Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 71: Số phận con người Sô - Lô - khốp

MÔN HọC:ngữ văn(Sô-lô-khốp)Giáo viên : Bùi Thị Diệu ThúyTrung tâm giáo dục thường xuyên đông hưngTiết 71: Kính chào các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớpSố phận con người Hãy sắp xếp những sự kiện sau trong cuộc đời nhân vật Xô-cô-lôp theo trình tự thời gian:- Làm nghề lái xe thuê.- Bị tước bằng lái.- Nhận Va-ni-a làm con.- Con trai hi sinh.- Vợ và hai con gái chết.- Ra mặt trận.- Giải ngũ.Kiểm tra bài cũ Ra mặt trận  Vợ và hai con gái chết  Con trai hi sinh  Giải ngũ  Làm nghề lái xe thuê  Nhận Va-ni-a làm con Bị tước bằng lái.I. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản1. Nhân vật Xô-cô-lôpa. Trước và trong chiến tranhb. Sau chiến tranh* Hoàn cảnh và tâm trạng khi giải ngũ+ Hoàn cảnh: Mất mát không gì bù đắp. Chiến tranh tước đoạt tất cả những gì quý giá của Xô-cô-lôp: Gia đình, tình yêu, niềm hi vọng. Không nhà cửa, sống bằng nghề láI xe thuê+ Tâm trạng: “chôn trên đất người... niềm vui sướng và hi vọng cuối cùng”“như người mất hồn”,“có cái gì đó vỡ tung ra”,“trái tim đã suy kiệt”, “quả tim đã rệu rã lắm rồi”... đau khổ, buồn chán, thất vọng, cô đơn bao trùm.Thể chất và tinh thần dường như suy sụp hoàn toàn.TUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con người(Sô-lô-khốp)TUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản1. Nhân vật Xô-cô-lôpa. Trước và trong chiến tranhb. Sau chiến tranh(Sô-lô-khốp)*Khi gặp bé Va-ni-a:TUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản1. Nhân vật Xô-cô-lôpa. Trước và trong chiến tranhb. Sau chiến tranh(Sô-lô-khốp)*Khi gặp bé Va-ni-a:- Hoàn cảnh Vania: Xô-cô-lốp tình cờ gặp bé Va-ni-a trong một tiệm giải khát trong tình cảnh: “...thằng bé rách bươm xơ mướp. Mặt mũi thì bê bết nước dưa hấu...bẩn như ma lem, ... đầu tóc rối bù...”, “bạ đâu ngủ đó”, “ai cho gì thì ăn nấy”... Bố chết trận, mẹ chết vì bom không nơi nương tựaTố cáo chiến tranhTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản1. Nhân vật Xô-cô-lôpa. Trước và trong chiến tranhb. Sau chiến tranh(Sô-lô-khốp)TUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con người(Sô-lô-khốp)TUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiChung tay góp sức xoa dịu nỗi đau(Sô-lô-khốp)TUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản1. Nhân vật Xô-cô-lôpa. Trước và trong chiến tranhb. Sau chiến tranhTrái tim nhân hậu của Xô-cô-lốp: Xúc động khi biết hoàn cảnh tội nghiệp của Va-ni-a, những giọt nước mắt đồng cảm của trái tim nhân hậu đã khiến Xô-cô-lốp quyết định nhận Va-ni-a làm con: “ Những giọt nước mắt nóng hổi sôi lên ở mặt tôi, và lập tức tôi quyết định: Không thể để cho mình với nó chìm nghỉm riêng rẽ được !”.(Sô-lô-khốp)*Khi nhận bé Va-ni-a làm con”Xô- cô- lốpVa-ni-aTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản1. Nhân vật Xô-cô-lôpa. Trước và trong chiến tranhb. Sau chiến tranh(Sô-lô-khốp)*Khi nhận bé Va-ni-a làm conXô- cô- lốp- Xúc động thật sự, “tâm hồn bỗng nhẹ nhõm và bừng sáng”. Trái tim suy kiệt, “đã bị chai sạn vì đau khổ, nay trở nên êm dịu hơn” Chăm sóc ân cần bằng tình thương, lòng nhân ái, tình mẹ, tình cha, tình ruột thịt.Va-ni-a - Mừng rỡ vô cùng khi gặp được bố: “nhảy chồm lên cổ tôi hôn vào má vào môi..., ríu rít líu lo vang rộn cả buồng lái”. - Gắn bó, quấn quýt với Xô- cô-lốp không rời, yên tâm xem Xô- cô- lốp là cha đẻ. Va- ni-a là điểm tựa tinh thần quý báu của Xô- cô- lốp. Xô- cô- lốp là chỗ dựa vững chãi của Va- ni- a. Tình thương làm dịu nỗi đau, lòng nhân ái giúp con người đứng dậy vun đắp cuộc đời.TUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản1. Nhân vật Xô-cô-lôpa. Trước và trong chiến tranhb. Sau chiến tranh(Sô-lô-khốp)*Nỗi khổ tâm của Xô- cô- lốp: + ám ảnh quá khứ: - Chiến tranh đã qua đi nhưng những ám ảnh và những vết thương lòng của nó để lại không gì bù đắp và hàn gắn được. “Hầu như đêm nào tôi cũng chiêm bao thấy những người thân quá cố”, “ban đêm thức giấc thì gối ướt đẫm nước mắt...” - Chi tiết nghệ thuật: Chân thực, xúc động. + Giấu đi sự thật: - Chiếc áo bành tô da: Nỗi đau của Va- ni- a - Gắng làm sao không làm tổn thương đến trái tim bé bỏng của Va-ni-a bằng cách giấu đi những sự thật về cuộc đời của cậu bé và của chính mình để cậu bé được sống hồn nhiên không bị ám ảnh bởi quá khứ.=> Một nghị lực phi thường, một lòng nhân hậu lớn laoTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản1. Nhân vật Xô-cô-lôpa. Trước và trong chiến tranhb. Sau chiến tranhNghị lực của Xô- cô- lốp(Sô-lô-khốp)- Bị tước bằng lái, phiêu bạt lang thang TUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chung.II. Tìm hiểu văn bản.1. Nhân vật Xô-cô-lôp.a. Trước và trong chiến tranh.b. Sau chiến tranh.* Thử thách mới của số phận:(Sô-lô-khốp) Đoạn văn trữ tình ngoại đề:Xô-cô-lốp và Va- ni- aTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chung.II. Tìm hiểu văn bản.1. Nhân vật Xô-cô-lôp.a. Trước và trong chiến tranh.b. Sau chiến tranh.- Hình ảnh hai con người côi cút, một già một trẻ đi bên nhau là hình ảnh đẹp giàu ý nghĩa. Họ hoàn toàn tin cậy vào nhau không chút lo âu. -Dù không biết cái gì đang chờ họ phía trước nhưng chắc chắn rằng với ý chí nghị lực và tình thương yêu sẽ giúp họ vượt qua mọi thử thách sóng gió của cuộc đời.-Thể hiện niềm tin tưởng, niềm cảm phục con người Nga trong hiện tại và tương lai.(Sô-lô-khốp)Xô- cô -lốp Trước, trong chiến tranh Sau chiến tranhGia đình hạnh phúcChịu nhiều mất mátDũng cảm kiên cườngNhận Va-ni-a làm conám ảnh quá khứThử thách mới của số phậnTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản1. Nhân vật Xô-cô-lôpRa trận(Sô-lô-khốp) Xô- cô- lốp là người Nga chân chính bình thường. Trong chiến tranh anh dũng kiên cường song cũng chịu nhiều đau thương mất mát. Trong cuộc sống đời thường là người trung thực, lương thiện, có nghị lực phi thường, vượt qua nỗi buồn đau để sống và mang lại yêu thương cho người khác. Nhà văn Sô-lô-khôp dũng cảm khám phá sự thật, nhìn chiến tranh một cách toàn diện và chân thực.Tiểu kết1. Nhân vật Xô-cô-lôpTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản(Sô-lô-khốp)1. Nhân vật Xô-cô-lôpTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản2. Đặc điểm nghệ thuậtĐiển hình  Tầm khái quát lớn.Truyện lồng trong truyện.Tự nhiên, giàu cảm xúc.Chân thực, xúc động.- Yếu tố ngoài cốt truyệnĐặc điểm nghệ thuật - Kết cấu: - Nghệ thuật kể chuyện: - Chi tiết: - Xây dựng nhân vật :(Sô-lô-khốp)III. Tổng kết.1.Nhân vật Xô-cô-lôpI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản2. Đặc điểm nghệ thuậtTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con ngườiVấn đề đặt ra trong truyện ngắn “Số phận con người” là gì?Kêu gọi toàn xã hội quan tâm đến cá nhân mỗi con người trong cuộc sống đời thường.B. Lên án chiến tranh và sức mạnh phũ phàng của nó.C. Khám phá ca ngợi tính cách Nga: ý chí nghị lực phi thường và trái tim nhân hậu lớn lao.D. Cả ba phương án trên.(Sô-lô-khốp)III. Tổng kết. Vấn đề đặt ra trong truyện ngắn “Số phận con người” là: Kêu gọi toàn xã hội quan tâm đến cá nhân mỗi con người trong cuộc sống đời thường, không chỉ cá nhân góp phần tạo nên lịch sử mà còn nhấn mạnh trách nhiệm lịch sử trước mỗi cá nhân. Lên án chiến tranh và sức mạnh phũ phàng của nó. Chiến tranh có thể kết thúc song hậu quả của nó để lại vô cùng nặng nề. Khám phá ca ngợi tính cách Nga: ý chí, nghị lực phi thường và trái tim nhân hậu lớn lao.1.Nhân vật Xô-cô-lôpI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu văn bản2. Đặc điểm nghệ thuậtTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con người(Sô-lô-khốp)Học bài cũ:- Đọc lại tác phẩm, tóm tắt được cốt truyện.- Phân tích hình tượng nhân vật Xô- cô- lốp.- Tìm hiểu ý nghĩa tư tưởng, mục đích sáng tác và những vấn đề Sô-lô-khôp đặt ra qua truyện ngắn “Số phận con người”.2. Chuẩn bị bài mới: “Ông già và biển cả”- Tìm những tư liệu về tác giả Hê - minh - uê và tác phẩm “Ông già và biển cả”.- Đọc trước bài học và làm các câu hỏi trong phần “Hướng dẫn học bài”. Hướng dẫn về nhàTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con người(Sô-lô-khốp)RoxtopNệễÙC NGATUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con người(Sô-lô-khốp)Vùng thảo nguyên sông ĐôngTUần 24-tiết 70-71: Văn họcSố phận con người(Sô-lô-khốp)M.Soõ-loõ-khoỏp (1905 - 1984)Kính chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻcác em học tốt