Bài giảng Ngữ văn 12 - Chiếc thuyền ngoài xa - Trường THPT Dầu Tiếng

TRƯỜNG PTTH DẦU TIẾNGGIÁO VIÊNNGUYỄN THỊ QUYÊN QUYÊN GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12CHIẾC THUYỀN NGOÀI XANGUYỄN MINH CHÂUI. TÌM HiỂU CHUNG : 1 .Tác giả 2. Hoàn cảnh sáng tác 3. Tóm tắt 4. Chủ đề 1 .Tác giả :Nguyễn Minh Châu (1930-1989)2. Hoàn cảnh sáng tác (SGK) 3. Tóm tắt cốt truyện :Câu chuyện về cách nhìn nhận cuộc sống và con ngườiNhiếpảnhPhùngđichụpảnh làmlịchnghệthuậtPhùngchụp đượctấmảnhtoànbíchvềthuyền,biểnCảnhgãchồngvũphuđánhvợdã manCâu chuyệncủangườiđànbàhàngchàiởtòa ánPhùngthấm thíacáchnhìnvềhiệntượngcuộcđờiTấm ảnhđượcchọntrongbộlịchnămấyNgười đàn bà hàng chàiNgườiđànbànghèokhổbước ratừtấmảnh4. Chủ đề : - Tình yêu tha thiết đối với những thân phận trớ trêu của con người. - Mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời.II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: 1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh. 2. Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện. 3. Cách nhìn nhận của các nhân vật về người chồng vũ phu 4. Suy nghĩ của Phùng về các nhân vật trong truyện. 5. Tấm ảnh được chọn trong bộ lịch năm ấy . 6. Đặc sắc nghệ thuật.CÂU HỎI THẢO LUẬNNhóm 2 Phát hiện thứ hai của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.Nhóm 3 Ý nghĩa lời nói của người đàn bà khi từ chối thiện ý của người đại diện công lí.Nhóm 4 Cách nhìn nhận về gã chồng vũ phu của các nhân vật.Nhóm 1 Suy nghĩ của Phùng về các nhân vật trong truyện.Phùng đã có cảm nhận như thế nàovề vẻ đẹp ấy ? Bức tranh thiên nhiênđầy thơ mộngPhùng thăng hoa tronghạnh phúc của sự sángtạo nghệ thuậtPhùng bối rối,tim bóp thắtĐường nét, ánh sáng hài hòa, đẹp đơn giản, toàn bíchMột bức tranh mực tàucủa một danh họa thời cổCảnh chiếc thuyền ngoài xatrên biển sớm mờ sươnga. Phát hiện thứ nhất1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh :b. Phát hiện thứ haiCảnh tượng xấu xatrong gia đình thuyền chàiGã chồng đánh đập ngườivợ hết sức thô bạoNgười vợ không kêu, không chống trả, không chạy trốnPhùng kinh ngạc, há hốc mồm mà nhìnĐứa con trai thương mẹ đãđánh trả lại bố để rồi nhận lấy hai bạt tai của bốBức tranh cuộc sốngđầy nghịch lí><Ngay khi đang tận hưởng khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn thì Phùng đã phát ra cảnh gì sau bức tranh ?Cho biết thái độ của Phùng ? Nhóm 2 Ngay lúc ấy, chiếc thuyền vào trước chỗ tôi đứng. Một người đàn ông và một người đàn bà rời chiếc thuyền Lão đàn ông lập tức trở nên hùng hổ, mặt đỏ gay, gã rút trong người ra một chiếc thắt lưng của lính ngụy ngày xưa, có vẻ như những điều phải nói với nhau họ đã nói hết, chẳng nói chẳng rằng lão trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà, lão vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mỗi nhát quất xuống lão lại nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn : “Mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ !”. Người đàn bà với vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục, không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách chạy trốn. Tất cả mọi việc xảy đến khiến tôi kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn Bóng thằng con nít lao qua trước mặt tôiNó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng người vung chiếc khóa sắt quật vào giữa khuôn ngực trần vạm vỡ cháy nắng. Lão đàn ông liền dang thẳng cánh tay cho thằng bé hai cái tát khiến thằng nhỏ lảo đảo ngã xuống cát. Qua hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng, nhà văn Nguyễn Minh Châu muốn người đọc nhận thức về cuộc đời . Ý nào sau đây không thể hiện được điều đó ?Cuộc đời không đơn giản, xuôi chiều B. Cuộc sống luôn tồn tại những mặt đối lập, những mâu thuẫn : đẹp – xấu, thiện – ác.C. Cuộc sống đẹp như một bức ảnh nghệ thuậtD. Cuộc đời chứa đựng nhiều nghịch lí. Cuộc đời không đơn giản, xuôi chiều mà chứa đựng nhiều nghịch lí. Cuộc sống luôn tồn tại những mặt đối lập, những mâu thuẫn : đẹp – xấu, thiện – ác.2. Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện. a. Lí do người đàn bà có mặt ở tòa án huyện : - Theo lời mời của chánh án Đẩu. - Đẩu có thiện ý giải phóng chị ta khỏi ách nặng nề của người chồng vũ phu. Đánh đổi bằng mọi giáđể không bỏ người chồng vũ phuThấu hiểu nguyên nhânsâu xa hành độngvũ phu của chồng- Phải sống cho con chứ không thể sống cho mình- Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con được ăn no.Giải thích lí do không bỏ chồng- không hiểu được việc của các người làm ăn lam lũ- không hiểu được nỗi vất vả của đàn bà trên chiếc thuyền không có đàn ông.Kể câu chuyện về cuộc đời mình : đông con, đói khổ, thuyền chậtTình thương convô bờ- bắt tội, phạt tù cũng được, đừng bắt con bỏ nó Ý nghĩa lời nói của người đàn bà hàng chài khi từ chối thiện ý của người đại diện công lí Nhóm 3Hãy nốicáccộtvớinhaucho hợp lí ? Lời nóikhuôn mặt xấu xí ửng sáng lên nhưmột nụ cườib. Thái độ, lời nói của người đàn bà khi từ chối thiện ý của người đại diện công lí :Giải thích lí do không bỏ chồngĐánh đổi bằng mọi giáđể không bỏ người chồng vũ phuÝ nghĩaTình thương convô bờThấu hiểu nguyên nhânsâu xa hành độngvũ phu của chồng- Xưng hô : Con – quý tòa - bắt tội, phạt tù cũng được, đừng bắt con bỏ nóKể câu chuyện về cuộc đời mình : đông nhiều, đói khổ, thuyền chật khiến chồng đánh vợ để giải tỏa uất ức, buồn khổ- Xưng hô : chị - các chú- không hiểu được việc của các người làm ăn lam lũ- không hiểu được nỗi vất vả của đàn bà trên chiếc thuyền không có đàn ông.- Phải sống cho con chứ không thể sống cho mình- Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con được ăn no.Thái độvái lia lịa- ngẩng lênnhìn thẳng, - để lộ racái vẻ sắc sảonhưng đầy xót xalúng túng,đầy sợ sệt, có vẻ thông cảm  Có sự thay đổi ngôn ngữ và tâm thế  Chấp nhận san sẻ nỗi đau với chồng, cảm thông và tha thứ cho chồng, có cái tâm của người mẹ thương con.c. Lí do khiến người đàn bà hàng chài không bỏ gã chồng vũ phu : - Vì cuộc sống người dân chài phải luôn chống chọi với những bất trắc của biển khơi nên rất cần có một người đàn ông trong gia đình. - Vì tình thương đối với lũ con. - Vì trên thuyền cũng có những lúc vợ chồng con cái sống yên ấm, vui vẻ. Câu chuyện về người đàn bà hàng chài là câu chuyện về sự thật cuộc đời. Nhóm 4Xác định cách nhìn nhận và thái độ của của Đẩu, Phùng và người đàn bà hàng chài về người chồng vũ phu ?Người chồngvũ phuĐẩuPhùngNgườiđàn bàhàng chàiSự khác biệt trong những điểm nhìn ấy giúp ta hiểu được điều gì về cách nhìn về hiện tượng trong cuộc sống ? Cách nhìn nhận của các nhân vật về người chồng vũ phu ĐẩuPhảilên án,đấutranhNgười chồngvũ phuPhùngNgườiđàn bàhàng chàiĐáng cảm thông,chia sẻThủphạmgâyđaukhổNạn nhâncủahoàn cảnhKhông thể nhìn người và nhìn đời một phía mà phải có cái nhìn đa diện, phát hiện ra bản chất sau vẻ ngoài của hiện tượng.3. Cách nhìn nhận của các nhân vật về người chồng vũ phuSuy nghĩ của Phùng về các nhân vật trong truyệnNgười đàn bàChánh án ĐẩuChính mìnhNgoại hình xấu xíCuộc đời nhọc nhằn,biết chắt chiu hạnh phúcSống cam chịu, kín đáo,hiểu sâu sắc lẽ đờiCó lòng tốtSẵn sàng bảo vệcông líChưa thực sự đi sâuvào đời sống nhân dânCăm ghét áp bức,đấu tranh cho công bằngNhạy cảmĐã đơn giản khi nhìn về cuộc đời, con người Nhóm 1Hãy nối các cột với nhau cho hợp lí ? 4. Suy nghĩ của Phùng về các nhân vật trong truyện :Người đàn bàNgoại hình xấu xí(thô kệch, mặt rỗ)Chính mìnhChánh án ĐẩuLà những người lính từng vào sinh ra tửnhưng họ chưa thấu hiểu sự khó khăntrong cuộc chiến mới : bảo vệ nhân tínhNgườì phụ nữ Việt Namnhân hậu, bao dung,giàu dức hi sinh, vị thaCuộc đời nhọc nhằn,biết chắt chiu hạnh phúcSống cam chịu, kín đáo,hiểu sâu sắc lẽ đờiSẵn sàng bảo vệcông líCó lòng tốtChưa thực sự đi sâuvào đời sống nhân dânCăm ghét áp bức,đấu tranh cho công bằngĐã đơn giản khi nhìn về cuộc đời, con ngườiNhạy cảm5. Tấm ảnh được chọn trong bộ lịch năm ấy:PhùngẢnh đentrắngMàuhồnghồngcủa ánhsươngmaiNgười đànbàvùngbiểnNGHỆTHUẬTCUỘCĐỜINguyễn Minh Châu muốn phát biểu điều gìvề mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời ?Nghệ thuật phải luôn luôn gắn với cuộc đời và vì cuộc đời.Người nghệ sĩ phải trung thực, dũng cảm nhìn thẳng vào hiện thực Dựa vào nội dung bài học, hãy hoàn thành phát biểu sau đây của nhà văn Nguyễn Minh Châu : “Nhà văn không có quyền nhìn sự vật một cách đơn giản và nhà văn cần phấn đấu để  vào các tầng sâu lịch sử” A. đưa vẻ đẹp của cuộc đời B. đào xới bản chất con người C. đưa cái ác, cái xấu D. đưa cái Chân, cái Thiệnđàoxới bản chất con người6. Đặc sắc nghệ thuật : a. Xây dựng cốt truyện rất độc đáo : bằng cách tạo tình huống có ý nghĩa khám phá, phát hiện về chân lí đời sống và nghệ thuật. b. Sử dụng ngôn ngữ rất linh hoạt : ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật giản dị mà sâu sắc.III. TỔNG KẾT :(GHI NHỚ trang 78)