Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 25: Đọc văn Việt bắc - Trường THPT Lê Quý Đôn

Tiết 25: Đọc văn Tố HữuTS NGUYỄN XUÂN HẢOTrường THPT Lê Quý Đôn – Hà Đông – Hà NộiVIỆT BẮCTiết 25: Đọc văn: Việt Bắc ( Trích ) Tố HữuII. Đọc hiểu đoạn trích :2.(82 câu còn lại ):Những nỗi nhớ về Việt Bắc2.2 (54 câu tiếp): Nỗi nhớ của người về Nhớ gì như nhớ người yêuTrăng lên đầu núi nắng chiều lưng nương..Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung2.1 (12 câu đầu ):Lời gợi nhắc của người ở lạiCảm xúc về nỗi nhớ của người ra đi.Nhớ gì như nhớ người yêuTrăng lên đầu núi nắng chiều lưng nương Nhớ gì như nhớ người yêu  So sánh đặc tả nỗi nhớ cồn cào, da diết nhất.b. Nỗi nhớ thiên nhiên, con người Việt Bắc.* Thiên nhiên:+ Mét vÇng tr¨ng thÊp tho¸ng n¬i ®Çu nói, mét ¸nh n¾ng chiÒu lÊp lã l­ng n­¬ng, thời kh¾c sím khuya.+ Tõng b¶n lµng Èn hiÖn trong s­¬ng sím, rõng nøa bê tre cïng nh÷ng ®Þa danh quen thuéc: ngßi Thia, s«ng §¸y, suèi Lª v¬i ®Çy * Con người: Nhí c¶nh sinh ho¹t vµ nh÷ng g× th©n thiÕt ®· tõng g¾n bã + Ng­êi mẹ ViÖt B¾c tÇn t¶o, chÞu th­¬ng, chÞu khã “ Nhí ng­êi mÑ n¾ng . b¾p ng«” + Nh÷ng lóc chia ngät sÎ bïi víi ng­êi c¸ch m¹ng “ Th­¬ng nhau chia cñ s¾n lïi .. ®¾p cïng + Trong niÒm l¹c quan yªu ®êi “ Gian nan ®êi vÉn ca vang nói ®Ìo” + ¢m thanh trë thµnh bøc d¹o lßng: tiÕng i tê vì lßng cña nh÷ng líp b×nh d©n häc vô, tiÕng h¸t ca vang nói ®Ìo, tiÕng mâ rõng chiÒu quen thuéc, tiÕng chµy ®ªm nÖn cèi ®Òu ®Òu suèi xa, tiÕng rÐo r¾t vÒ nghÜa t×nh s©u nÆng bÒn chÆt.+ TiÕng mâ rõng chiÒu quen thuéc, tiÕng chµy ®ªm nÖn cèi ®Òu ®Òu suèi xa, tiÕng rÐo r¾t vÒ nghÜa t×nh s©u nÆng bÒn chÆt * Bức tranh tứ bình:- Mùa đông:Rừng xanh hoa chuối đỏ tươiĐèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng	=> Màu sắc đối lập xanh - đỏ, hình ảnh tỏa sáng “nắng ánh dao gài thắt lưng”  Mùa đông ấm áp, rực rỡ sắc màu, người VB trong tư thế làm chủ núi rừng. + Thiên nhiên: Cả không gian sáng bừng lên sắc trắng của rừng mơ lúc sang xuân.+ Con người: đẹp tự nhiên trong những công việc hằng ngày: cần mẫn, tỉ mỉ, khéo léo, tài hoa, nhanh nhẹn, chăm chút Mùa xuân:Ngày xuân mơ nở trắng rừngNhớ người đan nón chuốt từng sợi giangMùa hạ:Ve kêu rừng phách đổ vàngNhớ cô em gái hái măng một mình+ Thiên nhiên: kh«ng gian rùc rì víi mµu vµng cña rõng ph¸ch vµ mu«n vµn tiÕng ve kªu tronng t¸n l¸. + Con người: hình ảnh cô em gái hiện lên xiết bao thơ mộng, lãng mạn trong công việc lao động hàng ngày giản dị: hái măng. Mùa thu:Rừng thu trăng rọi hòa bìnhNhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung+ Thiên nhiên: Nói rõng nh­ ®­îc t¾m trong ¸nh tr¨ng xanh huyÒn ¶o lung linh dÞu m¸t. + Con người: Gi÷a kh«ng gian vang lªn tiÕng h¸t ©n t×nh s©u nÆng, thuû chung.Bức tranh tứ bình về bốn mùa đạt đến độ hài hòa cân xứng, quấn quít giữa một câu tả cảnh với một câu tả người, làm cho thiên nhiên ấm áp, dồi dào sức sống, mang vẻ đẹp đẫm sắc thái phương đông.Tình yêu tha thiết của nhà thơ với cảnh, với người VB.c. Nhớ Việt Bắc anh hùng trong kháng chiến:Núi giăng thành lũy sắt dày.Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù.+ Biện pháp nhân hóa, ẩn dụ, điệp từ “rừng” rải kín câu thơ tạo ra thế trận của trường thành, lũy thép vây bọc quân thù.+ Nhớ bao trận chiến vang dội: Phủ Thông, đèo Giàng, sông Lô, Phố Ràng, Cao – Lạng* Việt Bắc trong kháng chiến	+ Cuéc kh¸ng chiÕn toµn d©n trong søc m¹nh kÕt hîp cña con ng­êi (ng­êi d©n ViÖt B¾c, ng­íi c¸n bé kh¸ng chiÕn, bé ®éi, d©n c«ng) vµ thiªn nhiªn (rõng c©y, nói ®¸, khe suèi ).	+ KhÝ thÕ ra trËn: hµo hïng, m¹nh mÏ (qua c¸c phô ©m rung, tõ l¸y: ®ªm ®ªm, rÇm rËp, rung, trïng trïng ), trong kh«ng gian ®Çy ©m thanh, ¸nh s¸ng víi lèi nãi phãng ®¹i, thËm x­ng “D©n c«ng ®á ®uèc . löa bay”.+ NiÒm vui vÒ t­¬ng lai t­¬i s¸ng cña d©n téc chãi loµ: “ Ngh×n ®ªm th¨m th¼m . ngµy mai lªn”.+ ChiÕn th¾ng n¸o nøc lßng d©n, bé ®éi, to¶ réng kh¾p ®Êt n­íc tõ c¸c ®Þa danh: phñ Th«ng, ®Ìo Giµng, s«ng L«, phè Rµng, Cao-L¹ng, NhÞ Hµ Tin vui dån dËp, n¸o nøc qua mét lo¹t c¸c ®Þa danh tr¨m miÒn b¾t ®Çu tõ ViÖt B¾c to¶ ®i kh¾p n¬i råi l¹i bay vÒ ViÖt B¾c.2.3 Mười sáu câu cuối: Lòng biết ơn Đảng, Bác và Việt Bắc.+ N¬i göi g¾m niÒm tin, nu«i chÝ bÒn trong chiÕn ®Êu. 	+ Nguån s¸ng xua tan mäi u ¸m tèi t¨m, lµ quª h­¬ng c¸ch m¹ng, ®Ó tõ ®ã §¶ng, B¸c l·nh ®¹o nh©n d©n giµnh ®éc lËp, tù do, xx©y dùng nÒn d©n chñ céng hoµ  Việt Bắc trở thành biểu tượng của niềm tin CM, tượng trưng cho sức mạnh kháng chiến, sức mạnh của toàn dân tộc. Hình thức thơ tráng ca, mang dáng dấp sử thi, tiết tấu thơ mạnh mẽ, hình ảnh kì vĩ, ý thơ phóng xa vào viễn cảnh. Tất cả tạo nên một bức tranh hoành tráng, thể hiện sức mạnh của toàn quân và toàn dân, niềm tin vững chắc vào tương lai tươi sáng của đất nước.Dòng nào sau đây nói đúng nội dung phần đầu bài thơ “Việt Bắc” ( đoạn trích SGK)?Tái hiện một thời gian khổ, vẻ vang của CM và k/chiến ở chiến khu VB nay đã trở thành những kỉniệm sâu nặng trong lòng người Phản ánh chân thực diễn biến cuộc k/chiến chống thực dân Pháp gian khổ mà hào hùngThể hiện niềm tin, hi vọng vào một viễn cảnh hòa bình tươi sáng của Đất nước1Củng cố:Bài thơ “Việt Bắc” ra đời nhân sự kiện nào?Đất nước bắt đầu bước vào cuộc kháng chiếnchống thực dân Pháp Quân và dân ta giành được thắng lợi quan trọng trong chiến dịch Điện Biên PhủCác cơ quan TW của Đảng và chính phủ rời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội sau chiến thắng Điện Biên Phủ2Củng cố:3 Mang tính hiện đại Mang tính trữ tình chính trị và tính dân tộc đậm đà Mang tính suy tưởng, triết líNét đặc sắc trong văn bản “Việt Bắc” là ?Củng cố: