Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết học: Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu

Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)Nguyễn Minh ChâuChiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)- Quê quán: Làng Thơi, xã Quỳnh Hải, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An.- Từng tham gia quân đội → chiến đấu → hoạt động trong lĩnh vực văn hóa.Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989) Sự nghiệp: sáng tác giai đoạn trước & sau năm 1975. là một trong những cây bút tiên phong của VHVN thời kì đổi mới. Ông được giải thưởng Hồ Chí Minh về vhọc nghệ thuật năm 2000.- Các tác phẩm: (SGK)Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)2. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xa (1987) Mang đậm phong cách tự sự - triết lí của Nguyễn Minh Châu. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng → đến vùng ven biển ( nơi anh từng chiến đấu) chụp ảnh lịch. Sau nhiều ngày phục kích, anh phát hiện một cảnh đắt trời cho về một chiếc thuyền chài đằng xa trong sương sớm. Nhưng phía sau bức ảnh tuyệt đẹp đó, khi chiếc thuyền vào bờ, một cảnh tượng kinh ngạc diễn ra: một người chồng vũ phu, một đứa con vì bảo vệ mẹ sẵn sàng đối nghịch với cha và một người đàn bà khốn khổ, nhẫn nhục & cam chịu. Cảnh tượng ấy cứ ám ảnh tâm trí Phùng về sau dù anh đã rời khỏi vùng biển đó, nhất là hình ảnh người đàn bà.Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả: Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)2. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xaII. Đọc hiểu văn bản:Tóm tắt: 	Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)2. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xaII. Đọc hiểu văn bản:Tóm tắt: 	 2. Tìm hiểu chi tiết:2.1. Những phát hiện và tâm trạng của nhiếp ảnh Phùng: Nguyễn Minh Châu đã dẫn dắt như thế nào để người đọc thấy được từng phát hiện của Phùng và tâm trạng của anh?Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)2. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xaII. Đọc hiểu văn bản:Tóm tắt: 	 2. Tìm hiểu chi tiết:2.1. Những phát hiện và tâm trạng của nhiếp ảnh Phùng: - Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng: + Có nhiệm vụ chụp bổ sung một bức ảnh về cảnh biển buổi sáng có sương mù. + Đến vùng biển từng là chiến trường cũ của anh. + Phục kích suốt mấy buổi sáng mà chưa chụp được.- Anh phát hiện một cảnh đắt trời cho - Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đã phát hiện một cảnh đắt trời cho như thế nào? ( Thế nào là cảnh đắt trời cho? )Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)2. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xaII. Đọc hiểu văn bản:Tóm tắt: 	 2. Tìm hiểu chi tiết: 2.1. Những phát hiện và tâm trạng của nhiếp ảnh Phùng: Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng: + Có nhiệm vụ chụp bổ sung một bức ảnh về cảnh biển buổi sáng có sương mù. + Đến vùng biển từng là chiến trường cũ của anh. + Phục kích suốt mấy buổi sáng mà chưa chụp được. Anh phát hiện một cảnh đắt trời cho – tuyệt đẹp, diệu kì. “ Trước mặt tôi  chiếu vào.”; một bức tranh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp toàn bích, một cảnh đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh.  Tâm trạng: bối rối, choáng ngợp “ Trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn. Em suy nghĩ như thế nào về câu nói của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng Chẳng biết trong ngần của tâm hồn?  Cái chân – thiện – mĩ Nhưng đằng sau bức ảnh diệu kì đó, Phùng đã phát hiện ra điều gì? Vì sao anh lại kinh ngạc đến như vậy?Một bức tranh tuyệt đẹpCái đẹp → đạo đức.Cái đẹp → chân lí của sự toàn thiện.Phùng: bối rối, choáng ngợp “Trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn. + Phát hiện sự thật từ sau bức tranh:Một người đàn bà xấu xí, thô kệch, tái ngắt, mệt mỏi.Một gã đàn ông to lớn, độc dữ.Một cảnh tượng dã man, tàn nhẫn.Đứa con vì bênh mẹ đã đối nghịch với chaPhùng: kinh ngạc đến thẫn thờ, đứng há mồm ra mà nhìn, như chết lặng.Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)2. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xaII. Đọc hiểu văn bản:Tóm tắt: 	 2. Tìm hiểu chi tiết: 2.1. Những phát hiện và tâm trạng của nhiếp ảnh Phùng: Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng: + Anh phát hiện một cảnh đắt trời cho – tuyệt đẹp, diệu kì. “ Trước mặt tôi  chiếu vào.”; một bức tranh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp toàn bích, một cảnh đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh.  Tâm trạng: bối rối, choáng ngợp “ Trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn. + Phát hiện sự thật từ sau bức tranh: dã man, tàn nhẫn. Tâm trạng: kinh ngạc đến thẫn thờ, đứng há mồm ra mà nhìn, như chết lặng.Qua sự đối lập đó, em có suy nghĩ gì về nghệ thuật và cuộc sống? Từ đó rút ra ý tưởng nghệ thuật của nhà văn?Trong truyện, hướng giải quyết của Đẩu và Phùng, người đàn bà như thế nào? Thái độ của họ? Nếu là thằng Phác hoặc người đàn ông, em sẽ chọn hướng giải quyết ntn? Hãy tham khảo cho các nhân vật trên một hướng giải quyết ổn thỏa nhất? Giải thích? Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)2. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xaII. Đọc hiểu văn bản:Tóm tắt: 	 2. Tìm hiểu chi tiết: 2.1. Những phát hiện và tâm trạng của nhiếp ảnh Phùng: 2.2 . Mối quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống:+ Người đàn bà hàng chài: Lúc đầu: sợ sệt, lún túng, xưng hô lễ phép con – quý tòa. Sau ( khi được khuyên li hôn): chủ động, mạnh dạn, cách xưng hô cũng thay đổi: Chị - các chú. Tỏ ra thông cảm. Thấu hiểu lẽ đời, thương con, gìn giữ gia đình, nhẫn nhục, cam chịu, giàu lòng vị tha & đức hi sinh. ( Đối lập hoàn toàn với vẻ bề ngoài thô kệch, xấu xí)Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)2. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xaII. Đọc hiểu văn bản:Tóm tắt: 	 2. Tìm hiểu chi tiết: 2.1. Những phát hiện và tâm trạng của nhiếp ảnh Phùng: 2.2 . Mối quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống: 2.3 Ý nghĩa của chiếc thuyền ngoài xa:Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa nói lên ý nghĩa gì?Theo em, nét nghệ thuật đặc sắc của Chiếc thuyền ngoài xa là gì?Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu -Tìm hiểu chung:Tác giả:	Nguyễn Minh Châu ( 1939 - 1989)2. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xaII. Đọc hiểu văn bản:Tóm tắt: 	 Xây dựng tình huống độc đáo: nghịch lí đối lập để người độc tự nhận thức từ nhiều phương diện.- Giọng điệu: thâm trầm, đầy suy tư và chiêm nghiệm.- Ngôn ngữ: giản dị mà sâu lắng, mang nhiều dư vị.- Xây dựng nhân vật: thiên hướng về bản chất Con Người. 2. Tìm hiểu chi tiết:* Nghệ thuật: III. Tổng kết: Ghi nhớ sgk T.78