Bài giảng Ngữ văn 12 - Bài: Đò lèn (Nguyễn Duy)

Đò Lèn(Nguyễn Duy )I./Tiểu dẫn :1. Tác giả : - Sớm mồ côi mẹ, ở với bà ngoại từ nhỏ. Là một gương mặt thơ trẻ tiêu biểu thời chống Mĩ cứu nước và là một trong số không nhiều những cây bút hiện nay đang tích cực góp phần đổi mới nền văn học nước nhà.2. Bài thơ “ Đò Lèn”: - Xuất xứ: rút từ tập “ánh trăng”- Nhan đề bài thơ: Địa danh thuộc huyện Hà Trung (Thanh Hóa), là quê ngoại của tác giả.- Hoàn cảnh sáng tác: Tháng 9.1983, trong dịp nhà thơ trở về thăm quê ngoại.Bố cục: Bài thơ chia làm 3 phần+ 2 khổ đầu: Hồi ức về thời thơ ấu của nhân vật “tôi”+ 3 khổ tiếp: Hồi ức về người bà.+ khổ cuối: Nỗi ân hận muộn màng.Đò Lèn ( Nguyễn Duy )Thuở nhỏ tôi ra cống Na câu cáníu váy bà đi chợ Bình Lâmbắt chim sẻ ở vành tai tượng Phậtvà đôi khi ăn trộm nhãn chùa TrầnThuở nhỏ tôi lên chơi đền Cây Thịchân đất đi đêm xem lễ đền Sòngmùi huệ trắng quyện khói trầm thơm lắmđiệu hát văn lảo đảo bóng cô đồngĐền cõy Thị (Hà Ngọc – Hà Trung) Đền Sũng Sơn (Bỉm Sơn Thanh Hoỏ)Tôi đâu biết bà tôi cơ cực thếbà mò cua xúc tép ở đồng Quan bà đi gánh chè xanh Ba TrạiQuán Cháo, Đồng Giao thập thững những đêm hànBom Mĩ giội, nhà bà tôi bay mấtđền Sòng bay, bay tuốt cả chùa chiềnthánh với Phật rủ nhau đi đâu hết bà tôi đi bán trứng ở ga LènTôi trong suốt giữa hai bờ hư - thực giữa bà tôi và tiên, Phật, thánh, thầncái năm đói, củ dong riềng luộc sượngcứ nghe thơm mùi huệ trắng, hương trầmTôi đi lính, lâu không về quê ngoại dòng sông xưa vẫn bên lở, bên bồi khi tôi biết thương bà thì đã muộnbà chỉ còn là một nấm cỏ thôi.Đò Lèn ( Nguyễn Duy )III./ Tổng kết: 1. Nghệ thuật:- Hình ảnh: giản dị, gần gũi với cuộc sống đời thường. - Từ ngữ: hóm hỉnh, dân dã mà giàu sức biểu cảm.2. Nội dung :- Thể hiện tình cảm gắn bó với gia đình, quê hương của tác giả.- Thức tỉnh người đọc hãy quan tâm đến những điều thân thuộc quanh mình ngay từ lúc còn chưa muộn.Đò Lèn ( Nguyễn Duy ) So sánh bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt với Đò Lèn của Nguyễn Duy để chỉ ra điểm giống và khác nhau về bút pháp nghệ thuật của hai bài thơ?Một bếp lửa chờn vờn sương sớm .Một bếp lửa ấp iu nồng đượm ......Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa......Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen.......Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm......ôi kì lạ và thiêng liêng -bếp lửa! ...... Đò Lèn –Nguyễn Duy Bếp Lửa- Bằng Việt...Tôi đâu biết bà tôi cơ cực thếbà mò cua xúc tép ở đồng Quan bà đi gánh chè xanh Ba TrạiQuán Cháo,Đồng Giao thập thững những đêm hàn......