Bài giảng Ngữ văn 12 - Đất nước, Nguyễn Khoa Điềm - Trường THPT Thống Nhất B

2012 – 2013 ĐẤT NƯỚC_Nguyễn Khoa Điềm_Tìm hiểu chungTác giảTìm hiểu chung Tác giảTiểu sử:Sinh 1943 - tỉnh Thừa Thiên Huế.Học tập và trưởng thành trên miền Bắc, tham gia chiến đấu và hoạt động văn nghệ ở miền Nam.Là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ thơ trẻ những năm chống Mĩ cứu nướcPhong cách:Đậm chất chính luận, kết hợp nhuần nhuyễn giữa cảm xúc nồng nàn – suy tư sâu lắng.ĐẤT NƯỚCTìm hiểu chung Tác giảPhong cách:Hình ảnh gợi cảm, giọng thơ sôi nổi, thiết thaCó sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sự đằm thắm, đôn hậu của con người xứ Huế với sự sắc sảo, trí tuệ của một người có trình độ văn hóa caoCác tác phẩm chính: 	“Đất ngoại ô” (thơ, 1972), “Mặt đường khát vọng” (trường ca, 1974)ĐẤT NƯỚCTìm hiểu chung Đoạn tríchVị trí đoạn trích:	Nằm ở phần đầu chương V của trường ca “Mặt đường khát vọng”, được hoàn thành năm 1971 và in lần đầu năm 1974.Bố cục:Phần đầu: Từ đầu “Làm nên Đất Nước muôn đời”: cảm nhận của tác giả về đất nước. Phần sau: đoạn còn lại: Tư tưởng cốt lõi – Đất Nước của nhân dân.ĐẤT NƯỚCĐọc – Hiểu văn bản Sự cảm nhận và lí giải về đất nướcCội nguồn Đất Nước Đất Nước có từ rất xa xưa, lâu đời, nó tồn tại qua bao thế hệ. Đất Nước bắt đầu từ những gì đơn sơ, bình dị, gần gũi và gắn bó với cuộc sống con người. Đất Nước gắn với những mối quan hệ thân thiết, ruột rà.ĐẤT NƯỚCĐọc – Hiểu văn bản Sự cảm nhận và lí giải về đất nướcCội nguồn Đất Nước Nghệ thuật:Hình ảnh gợi cảm, ngôn ngữ đậm chất dân gian.Từ “Đất Nước” viết hoa  thể hiện tình yêu và lòng tự hàoCấu trúc thơ: “Đất Nước đã có Đất Nước bắt đầu Đất Nước lớn lên...”Giọng thơ: thâm trầm, thiết tha, sâu lắng.ĐẤT NƯỚCĐọc – Hiểu văn bản Sự cảm nhận và lí giải về đất nướcNhững phương diện hình thành Đất NướcĐất Nước được cảm nhận qua chiều dài thời gian – lịch sử: 	Thời gian: đằng đẵng  sự tiếp nối của những truyền thuyết, huyền thoại xa xưa:“Lạc Long Quân và Âu Cơ 	Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng”“Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ”ĐẤT NƯỚCĐọc – Hiểu văn bản Sự cảm nhận và lí giải về đất nướcNhững phương diện hình thành Đất NướcĐất Nước được cảm nhận qua chiều rộng của không gian:Nơi sinh hoạt rất gần gũi, thân quen: “nơi anh đến trường”, “nơi em tắm”Nơi của những kỉ niệm yêu thương: “nơi ta hò hẹn”, “nơi em đánh rơi chiếc khăn”Không gian rộng lớn, mênh mông, bát ngát, hùng vĩ, tráng lệ của thiên nhiên: “chim phượng hoàng”, “hòn núi bạc”, “con cá ngư ông”, “biển khơi”ĐẤT NƯỚCĐọc – Hiểu văn bản Sự cảm nhận và lí giải về đất nướcNhững phương diện hình thành Đất NướcĐất Nước được cảm nhận qua chiều rộng của không gian:Không gian sinh tồn: nơi dân mình đoàn tụ.Nghệ thuật:Cách chiết tự hai yếu tố hợp thành: Đất – Nước. Điệp từ “Đất là”, “Nước là”: nhấn mạnh và mở rộng chủ đề. 	Đất Nước trở nên hữu hình, rộng lớn, thân thiết.ĐẤT NƯỚCĐọc – Hiểu văn bản Sự cảm nhận và lí giải về đất nướcNhững phương diện hình thành Đất NướcĐN được cảm nhận qua bề dày của truyền thống văn hóa, phong tục, tâm hồn và tính cách dân tộc:	Là sự thể hiện vẻ đẹp con người Việt Nam trong:Phong tục tập quán: cách búi tóc, tục ăn trầu, đặt tênVăn hóa dân gian lâu đời của người Việt: cổ tích, ca dao, thần thoại, truyền thuyết... Truyền thống chống ngoại xâm (cây tre, Thánh Gióng) ĐẤT NƯỚCĐọc – Hiểu văn bản Sự cảm nhận và lí giải về đất nướcNhững phương diện hình thành Đất NướcĐất Nước được cảm nhận qua bề dày của truyền thống văn hóa, phong tục, tâm hồn và tính cách dân tộc:	Là sự thể hiện vẻ đẹp con người Việt Nam trong:Tinh thần lao động cần cù, vất vả: hạt gạo – một nắng hai sương, xay, giã, giần, sàngTình nghĩa sắt son: vợ chồng sâu đậm ( gừng cay, muối mặn).ĐẤT NƯỚCĐọc – Hiểu văn bản Sự cảm nhận và lí giải về đất nướcNhững phương diện hình thành Đất NướcĐất Nước được cảm nhận qua bề dày của truyền thống văn hóa, phong tục, tâm hồn và tính cách dân tộc:	Là sự thể hiện vẻ đẹp con người Việt Nam trong:	Đất Nước dung dị, gần gũi, bằng những hình ảnh gợi cảm, giọng thơ thiết tha: thức tỉnh tinh thần dân tộc. 	Cảm nhận rất phong phú,hài hòa, thống nhất ba phương diện (điểm mới, độc đáo).ĐẤT NƯỚC