Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 21: Làm văn: Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌCTIẾT: 21 - LÀM VĂNThiết kế và tổ chức thực hiện: Nguyễn Văn HàNGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC1. Tìm hiểu đề và lập dàn ýĐề 1:. Nhà nghiên cứu Đặng Thai Mai cho rằng: “Nhìn chung văn học Việt Nam phong phú, đa dạng; nhưng nếu cần xác định một chủ lưu, một dòng chính, quán thông kim cổ, thì đó là văn học yêu nước." (Dẫn theo Trần Văn Giàu tuyển tập, NXB Giáo dục, 2001) Hãy trình bày suy nghĩ của anh (chị) đối với ý kiến trên.NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC1. Tìm hiểu đề và lập dàn ýĐề 1:a/ Tìm hiểu đề:+Làm rõ nghĩa của các từ, cụm từ:-phong phú, đa dạng: -chủ lưu: -quán thông kim cổ:có nhiều tp với nhiều hình thức, thể loại khác nhau. dòng chính (bộ phận chính), khác phụ lưu, chi lưuthông suốt từ xưa đến nay+Làm rõ nhận định: Văn học yêu nước là chủ lưu trong sự đa dạng, phong phú của văn học Việt NamNGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC1. Tìm hiểu đề và lập dàn ýĐề 1:b/ Lập dàn ý:Mở bài:Thân bài: +Giải thích, phân tích làm sáng tỏ: Văn học VN rất phong phú và đa dạng: Kết bài: +Giới thiệu ý kiến của Đặng T. Mai +Phân tích làm sáng tỏ: Văn học yêu nước là chủ lưu xuyên suốt lịch sử văn học VN+Nguyên nhân khiến văn học yêu nước trở thành chủ lưu xuyên suốt lịch sử văn học VN+Nhận định của anh (chị) về ý kiến của ĐTM và giá trị hiện nay của ý kiến đóNGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC1. Tìm hiểu đề và lập dàn ýĐề 2:Bàn về đọc sách, nhất là các tác phẩm văn học lớn, người xưa nói: "Tuổi trẻ đọc sách như nhìn trăng qua cái kẽ, lớn tuổi đọc sách như ngắm trăng ngoài sân, tuổi già đọc sách như thưởng trăng trên đài." (Dẫn theo Lâm Ngữ Đường, Sống đẹp, Nguyễn Hiến Lê dịch, NXB Tao đàn, Sài Gòn, 1965) Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào? NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC1. Tìm hiểu đề và lập dàn ýĐề 2:a/ Tìm hiểu đề:+Làm rõ nghĩa ẩn dụ của các hình ảnh so sánh:-Tuổi trẻ  cái kẽ: -Lớn tuổi.. ngoài sân: -Tuổi già  trên đài:chỉ thấy được trong phạm vi nhỏ hẹptầm nhìn được mở rộng hơn hiểu sâu hơn, rộng hơn+Có phải chỉ những người nhiều tuổi, từng trải mới hiểu sâu sắc tpvh?NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC1. Tìm hiểu đề và lập dàn ýĐề 2:b/ Lập dàn ý:Mở bài:Thân bài: Kết bài: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC1. Tìm hiểu đề và lập dàn ýĐề 2:b/ Lập dàn ý:Mở bài:+Đọc sách, tiếp nhận các giá trị của sách, đặc biệt là các tpvh luôn gắn liền với điều kiện và năng lực chủ quan của người đọc+Dẫn ý kiến của Lâm Ngữ ĐườngNGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC1. Tìm hiểu đề và lập dàn ýĐề 2:b/ Lập dàn ý:+Giải thích hàm ý của ba hình ảnh so sánh và ý kiến của LNĐ: sự khác nhau trong cách đọc và kết quả đọc ở mỗi lứa tuổi+Bình luận và c/m những khía cạnh đúng đắn trong ý kiến của LNĐ: Đọc sách tuỳ thuộc vào tầm lĩnh hội của người đọc (vốn sống, vốn vhoá, kinh nghiệm ) Thân bài: +Muốn có kết quả tốt trong việc đọc sách, cần trang bị cho mình sự hiểu biết về nhiều mặt. Bên cạnh đó cần biết cách đọc (cần suy ngẫm, không vội vàng, cẩu thả)Kết bài: +Bài học chung về đọc sáchNGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC2. Đối tượng và nội dung của bài nghị luận về một ý kiến bàn về vhọc. + Đối tượng: + Nội dung:đa dạng: văn học sử, LLVH, TPVH, TGVH Giải thích, nêu ý nghĩa và tác dụngNGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC3. Luyện tập Trình bày suy nghĩ ý kiến của anh (chị) đối với ý kiến của nhà văn Thạch Lam: Văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo, và thay đổi một thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người thêm trong sạch và phong phú hơn.Bt1:NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC3. Luyện tậpBt 1:a/ Tìm hiểu đề:+ Làm rõ: Văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực +Làm rõ: giá trị cải tạo xã hội và giá trị giáo dục của văn học (làm thay đổi xh, làm cho lòng người thêm trong sạch và phong phú)NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌCb/ Lập dàn ý:Mở bài:+Văn học có nhiều giá trị trong cuộc sống.+Dẫn ý kiến của Thạch Lam.+Cảm nhận chung về ý kiến đó 3. Luyện tậpBt 1:NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌCThân bài: + Giải thích ý kiến: -Văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực-Vừa tố cáo và thay đổi một thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người thêm trong sạch và phong phú hơn+Phân tích, bình luận và chứng minh: Vai trò của văn học trong cuộc sống -Ý thức được sức mạnh và sự cao cả của văn chương-Cách tác động đặc thù của văn chương vào cuộc sống-Trách nhiệm của văn chương đối với cuộc sống3. Luyện tậpBt 1:NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌCKết bài: +Khẳng định ý kiến đúng đắn tiến bộ +Ý nghĩa lâu dài của ý kiến+Cần biết trân trọng những áng văn chương có giá trị, biết thưởng thức văn chương để đời sống tốt đẹp hơn 3. Luyện tậpBt 1:NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC3. Luyện tập Bàn về thơ Tố Hữu, nhà phê bình Hoài Thanh viết: Thái độ toàn tâm, toàn ý vì cách mạng là nguyên nhân chính đưa đến sự thành công của thơ anh. (Tuyển tập Hoài Thanh, NXB văn học, Hà Nội, 1982)Hãy bày tỏ ý kiến của anh (chị) về nhận xét trên,Bt2:NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC3. Luyện tậpBt 2:a/ Tìm hiểu đề:+Vấn đề cần nghị luận: Thành công của thơ Tố Hữu chính là ở thái độ toàn tâm, toàn ý vì cách mạng. (chất trữ tình chính trị) NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌCb/ Lập dàn ý:Mở bài:+Chất trữ tình chính trị trong thơ Tố Hữu dẫn đến thành công của thơ anh.+Giới thiệu ý kiến của Hoài Thanh3. Luyện tậpBt 2:NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌCb/ Lập dàn ý:Thân bài:+ Giải thích ý kiến trên + Bình luận và chứng minh:-Thơ T.H thể hiện thành công những lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn của con người cách mạng, thể hiện nhiệt tình cách mạng. -Các chặng đường thơ của TH luôn gắn bó và phản ánh chân thật những chặng đường cách mạng của dân tộc.3. Luyện tậpBt 2:NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌCb/ Lập dàn ý:Kết bài:+Khẳng định ý kiến của HT phù hợp với thực tế sáng tác của TH+Thơ TH là thành tựu xuất sắc của thơ ca cách mạng. 3. Luyện tậpBt 2: