Bài giảng Ngữ văn 12 - Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu) (tiết 1)

 Đặng Hữu Hoàngnăm học 2009 - 2010chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)( Tiết 1 )Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)I. Tìm hiểu chung:1. Tác giả: (1930 - 1989)-Nguyễn Minh Châu(1930-1989) quê ở làng Thơi xã Quỳnh Hải- Quỳnh Lưu- Nghệ An.ông gia nhập quân đội năm 1950, là nhà văn- chiến sĩ, trưởng thành trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.- ông là một trong những cây bút tiên phong của nền văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới.- Năm 2000 ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật- Sự nghiệp: Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)+ Trước 1980: Đề tài chủ nghĩa anh hùng trong chiến đấu, với cảm hứng sử thi lãng mạn.- Tác phẩm tiêu biểu:+ Sau 1980:Đi sâu khám phá sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự.- Tác phẩm tiêu biểu:Tập truyện ngắn “ Những vùng trời khác nhau”(1970)Tiểu thuyết “ Dấu chân người lính”(1972)Truyện ngắn: “Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành”(1983)Tập truyện ngắn: “Chiếc thuyền ngoài xa”(1987)Tập truyện ngắn : “Cỏ lau”(1989)Tập tiểu luận phê bình: “Trang giấy trước đèn”(1994).Tiểu thuyết “ Dấu chân người lính”(1972)Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)I. Tìm hiểu chung:1. Tác giả: (1930 - 1989)2. Tác phẩm:a. Xuất xứ:-1985: in trong tập: “Bến quê”-1987: in trong tập: “Chiếc thuyền ngoài xa”-2001: in trong “ Nguyễn Minh Châu toàn tập”.b. Tóm tắt:- Sáng tác : 1983Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)b. Tóm tắtChiếc thuyền ngoài xaPhùng Ven biển miền Trung (ảnh) Chiếc thuyền vào bờCảnh đắt trời chongười chồngđứa conngười vợĐẩu+Màu hồng hồng của ánh sương mai Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)I. Tìm hiểu chung:1. Tác giả: (1930 - 1989)2. Tác phẩm:a. Xuất xứ:b. Tóm tắt:c. Bố cục: 2 đoạn: Đoạn 1: từ đầu – “chiếc thuyền lưới vó đã biến mất” : Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh. Đoạn 2: còn lại: Câu chuyện của người đàn bà hàng chài.Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)I. Tìm hiểu chung: (1930 - 1989)II. Đọc hiểu văn bản:1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a. Bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ: + như tranh mực tàu của một danh hoạ thời cổ+ Mũi thuyền in loè nhoè vào bầu sương mù màu trắng sữa pha đôi chút màu hồng hồng+ bóng người lớn trẻ con ngồi im như tượng...+ Toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hoà và đẹpmột vẻ đẹp thật đơn giản và toàn bích.Cảnh đắt trời cho .- Cảnh : - Tâm trạng người nghệ sĩ:+ Bối rối , trong tim như có cái gì đó bóp thắt vào+ phát hiện ra bản thân cái đẹp chính là đạo đức.+ Tưởng mình vừa khám phá thấy cái chân lý của sự toàn thiện.+ Tâm hồn như được gột rửa trong trẻo tinh khôiCảnh đắt trời cho .Cái đẹp đã thanh lọc tâm hồn con người.Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)I. Tìm hiểu chung: (1930 - 1989)II. Đọc hiểu văn bản:1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a. Bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ:b. Bức tranh hiện thực nghiệt ngã:- Bước ra từ chiếc thuyền:+ Gã đàn ông thô bạo đánh vợ tới tấp.+ Người đàn bà xấu xí, mệt mỏi , nhẫn nhục và cam chịu+ Đứa con xông vào đánh bố để bảo vệ mẹ mình-Thái độ, tâm trạng của người nghệ sĩ:+ Kinh ngạc: “ đứng há mồm ra mà nhìn”+ Vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy nhào tới. Cay đắng nhận ra những cái xấu xa, bi kịch trong gia đình thuyền chài kia là thứ thuốc rửa quái đản làm những thước phim huyền diệu của anh hiện hình khủng khiếp.Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)I. Tìm hiểu chung:II. Đọc hiểu văn bản:1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh:a. Bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ:b. Bức tranh hiện thực nghiệt ngã:c. ý nghĩa: + Cần nhìn nhận cuộc sống và con người bằng cái nhìn đa diện, nhiều chiều . Cần phải cảnh giác phân biệt giữa hình thức bề ngoài và bản chất bên trong của sự vật, hiện tượng.+ Mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời.Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)Củng cố:1. Tác giả Nguyễn Minh Châu:Ông là một trong những cây bút tiên phong của nền văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới : “ Nguyễn Minh Châu thộc trong số nhà văn mở đường tinh anh và tài năng nhất của văn học ta hiện nay” ( Nguyên Ngọc).2. Tác phẩm : Chiếc thuyền ngoài xa:-Tóm tắt.- Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh:Bức tranh chiếc thuyền ngoài xa trong một biển sớm mờ sương hoàn mĩBức tranh hiện thực nghiệt ngã của cuộc đờiCần phải nhìn cuộc sống, con người bằng cái nhìn đa diện ,nhiều chiều.Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)Dặn dò:Chuẩn bị tiết 2:1. Câu chuyện của người đàn bà làng chài.2. Tấm ảnh được lựa chọn trong “ bộ lịch năm ấy” 3. ý nghĩa nhan đề truyện: “ Chiếc thuyền ngoài xa”.Tiết 1Chiếc thuyền ngoài xa(Nguyễn Minh Châu)Dặn dò:Chuẩn bị tiết 2:1. Câu chuyện của người đàn bà làng chài.2.Tấm ảnh được chọn trong “bộ lịch năm ấy”3. ýnghĩa nhan đề truyện ngắn : “ Chiếc thuyền ngoài xa”.Buổi học đến đây là kết thúc! Cảm ơn các thầy cô đã về dự! Chúc các thầy cô mạnh khoẻ! Chúc các em thêm yêu môn văn!