong vũ trụ, cỏc thiờn hà cú xu hướng hợp lại với nhau thành nhúm gồm vài chục đến vài trăm nghỡn thiờn hà. Thiờn hà của chỳng ta và cỏc thiờn hà lõn cận khỏc thuộc về Nhúm thiờn hà địa phương. Cỏc nhúm thiờn hà lại tập hợp thành Siờu nhúm thiờn hà hay Đại thiờn hà. Sư trình bày của nhóm 3 đến đây là kết thúc cảm ơn sự theo dõi của thầy và các bạnHappy New YearChúc thầy và các bạn một năm mới tràn đầy sức khỏe và hạnh phúc