Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 78: Rèn luyện kĩ năng mở bài, kết bài trong bài văn nghị luận

24/10/20041Introduction to PowerPoint 2000CHÀOMỪNG12A724/10/20042Introduction to PowerPoint 2000TIEÁT 78RÈN LUYỆN KĨ NĂNG MỞ BÀI, KẾT BÀI TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN24/10/20043Introduction to PowerPoint 2000MỤC TIÊU * Về kiến thức: - Hiểu sâu hơn về chức năng, vai trò của  mở bài , kết bài. * Về kĩ năng : - Vận dụng linh hoạt , sáng tạo các kiểu  mở bài và kết bài . 24/10/20044Introduction to PowerPoint 2000	 Chức năng: Thông báo chính xác, ngắn gọn vấn đề nghị luận.- Vai trò : hướng người đọc ( người nghe) vào nội dung  bàn luận , gợi hứng thú , tạo sự hấp dẫn.I, VIẾT PHẦN MỞ BÀI1. Phân tích ngữ liệuYêu cầu  Ngắn gọn, đầy đủ , độc đáo , tự nhiên. 2.Cách mở bài:+ Mở bài trực tiếp ( đi thẳng vào vấn đề )+ Mở bài gián tiếp ( dẫn dắt để đi vào vấn đề )VD: Bình luận và làm sáng tỏ ý kiến của Phạm Văn Đồng : “ Nghệ thuật bắt nguồn từ đời sống, thoát li đời sống , nghệ thuật nhất định khô héo”.24/10/20045Introduction to PowerPoint 2000 Mở bài trực tiếp: Trong một lần trò chuyện với văn nghệ sĩ , Phạm Văn Đồng nói: “ Nghệ thuật bắt nguồn từ đời sống, thoát li đời sống , nghệ thuật nhất định khô héo”. Ý kiến đã khẳng định mối quan hệ chặt chẽ giữa nghệ thuật và hiện thực cuộc sống như một quy luật tất yếu . Văn học là một loại hình nghệ thuật, vì thế nó không nằm ngoài quy luật ấy.- Mở bài gián tiếp: Thần thoại Hi Lạp còn để lại một câu chuyện đầy cảm động về Ăng - tê và nữ thần Đất Mẹ Gai - a, thần Ăng- tê không bao giờ bị quật ngã nếu chàng luôn bám chặt vào Đất Mẹ. Mối quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống phải chăng cũng giống như Ăng- tê và Đất Mẹ, như Phạm Văn Đồng nói: “ Nghệ thuật bắt nguồn từ đời sống, thoát li đời sống , nghệ thuật nhất định khô héo”. Lịch sử văn học - nghệ thuật đã chứng minh rất rõ điều đó.* Khi mở bài cần tránh:- Dẫn những ý không liên quan đến vấn đề  trọng tâm.- Dẫn dắt vòng vo, lan man , xa vấn đề trọng tâm.- Có những ý lấn sang phần thân bài 24/10/20046Introduction to PowerPoint 2000II, VIẾT PHẦN KẾT BÀI Yêu cầu  Ngắn gọn, độc đáo , tự nhiên, linh hoạt. 1. Phân tích ngữ liệu :2.Cách kết bài:+ Tóm tắt và nhận xét về nội dung đã trình bày trong các phần trước .+ Khái quát nội dung và kêu gọi hành động.+ Khái quát nội dung và mở đặt ra câu hỏi nhằm gợi suy nghĩ, tình cảm ở người đọc.+ Khái quát nội dung và mở rộng, nâng cao vấn đề đã được bàn bạc ở các phần trên. - Chức năng: + Thông báo về sự kết thúc, tóm lại những nội dung. + Nêu đánh giá khái quát - Vai trò: + Khơi gợi những liên tưởng, đề xuất hướng nghiên cứu + Tạo điểm nhấn cho toàn bài, tạo cảm xúc, dư âm24/10/20047Introduction to PowerPoint 2000Bài tập 1.Bài tập 2.III. LUYỆN TẬPa. Phân tích bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu. b. Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh. Anh (chị) cảm nhận gì về vẻ đep tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu qua hình tượng này ?24/10/20048Introduction to PowerPoint 2000Ví dụ : Phân tích bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu.- Mở bài trực tiếp : “Thơ Chính Hữu thì không nhiều nhưng lại có những bài đặc sắc , cảm xúc dồn nén, ngôn ngữ và hình ảnh có chọn lọc, hàm súc. Trong những bài đó không thể không nói đến bài thơ “Đồng chí”. Bài thơ như một điểm sáng trong tập “Đầu súng trăng treo”- tập thơ viết về đề tài người lính của ông .” - Mở bài gián tiếp : “Có những tác phẩm đọc xong, gấp sách lại là ta quên ngay, cho đến lúc xem lại ta mới chợt nhớ là mình đã đọc rồi. Nhưng cũng có những tác phẩm mà khi gấp sách lại ,ta còn cảm thấy mãi dư âm , nhớ mãi hình ảnh. Và “Đồng chí” của Chính Hữu là một tác phẩm như thế.”24/10/20049Introduction to PowerPoint 2000 Mở bài: Nói đến thơ trước hết là nói đến cảm xúc và sự chân thành. Không có cảm xúc, thơ sẽ không thể có sức lay động hồn người, không có sự chân thành thì thơ cũng chìm vào quên lãng. Một chút chân thành, một chút lãng mạn, một chút âm vang mà Chính Hữu đã gieo vào lòng người những cảm xúc khó quên. Bài thơ " Đồng chí" với nhịp điệu trầm lắng mà như ấm áp, tươi vui; với ngôn ngữ bình dị dường như đã trở thành những vần thơ của niềm tin yêu, sự hy vọng, lòng cảm thông sâu sắc của một nhà thơ Cách mạng Phải chăng, chất lính đã thấm dần vào chất thơ, sự mộc mạc đã hòa dần vào cái thi vị của thơ ca tạo nên những vần thơ nhẹ nhàng và đầy cảm xúc ?24/10/200410Introduction to PowerPoint 2000 Kết luận: Quả thật, môĩ bài thơ là một xúc cảm thiêng liêng, là một tình yêu rộng lớn, trong cái lớn lao nhất của đời người. Gặp nhau trên cùng một con đường Cách mạng, tình đồng chí như được thắt chặt hơn bằng một sợi dây yêu thương vô hình.Bài thơ " Đồng chí" với ngôn ngữ chân thực, hình ảnh lãng mạn, nụ cười ngạo nghễ của các chiến sĩ đã lay động biết bao trái tim con người. Tình đồng chí ấy có lẽ sẽ sống mãi với quê hương, với Tổ quốc, với thế hệ hôm nay, ngày mai hay mãi mãi về sau.....24/10/200411Introduction to PowerPoint 2000 Chúng ta từng ngưỡng mộ vẻ đẹp lãng mạn của những người thanh niên trí thức Hà thành mặc áo lính; còn ở đây chúng ta lại xúc động trước vẻ đẹp hồn nhiên và chất phác của những con người nông dân mặc áo lính trong thơ Chính Hữu. Với “ Đồng chí”, nhà thơ Chính Hữu đã góp thêm một tiếng nói mới mẻ, hấp dẫn vào việc khắc họa hình ảnh những con người hăng hái nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc lên đường chinh chiến. Bài thơ sẽ còn là nỗi thương niềm nhớ, sự xúc động của nhiều thế hệ bạn đọc. 24/10/200412Introduction to PowerPoint 2000 “Sóng” được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”, xuất bản năm 1968 là bài thơ tình đặc sắc của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh. Tác phẩm là lời tự bạch với những cung bậc tâm trạng, suy tư và niềm khao khát hạnh phúc của người phụ nữ khi yêu. Rạo rực đến xôn xao, khát khao đến khắc khoải, có một hình tượng sóng như thế được thể hiện bởi những vần thơ in đậm vẻ đẹp nữ tính, bởi một tâm hồn trắc ẩn, hồn hậu, chân thực và luôn da diết trong khát vọng về một hạnh phúc đời thường. Đọc xong bài thơ “Sóng” ta càng ngưỡng mộ hơn những người phụ nữ Việt Nam, những con người luôn thủy chung, luôn sống hết mình vì một tình yêu chân chính và luôn băn khoăn, trăn trở tìm đến những giá trị đích thực của tình yêu . Với sự khám phá những khát vọng yêu của trái tim một phụ nữ mãnh liệt mà chân thành, giàu khao khát nhưng cũng rất tự nhiên, ta như cùng cảm nhận được nhịp đập trái tim hồn hậu, giàu yêu thương, giàu khát vọng của Xuân Quỳnh.24/10/200413Introduction to PowerPoint 2000 Qua bài thơ “Sóng” , ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu. Người phụ nữ ấy mạnh bạo, chủ động bày tỏ những khát khao yêu đương mãnh liệt và những rung động rạo rực trong lòng mình. Người phụ nữ ấy thủy chung, hồn hậu, chân thành. Nếu “sông không hiểu nổi mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đó để “tìm ra tận bể”, đến cái cao rộng, bao la ... Đó là những nét mới mẻ “ hiện đại” trong tình yêu. Tâm hồn người phụ nữ đó khao khát, không yên lặng. “Vì tình yêu muôn thuở - có bao giờ đứng yên” (Thuyền và Biển). Nhưng đó cũng là một tâm hồn thật trong sáng, thủy chung vô hạn. Quan niệm tình yêu như vậy rất gần gũi với sự cảm nhận của con người Việt Nam.24/10/200414Introduction to PowerPoint 2000XINCHÀO!24/10/200415Introduction to PowerPoint 2000