Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 68: Những đứa con trong gia đình (tiếp)

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM VỀ DỰ HỘI GIẢNGNĂM HỌC 2009 - 2010Những đứa con trong gia đình (tiếp) - Nguyễn Thi -Tiết 68:Chân dung Nguyễn Thi.I. Tìm hiểu chung:II. Đọc - hiểu đoạn trích:1. Tình huống truyện:2. Phân tích nhân vật:.a. Nhân vật chú Nămb. Nhân vật má ViệtNữ du kíchc. Nhân vật chị Chiến: - Chị Chiến có những nét giống má: gan góc, đảm đang, tháo vát,  - Chị Chiến là một tính cách đa dạng: vừa là một cô gái mới lớn, tính khí còn trẻ con, vừa là người chị biết nhường nhịn em, biết thay ba má gánh vác, thu xếp việc nhà, - Chiến có vẻ trẻ trung, thích làm duyên, rất nữ tính và có lòng căm thù giặc sâu sắc với lời thề sắt đá trước khi ra trận.“ Nếu giặc cònthì tao mất”=> Chị Chiến cũng là một khúc sông tiếp nối truyền thống của gia đình: yêu nước và căm thù giặc. Điều đó được thể hiện quyết liệt như một một chân lí sống của thời đại, của dân tộc.Em hãy tìm các chi tiết miêu tả nhân vật Việt?Người chiến sĩ trên đường hành quân=> Việt có tính cách của một cậu con trai lộc ngộc vô tư, tính tình rất trẻ con và ngây thơ, hiếu động, +. Lúc nào cũng tranh giành với chị, +. Sở thích: câu cá, bắt ếch, bắn chim, ra chiếntrường còn mang theo cả ná thun,  +. Mọi việc trong nhà đều phó thác cho chị,- Việt- một cậu con trai mới lớnd.Nhân vật Việt +. Ra chiến trường còn sợ ma. +. Giấu chị như giấu của riêng.=> Việt là người chiến sĩ trẻ đường hoàng, chững chạc, dũng cảm, gan dạ, kiên cường,  + Được thừa hưởng truyền thống gia đình: yêu nước, căm thù giặc, thuỷ chung với cách mạng. + Gan góc không sợ hiểm nguy ngay từ khi còn nhỏ. + Tranh với chị đi tòng quân vì khát khao ra chiến trường để trả thù cho ba má. + Chiến đấu dũng cảm, tiêu diệt được xe bọc thép của địch, + Bị thương, đối mặt với cái chết, vẫn kiên cường, dũng cảm trong tư thế sẵn sàng chiến đấu, lạc quan, tin tưởng, hướng đến sự sống và niềm tin nước nhà độc lập, - Việt - người chiến sĩ trẻ kiên cường:* Việt là khúc sông chảy xa nhất trong dòng sông của gia đình, tiếp nối huyết thống và truyền thống gia đình: yêu nước, căm thù giặc sâu sắc. Đó cũng chính là lòng yêu gia đình, yêu quê hương, yêu đất nước. Việt tiêu biểu cho thế hệ trẻ miền Nam thời kì chống Mĩ cứu nước.So sánh nhân vật Việt và nhân vật Chiến? Nét chung: - Cùng được sinh ra trong một gia đình có truyền thống Cách mạng. - Cùng phải gánh chịu những mất mát, đau thương của gia đình.- Cùng chung mối thù giặc Mĩ.- Cùng khát khao được ra trận cầm súng giết giặc.- Đều là những chiến sĩ gan góc, dũng cảm.- Có tình cảm thắm thiết với gia đình và nguồn cội.Nét riêng:- Vẫn mang tính cách trẻ con.- Có những suy nghĩ chín chắn.ViệtChiến- Là con trai và lại là em nên sống vô tư, hay tranh giành với chị, thờ ơ với công việc gia đình;- Là chị nên đảm đang, biết lo toan công việc gia đình, biết nhường nhịn em;	“Nào, đưa má sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi đánh giặc trả thù cho ba má, đến chừng nước nhà độc lập con lại đưa má về. Việt khiêng trước. Chị Chiến khiêng bịch bịch phía sau. Nghe tiếng chân chị, Việt thấy thương chị lạ. Lần đầu tiên Việt mới thấy lòng mình rõ như thế. Còn mối thù thằng Mĩ thì có thể rờ thấy được, vì nó đang đè nặng ở trên vai.”=> Đây là một chi tiết nghệ thuật có tính tiểu thuyết, cô đọng, dồn nén, chất chứa bao ý nghĩa, vừa là hành động cụ thể, vừa có yếu tố tâm linh, vừa nặng trĩu căm thù, vừa chan chứa yêu thương. 3. Về ngôn ngữ nghệ thuật:  Văn Nguyễn Thi: - Đầy chi tiết cụ thể làm nổi rõ góc cạnh của cuộc sống, - Tạo được không khí chân thực và làm cho tất cả trở nên có linh hồn.III. Tổng kết 1. Giá trị nội dung. - Truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thuỷ chung son sắt với quê hương, cách mạng. - Sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. 2. Giá trị nghệ thuật. - Nghệ thuật trần thuật qua dòng hồi tưởng của nhân vật. - Nghệ thuật khắc hoạ tính cách và miêu tả tâm lí nhân vật sắc sảo. - Ngôn ngữ phong phú, góc cạnh và đậm chất Nam Bộ.IV. Luyện tập 1) Qua hai nhân vật Chiến và Việt em có suy nghĩ như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ? 2) Suy nghĩ của em về trách nhiệm của tuổi trẻ hôm nay với gia đình, với Tổ quốc như thế nào?Phim tư liệuXin trân trọng cảm ơn thầy cô và các em!