Bài giảng Ngữ văn 12 - Bài: Sóng - Đỗ Quang Đạo

Xin chào mừng các thầy cô về dự giờ lớp 12b5Giáo viên: Đỗ Quang ĐạoSOÙNGXUAÂN QUYØNH1.Về nhà thơ Xuân Quỳnh-(1942-1988) , Queâ : Haø Taây , lôùn leân ô ûHaø Noäi Tröôûng thaønh trong thôøi choáng Myõ, UÛy vieân ban chaáp haønh Hoäi nhaø vaên Vieät Nam Nhaø thô nöõ tieâu bieåu cuûa thô ca hieän ñaïiI. Giới thiệu chung:I. Giới thiệu chung:-Ở nữ sĩ,khát vọng sống , khát vọng tình yêu mãnh liệt luôn đi liền với cảm thức lo âu, những dự cảm bất chắc, những biến suy trong cuộc đời.Thơ Xuân Quỳnh vẫn nổi bật ở vể đẹp nữ tính,dung dị ,hồn nhiên ,chân thật.-Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn gắn bó thiết tha với cuộc đời,luôn khát khao tình yêu,và trân trọng những hạnh phúc bình dị của đời thường.I. Giới thiệu chung:Taùc phaåm: Taäp thô:+ Hoa doïc chieán haøo+ Gioù laøo caùt traéng+ Töï haùt+Hoa cỏ may+Sân ga chiều em đi vvSóng là một tác phẩm tiêu biểu cho hồn thơ Xuân Quỳnh và được xem là một trong những bài thơ tình hay nhất của thơ VN hiện đại2.Về bài thơ SóngSóng là một bài thơ xuất sắc của Xuân Quỳnh về tình yêu được sáng tác năm1967 trong chuyến đi vùng biển Diêm Điền,in trong tập “ Hoa dọc chiến hào’’ (1968)PHAÂN TÍCH TAÙC PHAÅM ÔÛ ngoaøi kia ñaïi döông Traêm ngaøn con soùng ñoù Con naøo chaúng tôùi bôø Duø muoân vôøi caùch trôû Cuoäc ñôøi tuy daøi theá Naêm thaùng vaãn ñi qua Nhö bieån kia daãu roäng Maây vaãn bay veà xa Laøm sao ñöôïc tan ra Thaønh traêm con soùng nhoû Giöõa bieån lôùn tình yeâu Ñeå ngaøn naêm coøn voã. Döõ doäi vaø dòu eâm OÀn aøo vaø laëêng leõ Soâng khoâng hieåu noåi mình Soùng tìm ra taän beå OÂi con soùng ngaøy xöa Vaø ngaøy sau vaãn theá Noãi khaùt voïng tình yeâu Boài hoài trong ngöïc treû Tröôùc muoân truøng soùng beå Em nghó veà anh, em Em nghó veà bieån lôùn Töø nôi naøo soùng leân ? Soùng baét ñaàu töø gioù Gioù baét ñaàu töø ñaâu ? Em cuõng khoâng bieát nöõa Khi naøo ta yeâu nhau Con soùng döôùi loøng saâu Con soùng treân maët nöôùc OÂi con soùng nhôù bôø Ngaøy ñeâm khoâng nguû ñöôïc Loøng em nhôù ñeán anh Caû trong mô coøn thöùc Daãu xuoâi veà phöông baéc Daãu ngöôïc veà phöông nam Nôi naøo em cuõng nghó Höôùng veà anh – moät phöôngSOÙNGXUAÂN QUYØNHII. Đọc hiểu tác phẩm 5 chữ thường không ngắt nhịp, cùng với sự trở đi trở lại của hình tượng sóng, đã tạo ra nhịp điệu và âm hưởng của bài thơ, phù hợp với việc giãi bày tâm trạng của người con gái đang yêu-Thể thơ:1. Đọc và cảm nhận chung Bài thơ có một âm hưởng dạt dào, nhịp nhàng gợi ra nhịp các con sóng nối tiếp nhau lúc tràn lên sôi nổi,lúc êm dịu lắng sâu.-Cả bài thơ là những con sóng tâm tình của tác giả được khơi dậy khi đứng trước biển cả đối diện với những con sóng vô hạn vô hồiII. Đọc hiểu tác phẩmSự mô tả nhịp điệu bên ngoài của sóng cũng chính là để diễn tả nhịp điệu bên trong tâm hồn: những đợt sóng của tình yêu dạt dào, sôi nổi và da diết lắng sâu.- Sóng là một hình tượng ẩn dụ, nó là sự hóa thân của cái tôi trữ tình của nhà thơ, lúc thì hòa nhập lúc lại là sự phân thân của “em”2. PHAÂN TÍCH :a) Đặc trưng và trạng thái của sóng Döõ doäi vaø dòu eâm OÀn aøo vaø laëng leõ + Döõdoäi >< Laëng leõ →Con soùng không bình yên mà phóng khoáng trong các đối cực,những trạng thái trái ngược,cũng như tâm tình, tính khí của người con gái đang yêu.2.1)SOÙNG , BIEÅU TÖÔÏNG CUÛA TÌNH YEÂU(KHOÅ 1+2)2. PHAÂN TÍCH :a) Ñaëc tröng vaø traïng thaùi Döõ doäi vaø dòu eâm OÀn aøo vaø laëng leõ2.1)SOÙNG , BIEÅU TÖÔÏNG CUÛA TÌNH YEÂU(KHOÅ 1+2)- Điều đáng nói là ở chỗ, vẻ đẹp và sự huyền diệu của “sóng-em ’’chủ yếu nằm ở cực “dịu êm’’ và “ lặng lẽ”.→tạo nên vẻ đẹp nữ tính của hình tượng thơ Xuân Quỳnh2. PHAÂN TÍCH :b, Nhu cầu tự nhận thức trong sự hoà hợp“ Sông không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể’’→ con sóng không tự bằng lòng với những khuôn khổ chật hẹp, nó phải “tìm ra bể’’ đến một không gian rộng lớn hơn ,tìm đến những chân trời bao la rộng lớn của tâm hồn. - Khát khao của sóng cũng chính là khát khao của tình yêu → thật minh bạch và quyết liệt2.1)SOÙNG , BIEÅU TÖÔÏNG CUÛA TÌNH YEÂU(KHOÅ 1+2)2. PHAÂN TÍCH :C) Quy luaät cuûa tình yeâu:“OÂi con soùng ngaøy xöa Vaø ngaøy sau vaãn theá Noãi khaùt voïng tình yeâu Boài hoài trong ngöïc treû ”2.1)SOÙNG , BIEÅU TÖÔÏNG CUÛA TÌNH YEÂU(KHOÅ 1+2) → sự tồn tại của sóng với những trạng thái biến động nhưng bất biến,cũng như nỗi khát vọng tình yêu trong trái tim con người, là khát vọng muôn đời của nhân loại mà mãnh liệt nhất là tuổi trẻ + “Vẫn thế”2. PHAÂN TÍCH :C) Quy luaät cuûa tình yeâu:“OÂi con soùng ngaøy xöa Vaø ngaøy sau vaãn theá Noãi khaùt voïng tình yeâu Boài hoài trong ngöïc treû ”2.1)SOÙNG , BIEÅU TÖÔÏNG CUÛA TÌNH YEÂU(KHOÅ 1+2) → đặt đầu câu→ nói lên được những xốn xang, rạo rực của yêu đương.Hai chữ “bồi hồi”Từ “ngày xưa” đến “ngày sau” vẫn thế, không hề thay đổi.2.2)Những suy tư về tình yêu (khổ 3+4) Tröôùc muoân truøng soùng beå Soùng baét ñaàu töø gioù Em nghó veà anh,em Gioù baét ñaàu töø ñaâu ?Em nghó veà bieån lôùn Em cuõng khoâng bieát nöõa Töø nôi naøo soùng leân ? Khi naøo ta yeâu nhau.→ Tình yêu là một hiện tượng tâm lý khác thường, bí ẩn, không thể giải thích bằng lý lẽ thông thường (“tình yêu đến tình yêu đi ai biết”-Xuân Diệu)2.2)Những suy tư về tình yêu (khổ 3+4) Tröôùc muoân truøng soùng beå Soùng baét ñaàu töø gioù Em nghó veà anh,em Gioù baét ñaàu töø ñaâu ?Em nghó veà bieån lôùn Em cuõng khoâng bieát nöõa Töø nôi naøo soùng leân ? Khi naøo ta yeâu nhau. “Em nghĩ về “Anh em→ Nghĩ về tình yêu →Khi tình yêu đến, như một tâm lý tự nhiên người ta luôn có nhu cầu tự tìm hiểu phân tíchBiển lớn2.2)Những suy tư về tình yêu (khổ 3+4) Tröôùc muoân truøng soùng beå Soùng baét ñaàu töø gioù Em nghó veà anh,em Gioù baét ñaàu töø ñaâu ?Em nghó veà bieån lôùn Em cuõng khoâng bieát nöõa Töø nôi naøo soùng leân ? Khi naøo ta yeâu nhau.Tình yêu đến từ đâu như con sóng đến từ nơi nào?Làm sao có thể giải đáp được câu hỏi khởi nguồn của tình yêu và điểm bắt đầu của một tình yêu (“Làm sao cắt nghĩa được chữ yêu”-Xuân Diệu)2.2)Những suy tư về tình yêu (khổ 3+4) Tröôùc muoân truøng soùng beå Soùng baét ñaàu töø gioù Em nghó veà anh,em Gioù baét ñaàu töø ñaâu ?Em nghó veà bieån lôùn Em cuõng khoâng bieát nöõa Töø nôi naøo soùng leân ? Khi naøo ta yeâu nhau.-Ở đây người con gái đã nói lên quy luật sâu xa của tình yêu bằng trực cảm, mà trực cảm thì im lặng là hơn: “Em cũng không biết nữa”→Thật hồn nhiên, dễ thương, một cái lắc đầu hồn nhiên chân thật, đầy nữ tính2.2)Những suy tư về tình yêu (khổ 3+4) Tröôùc muoân truøng soùng beå Soùng baét ñaàu töø gioù Em nghó veà anh,em Gioù baét ñaàu töø ñaâu ?Em nghó veà bieån lôùn Em cuõng khoâng bieát nöõa Töø nôi naøo soùng leân ? Khi naøo ta yeâu nhau.→Tình yêu cũng như sóng biển như gió trời vậy thôi làm sao mà hiểu hết được. Nó cũng tự nhiên, hồn nhiên như thiên nhiên và cũng khó hiểu nhiều bất ngờ như thiên nhiên.Soùng ñöôïc söû duïng nhö hình aûnh aån duï cuûa tình yeâu vì soùng mang nhöõng neùt ñaëc tröng vaø tính chaát cuûa tình yeâu. Tình yeâu laø moät thöïc theå: + Töï nhieân, kyø dieäu	 + Phöùc taïp vôùi nhieàu daùng veû	 + Laø noãi khaùt voïng cuûa con ngöôøiª Toùm laïi:Qua soùng, ta hieåu