Bài giảng Ngữ văn 12 - Thực hành về hàm ý (tiết 1)

THỰC HÀNH VỀ HÀM Ý(Tiết 1)Ngữ văn 12Người soạn: Phạm Thị Thúy NhàiPhạm Thị Thúy Nhài1I. Ôn lại khái niệm - Hàm ý là nội dung ý nghĩ mà người nói muốn truyền đến người nghe nhưng không trực tiếp nói ra- Người nghe phải dựa vào một số cơ sở như tình huống, nghĩa tường minh, một số yếu tố ngoài ngôn ngữ để hiểu.Hàm ý là gì? Để hiểu được hàm ý, ta cần chú ý đến những yếu tố nào?Phạm Thị Thúy Nhài2II. Thực hành1.Bài tập 1:Lời Pá Tra :Mất mấy con bò?Lời A Phủ: Tôi về lấy súng, thế nào cũng bắn được con bò này to lắmLời của A Phủ vi phạm phương châm về lượng + Thiếu : Mấy con+Thừa : Về lấy súng bắn hổ, hổ này to lắmLời A Phủ khéo léo có hàm ý muốn chuộc lỗi muốn xin đi bắt hổ đền bòLời A Phủ vi phạm phương châm hội thoại nào? Từ đĩ em suy ra hàm ý của A Phủ?Phạm Thị Thúy Nhài3 2. Bài tập 2 Bá Kiến nói: - Tôi không phải là cái kho :Vi phạm phương châm cách thức, hàm ý BK không có nhiều tiền - Cầm lấy mà cút đi cho rảnh .Rồi mà làm ăn cứ báo người ta mãi à?Lời Bá Kiến vi phạm phương châm hội thoại nào? Từ đĩ em suy ra hàm ý của Bá Kiến?Phạm Thị Thúy Nhài4Chí Phèo nói : - Tao không đến đây xin năm hao - Tao không đến đây để đòi tiền - Tao muốn làm người lương thiện Lần nói 1,2 không nói hết ý, hàm ý này được nói ở lần 3Ở lượt lời thứ 1 và 2, Chí Phèo chưa nĩi hết ý của mình. Phần hàm ý được tường minh hĩa ở lượt lời nào? Cách nĩi ở hai lượt đầu vi phạm phương châm HT nào?Phạm Thị Thúy Nhài5Lần noi 1,2 : - Vi phạm phương châm về lượng : thiếu thông tin đến để làm gì và dư thông tin đến để xin 5 hào - Vi phạm p/c cách thức ý không rõ ràng có ý muốn thăm dò BK và gây sự tạo kịch tính cho cuộc đối thoạiPhạm Thị Thúy Nhài6 Bài tập 3: Truyện cười dân gian - Lời 1 của bà Đồ :Đề nghị thưcï chất là đánh giá thấp tài văn của ông Đồ vì biết chắc là văn ông sẽ chẳng bán đươc cho ai và dùng giấy khổ to để còn tận dụng mà gói hàng.Bà đồ khen văn chương ơng đồ hay thực chất đánh giá như thế nào về văn chương của ơng?Phạm Thị Thúy Nhài7 KÕt luËn vỊ c¸ch thøc t¹o c©u cã hµm ý: §Ĩ cã mét c©u cã hµm ý, ng­êi ta th­êng dïng c¸ch nãi chđ ý vi ph¹m mét (hoỈc mét sè) ph­¬ng ch©m héi tho¹i nµo ®ã, sư dơng c¸c hµnh ®éng nãi gi¸n tiÕp (chđ ý vi ph¹m ph­¬ng ch©m vỊ l­ỵng (nãi thõa hoỈc thiÕu th«ng tin mµ ®Ị tµi yªu cÇu; chđ ý vi ph¹m ph­¬ng ch©m quan hƯ, ®i chƯch ®Ị tµi cuéc giao tiÕp; chđ ý vi ph¹m ph¶n c¸ch thøc, nãi mËp mê, vßng vo kh«ng râ rµng rµnh m¹ch . Để tạo câu cĩ hàm ý, người ta làm như thế nào?Phạm Thị Thúy Nhài8Tiết học kết thúcPhạm Thị Thúy Nhài9