Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 35: Đò Lèn

§ß LÌnTiÕt :(NguyÔn Duy )35I./TiÓu dÉn :§ß LÌn ( NguyÔn Duy )1. T¸cgi¶ :Tªn khai sinh : NguyÔn Duy NhuÖ Sím må c«i mÑ, sèng víi bµ Ngo¹i.- Sinh n¨m : 1948.- Néi dung :- NghÖ thuËt :I.TiÓu dÉn :2. Bµi th¬ “ §ß LÌn”:a.XuÊt xø :- Gi¶i thÝch tõ khã:§ß LÌn ( NguyÔn Duy )b. §äc gi¶i thÝch tõ khã : - Bµi th¬ ®­îc viÕt n¨m 1983. Trong mét dÞp nhµ th¬ trë vÒ th¨m quª h­¬ng, bµi th¬ ®­îc rót tõ tËp th¬ “¸nh Tr¨ng”- §äc: Giäng ®äc tha thiÕt trÇm l¾ng.I.TiÓu dÉn :2. Bµi th¬ “ §ß lÌn”§ß LÌn ( NguyÔn Duy )c.Bè côc :Bµi th¬ chia lµm 2 phÇn:- 5 khæ th¬ ®Çu:Kû niÖm tuæi th¬ g¾n liÒn víi h×nh ¶nh bµ . - Khæ cuèi : Sù thøc tØnh cña ng­êi ch¸u tr­íc quy luËt nghiÖt ng· cña cuéc ®êi.a.XuÊt xø :b. §äc gi¶i thÝch tõ khã : §ß LÌn ( NguyÔn Duy )II.§äc hiÓu chi tiÕt :Th¶o luËn nhãm : chia 3 nhãm ,thêi gian 7 phót C©u hái C©u 2: (Nhãm 2)T×nh c¶m s©u nÆng cña t¸c gi¶ ®èi víi bµ m×nh ®­îc biÓu hiÖn cô thÓ nh­ thÕ nµo?C©u 1: (Nhãm 1)Trong bµi th¬ c¸i t«i cña t¸c gi¶ ®­îc t¸i hiÖn nh­ thÕ nµo? NÐt quen thuéc vµ míi mÎ trong c¸ch nh×n cña t¸c gi¶ vÒ chÝnh m×nh trong qu¸ khø.C©u 3: ( Nhãm 3)C¸ch thÓ hiÖn t×nh th­¬ng bµ cã g× ®Æc biÖt? §ß LÌn ( NguyÔn Duy ) C©u1 :Thuë nhá t«i ra cèng Na c©u c¸nÝu v¸y bµ ®i chî B×nh L©mb¾t chim sÎ ë vµnh tai t­îng PhËtvµ ®«i khi ¨n trém nh·n chïa TrÇnThuë nhá t«i lªn ch¬i ®Òn C©y ThÞch©n ®Êt ®i ®ªm xem lÔ ®Òn SßngMïi huÖ tr¾ng quyÖn khãi trÇm th¬m l¾m®iÖu h¸t v¨n l¶o ®¶o bãng c« ®ång§ß LÌn ( NguyÔn Duy )a. H×nh ¶nh cËu bÐ Duy thuë nhá :Thuë nhá-C©u c¸ Cèng Na.NÝu v¸y bµ ®i chî B×nh L©m.B¾t chim sÎ vµnh tai t­îng PhËt.H¸i trém nh·n chïa TrÇn.Ch¬i ®Òn c©y ThÞ.Xem lÔ héi ®Òn Sßng.H×nh ¶nh cËu bÐ tinh nghÞch v« t­, sèng gi÷a ®Êt trêi quª ngo¹i d©n d· víi kû niÖm vui buån ®an xen, ®Æc biÖt g¾n liÒn víi h×nh ¶nh bµ Ngo¹i.*Ên t­îng vÒ tuæi th¬ :Khãi TrÇm th¬m§iÖu h¸t v¨n Mïi HuÖ tr¾ng Bãng C« §ångÊn t­îng vÒ cuéc sèng lµng quª b×nh yªn võa cã c¸i riªng t­ võa gÇn gòi.Víi lèi kÓ ch©n thùc, cô thÓ nh­ lêi ¨n tiÕng nãi hµng ngµy thÓ hiÖn vÎ ®Ñp, tÝnh c¸ch ng©y th¬ trÎ nhá, ký øc kh«ng phai mê trong t©m trÝ nhµ th¬.§ß LÌn ( NguyÔn Duy )b.NÐt quen thuéc vµ míi mÎ trong c¸i nh×n cña t¸c gi¶ vÒ chÝnh m×nh trong qu¸ khø:*NÐt quen thuéc :H×nh ¶nh cËu bÐ Duy thuë nhá nh­ bao cËu bÐ kh¸c.*NÐt ®éc ®¸o:- Nhµ th¬ nh×n vÒ qu¸ khø khi m×nh ®· tr­ëng thµnh, cã sù tr¶i nghiÖm tr­íc cuéc sèng vµ ®Æc biÖt g¾n liÒn víi h×nh ¶nh bµ Ngo¹i.- Kh«ng thi vÞ ho¸ qu¸ khø§ß LÌn ( NguyÔn Duy )T«i ®©u biÕt bµ t«i c¬ cùc thÕbµ mß cua xóc tÐp ë ®ång Quan bµ ®i g¸nh chÌ xanh Ba Tr¹iQu¸n Ch¸o, §ång Giao thËp th÷ng nh÷ng ®ªm hµnBom MÜ giéi ,nhµ bµ t«i bay mÊt®Òn Sßng bay ,bay tuèt c¶ chïa chiÒnth¸nh víi PhËt rñ nhau ®i ®©u hÕt bµ t«i ®i b¸n trøng ë ga LÌnT«i trong suèt gi÷a hai bê h­- thùc gi÷a bµ t«i vµ tiªn,PhËt ,th¸nh,thÇnc¸i n¨m ®ãi,cñ Dong RiÒng luéc s­îngcø nghe th¬m mïi huÖ tr¾ng, h­¬ng trÇm C©u 2 :§ß LÌn ( NguyÔn Duy )a.KÝ øc vÒ bµ :- Mß cua xóc tÐp §ång Quan Ba Tr¹i, Qu¸n Ch¸o, §ång Giao trong ®ªm ®«ng gi¸ buèt- B÷a ¨n: dong riÒng luéc s­îng-> B÷a ¨n ®¹m b¹c, ®ãi khæ.ThËp th÷ng : tõ t­îng h×nh, tõ d©n d· diÔn t¶ b­íc ch©n khã nhäc,kh«ng ch¾c ch¾n tù chñ ng­êi ®i.- Tr­íc sù tµn ph¸ khèc liÖt chiÕn tranh: bµ b¸n trøng ë ga LÌn -> Kiªn c­êng nghÞ lùc phi th­êng trong m­a bom b·o ®¹n.* Víi c¸ch sö dông tõ ng÷ gi¶n dÞ, gîi c¶m,giÇu h×nh ¶nh – bµ Ngo¹i hiÖn vÒ trong t©m trÝ nhµ th¬ võa ®¶m ®ang tÇn t¶o lam lò kiÕm sèng, kiªn c­êng nghÞ lùc v­¬n lªn trong chiÕn tranh, h×nh ¶nh bµ võa gi¶n dÞ võa vÜ ®¹i gi÷a ®êi th­êng.cuéc ®êi lam lò tÇn t¶o, lÇn mß kiÕm ¨n- Bu«n b¸n:VÎ ®Ñp ng­êi phô n÷ ViÖt Nam§ß LÌn ( NguyÔn Duy )b.T×nh c¶m nhµ th¬.- ®©u biÕt :V« t©m,ch­a thÊu hiÓu ®­îc nçi vÊt v¶ cña bµ.-Trong suèt :NhËn thøc th¬ ng©y trong trÎo cña trÎ nhá.- Hai bê h­: ThÕ giíi cña tiªn,PhËt,th¸nh, thÇn, thÕ giíi cña huyÒn tho¹i cæ tÝch.-Thùc: Cuéc sèng lam lò vÊt v¶ cña bµ. yªu bµ song kh«ng nhËn ra nçi vÊt v¶ cña bµ nªn thµnh v« t©m.*Víi nghÖ thuËt ®èi lËp giäng th¬ trÇm l¾ng thÓ hiÖn niÒm th­¬ng c¶m xãt xa ®ång thêi thÓ hiÖn th¸i ®é kÝnh träng biÕt ¬n bµ s©u s¾c.§ß LÌn ( NguyÔn Duy )T«i ®i lÝnh, l©u kh«ng vÒ quª ngo¹i dßng s«ng x­a vÉn bªn lë, bªn båi khi t«i biÕt th­¬ng bµ th× ®· muénbµ chØ cßn lµ mét nÊm cá th«i.C©u 3 :§ß LÌn ( NguyÔn Duy ) T×nh th­¬ng bµ khi nhµ th¬ ®· tr­ëng thµnh tr¶i qua cuéc ®êi ng­êi lÝnh.- C¶nh vËt thiªn nhiªn: dßng s«ng: bªn lë, bªn båi.kh«ng thay ®æi vÉn diÔn ra theo quy luËt.-Khi nhµ th¬ biÕt th­¬ng bµ - bµ kh«ng cßn n÷a. Quy luËt nghiÖt ng· cña ®êi ng­êi, nhµ th¬ ®· thøc tØnh, tÊt c¶ ®· muén, mét nçi buån nuèi tiÕc xãt xa.*§ã lµ sù thËt ®¾ng cay ph¶i tr¶ gi¸ cho nh÷ng ¶o t­ëng lÇm lÉn mét thêi, nh­ng ®ång thêi ®¸nh dÊu b­íc tr­ëng thµnh ng­êi ch¸u, c¶m th­¬ng bµ còng lµ th­¬ng mÕn quª h­¬ng.§ß LÌn ( NguyÔn Duy )III./ Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt:+ H×nh ¶nh : gi¶n dÞ, gÇn gòi víi cuéc sèng ®êi th­êng: mß cua xóc tÐp, thËp th÷ng.+ ChÊt hãm hØnh d©n gian : rñ nhau, bay tuèt; giµu chÊt suy t­2. Néi dung :Tõ t×nh yªu th­¬ng bµ s©u s¾c thÓ hiÖn chiªm nghiÖm nhµ th¬ tr­íc cuéc ®êi: t×nh yªu quª h­¬ng sèng cã tr¸ch nhiÖm (c¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho nh÷ng ¶o t­ëng lÇm lÉn mét thêi – sèng tr­íc hiÖn t¹i b»ng c¶ ý thøc vÒ qu¸ khø vµ t­¬ng lai.)§ß LÌn ( NguyÔn Duy )LUYÖN TËp : (Häc sinh th¶o luËn theo bµn )So s¸nh nÐt riªng trong c¸ch sö dông h×nh ¶nh th¬ gi÷a hai t¸c gi¶: NguyÔn Duy - §ß LÌn víi B»ng ViÖt – BÕp Löa.Mét bÕp löa chên vên s­¬ng sím .Mét bÕp löa Êp iu nång ®­îm ......T¸m n¨m rßng ch¸u cïng bµ nhãm löa......Råi sím råi chiÒu l¹i bÕp löa bµ nhen.......Nhãm bÕp löa Êp iu nång ®­îm......«i k× l¹ vµ thiªng liªng -bÕp löa! ...... §ß LÌn –NguyÔn Duy BÕp Löa- B»ng ViÖt...T«i ®©u biÕt bµ t«i c¬ cùc thÕbµ mß cua xóc tÐp ë ®ång Quan bµ ®i g¸nh chÌ xanh Ba Tr¹iQu¸n Ch¸o,§ång Giao thËp th÷ng nh÷ng ®ªm hµn......Gîi ý :* B»ng ViÖt khi nhí vÒ bµ, thÊu hiÓu c«ng lao vÊt v¶ cña bµ g¾n víi h×nh ¶nh “BÕp löa”, h×nh ¶nh xuyªn suèt bµi th¬, nh¾c l¹i nhiÒu lÇn. ThÓ hiÖn qua chÊt mùc th­íc trang träng.NguyÔn Duy khi tr­ëng thµnh nhí vÒ bµ g¾n víi h×nh ¶nh: mß cua xóc tÐp, g¸nh hµng rong...lµ h×nh ¶nh quen thuéc trong c«ng viÖc th­êng nhËt. T©m tr¹ng nuèi tiÕc xãt xa muén mµng cña ng­ßi ch¸u yªu thÓ hiÖn qua nÐt hãm hØnh d©n d·.