Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 83: Số phận con người

Chào mừng các thầy cô về dự tiết thao giảng cụmKiểm tra bài cũCâu 1: Nêu vị trí và tóm tắt đoạn trích Số phận con người của Sô-lô-khốp ?Câu 2: Hoàn cảnh và tâm trạng của nhân vật A. Xô-cô-lốp sau khi chiến tranh kết thúc và trước lúc gặp bé Va-ni-a ?Tuần 28Tiết 83: Đọc văn (tt)Số phận con ngườiSô-lô- khốpNS: Bùi Tá BảoII. Đọc hiểu1. Nhân vật An-đrây Xô-cô-lốp:a.Hoàn cảnh và tâm trạng của Xô-cô- lốp sau chiến tranh:b.NHÓM 1: Việc A. Xô-cô-lốp nhận bé Va-ni-a làm con nuôi tác động lớn lao đến tâm trạng hai cha con như thế nào?Nhóm 2: A. Xô-cô-lốp đã vượt qua nỗi đau và sự cô đơn ra sao ? (Khó khăn trong đời thường, chiêm bao ám ảnh và nỗi đau khôn nguôi?NHÓM 3: PHẢN BIỆN Thảo luận nhómb.Lòng nhân ái và nghị lực phi thường vượt lên số phận * Cuộc gặp gỡ giữa Xô-cô-lốp và Va-ni-a:Ngẫu nhiên- Cảm nhận của Xô-cô-lốp về cậu bé: “Mặt mũi thì bê bết nước dưa hấu.....sau trận mưa đêm” (tr. 120)→ Chi tiết nghệ thuật được chọn lọc để bộc lộ sự xót thương và lòng yêu mến của Xô-cô-lốp- Quyết định: “Không thể để cho mình và nó chìm nghỉm riêng rẽ được”→ nhận làm bố Va-ni-a. Cảnh Va-ni-a vui mừng ôm Xô-cô-lốpDiễn biến tâm trạng:Va-ni-aNhảy chồm lên cổ..hôn vào má, vào môi, vào trán,nó ríu rít líu lo vang rộn cả buồng lái (tr120)Rúc vào nách anh như con chim sẻ (tr121)Xô-lô-cốpcả người run lên, hai bàn tay lẩy bẩy(tr120)Trái tim tôi đã suy kiệt, bị chai sạn vì đau khổ , nay trở nên êm dịu hơn(tr122)Va-ni-a cần có vòng tay cứng cáp đểcưu mang, che chởTình thương và trách Nhiệm khiến Xô-cô-lốpbình tâmtrở lại Một người có tấm lòng nhân ái* Vượt qua vất vả và nỗi đau đời thường:- Ở tuổi 46, Xô-cô-lốp phải một mình xoay sở với cuộc đời đầy eo sèo:+ Một mình chăm sóc cho Va-ni-a+ Chịu nhiều chông chênh: mất việc, phiêu bạt chỉ vì va quệt phải con bòChịu những nỗi đau do ám ảnh của quá khứ hàng đêm: “hầu như đêm nào tôi cũng chiêm bao thấy người thân quá cốban ngày bao giờ tôi cũng trấn tỉnh được, không hở ra một tiếng thở dài, một lời than vãn, nhưng ban đêm thức giấc thì gối ướt đẫm nước mắt”Giấu đau thương để làm vui cho Va-ni-aMột người giàu nghị lực và trách nhiệmHình tượng Xô-cô-lốp đã trở thành biểu tượng cho số phận và vẻ đẹp tinh thần của con người qua cơn bão táp lịch sử thế kỷ XX.Qua nhân vật Xô-cô-lốp, hãy nêu suy nghĩ của em về tính cách con người Nga? Tính cách con người Nga: khiêm nhường và quảng đại, dũng cảm và nhân áic. Tính cách Nga2. Thái độ người kể chuyện và lời trữ tình ngoại đề:Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện của Sô- lô-khốp? Thái độ người kể chuyện được thể hiện như thế nào trong đoạn trích?a. Thái độ của người kể chuyện - Kết cấu theo lối truyện lồng truyện. Có hai người kể:+ Người kể chuyện thứ nhất: nhân vật A. Xô-cô-lốp+ Người kể chuyện thứ hai: tác giả→ Thái độ tác giả: + Kể theo cách nói năng, tâm tính, giọng điệu của nhân vật.+ Không che giấu tình cảm đối với nhân vật.Đọc lời trữ tình ngoại đề sau:“ Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạCái gì đang chờ đón họ ở phía trước? Thiết nghĩ rằng con người Nga đó, con người có ý chí kiên cường, sẽ đứng vững được và sống bên cạnh bố, chú bé kia một khi lớn lên sẽ có thể đương đầu với mọi thử thách, sẽ vượt qua mọi chướng ngại trên đường nếu Tổ quốc kêu gọi”b. Ý nghĩa lời trữ tình ngoại đề- Bày tỏ lòng khâm phục và tin tưởng ở tính cách Nga- Dự báo những khó khăn , trở ngại mà con người sẽ vượt qua.- Không hạ thấp vai trò cá nhân mà còn nhấn mạnh trách nhiệm lịch sử đối với mỗi cá nhân.Từ những điều đã học, em hãy suy nghĩ thêm về Số phận con người?Néi dung - Nhân vật Xô-cô-lốp là biểu tượng cho tính cách Nga kiên cường và nhân hậuIII. TỔNG KẾT:Sô-lô-khốp là nhà văn dũng cảm nói lên sự thật.NghÖ thuËt:(®Æc s¾c trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn)- Cách kể chuyện, chọn lọc chi tiết Thái độ, tình cảm tác giả- Cách miêu tả chiến tranhIII. TỔNG KẾT:4. Củng cố:Lựa chọn những đáp án đúng:Câu 1: A. Xô-cô-lốp nhận làm cha của bé Va-ni-a vì:A. Thương hại B. Đồng cảmC. Sự xót thương và lòng yêu mếnD. Thấy cần thiết phải giúp đỡCâu2: Những đánh giá nào sau đây đúng với Xô-cô-lốp ? A. Xô-cô-lốp là biểu tượng của những con người bị chiến tranh vùi dập.B. Xô-cô-lốp là một con người giàu lòng nhân ái và nghị lực.C. Một con người bình thường có số phận không tách rời số phận lịch sử và số phận nhân dân.D. A,B,C đều đúng.Câu 3: Một trong những nét mới của truyện Số phận con người ?Cái nhìn thi vị , lãng mạn hoá chiến tranhDũng cảm nói lên sự thật, không sợ màu sẫm và gai góc để khám phá chiều sâu tính cách Nga.Hư cấu, tưởng tượng, tạo độ chệch nhất định về thời gianDùng cái bi thương để tạo nên sự xúc động5. Dặn dòNắm vững tác giả, tác phẩmPhân tích được nhân vật Xô-cô-lốpNét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyệnChuẩn bị trả bài viết số 6Chaân thaønh caûm ôn quyù Thaày coâ & Caùc em.