Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết số 29, 30, đọc văn: Đàn ghi ta của Lor - Ca

 Cã nh÷ng phót lµm nªn lÞch sö Cã c¸i chÕt hãa thµnh bÊt tö Cã nh÷ng lêi h¬n mäi bµi caCã nh÷ng con ng­êi nh­ ch©n lÝ sinh ra! ( Tè H÷u )ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh Thảo“Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” PH.G. LOR-CATiết 29-30, Đọc văn:ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chung1. Tác giả:Tiết 29-30, Đọc văn:ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chung1. Tác giả:Thanh Thảo (1946): quê huyện Mộ Đức, Quảng Ngãi.- Tốt nghiệp khoa Ngữ văn, ĐHTH Hà Nội.- Tham gia kháng chiến chống Mĩ ở miền Nam, sau năm 1975 thì chuyên hoạt động văn nghệ.- Được tặng giải thưởng nhà nước về Văn học và nghệ thuật năm 2001.Tiết 29-30, Đọc văn:ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chung1. Tác giả:2. Về Gar-xi-a Lor-ca:Tiết 29-30, Đọc văn:Tượng G. Lorca ở Plaza de Santa Ana, Madrid Nhà hát Garcia LorcaĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chung1. Tác giả:2. Về Gar-xi-a Lor-ca (1898-1936)- Là nhà thơ lớn, một nghệ sĩ tài năng của Tây Ban Nha thế kỉ XX.- Câu thơ nổi tiếng: “Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”(Ghi nhớ)Tiết 29-30, Đọc văn:Ghi nhí. P.G. Lorca.Bao giê t«i chÕt,h·y ch«n t«i víi c©y ®µntrong c¸t.Bao giê t«i chÕtgi÷a nh÷ng hµng camvµ ®¸m b¹c hµ.Bao giê t«i chÕtxin h·y ch«n t«itrong chiÕc chong chãng giãBao giê t«i chÕt ! Hµm §an dÞch.ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chung1. Tác giả:2. Về Gar-xi-x Lor-ca (1898-1936)3. Bài thơ Đàn ghi-ta của Lor-ca:- Xuất xứ: in trong tập “Khối vuông ru-bích” (1985). Thanh Thảo nói: “Lor-ca là một nhà thơ mà tôi hết sức ngưỡng mộ. Cả về thi ca lẫn cuộc đời và cái chết đều gây cho tôi nhiều xúc cảm và ấn tượng. Chính những hình ảnh và nhạc điệu trong nhiều bài thơ, Lor-ca đã dẫn dắt tôi khi viết bài thơ mà tôi coi như một khúc tưởng niệm Ông.”Tiết 29-30, Đọc văn:ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chung1. Tác giả:2. Về Gar-xi-x Lor-ca (1898-1936)3. Bài thơ Đàn ghi-ta của Lor-ca:- Chủ đề:+ Khắc hoạ cuộc đời nghệ sĩ Lor-ca với lý tưởng cách tân nghệ thuật và cái chết oan khuất. + Thể hiện niềm ngưỡng mộ và xót thương của tác giả đối với Lor-ca. Tiết 29-30, Đọc văn:ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chungII. Đọc - hiểu văn bản:1. Hình tượng nghệ sĩ Lor-ca: a. Lor-ca, một nghệ sĩ tự do: - Áo choàng đỏ: + Gợi bản sắc văn hoá Tây Ban Nha.Tiết 29-30, Đọc văn:+ Hình ảnh Lor-ca như một đấu sĩ với khát vọng dân chủ trước nền chính trị Tây Ban Nha độc tài lúc bấy giờ.ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chungII. Đọc - hiểu văn bản:1. Hình tượng nghệ sĩ Lor-ca: a. Lor-ca, một nghệ sĩ tự do: - Tiếng đàn: + Ghi-ta: nhạc cụ của người Tây Ban Nha.Tiết 29-30, Đọc văn:+ Tài năng nghệ thuật của Lor-ca với khát vọng cách tân nghệ thuật.ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chungII. Đọc - hiểu văn bản:1. Hình tượng nghệ sĩ Lor-ca: a. Lor-ca, một nghệ sĩ tự do: - Đi lang thang; vầng trăng chếnh choáng; yên ngựa mỏi mòn; hát nghêu ngao; li la li la li la:+ Phong cách nghệ sĩ dân gian tự do.+ Sự cô đơn của Lor-ca trước thời cuộc chính trị, trước nghệ thuật Tây Ban Nha già cỗi. Thanh Thảo đã bày tỏ niềm đồng cảm sâu sắc của mình với Lor-ca.Tiết 29-30, Đọc văn:Ch©n dung Lorcanh÷ng tiÕng ®µn bät n­íc¸o choµng ®á g¾tLi-la®i lang thang.., vÇng tr¨ng, yªn ngùaH×nh ¶nh kÕt hîp gi÷a thÞ gi¸c vµ thÝnh gi¸cNh÷ng ®Êu tr­êng bß tãt truyÒn thèng ëTBNTBN ngét ng¹t, ®Ém m¸u nh­ mét ®Êu tr­êng: Lorca , ®Êu sÜ kho¸c ¸o choµng Matador - kh¸t väng tù do, d©n chñ >< hiện thực phũ phàng.+ Nhân hoá: Tiếng ghi ta máu chảy.+ Hoán dụ: Áo choàng, tiếng ghi ta Lor-ca.+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Tiếng ghi ta vỡ ra thành màu sắc, hình khối, hành độngTiết 29-30, Đọc văn:ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chungII. Đọc - hiểu văn bản:1. Hình tượng nghệ sĩ Lor-ca: 2. Nỗi xót thương và suy tư về cuộc giã từ của Lor-ca:“Không ai chôn cất tiếng đànTiếng đàn như cỏ mọc hoang” - Cái Đẹp có sức sống và lưu truyền mãi mãi. Phải chăng không ai dám vượt qua cái cũ, thần tượng để làm nên nghệ thuật mới. Vầng trăng nơi đáy giếngsự bất tử của cái Đẹp.Tiết 29-30, Đọc văn:ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chungII. Đọc - hiểu văn bản:1. Hình tượng nghệ sĩ Lor-ca: 2. Nỗi xót thương và suy tư về cuộc giã từ của Lor-ca:- Đường chỉ tay: ẩn dụ về định mệnh nghiệt ngã.-... dòng sông, ghi ta màu bạc...→ gợi cõi chết, siêu thoát.- Hành động: ném lá bùa, ném trái tim: → có ý nghĩa tượng trưng cho một sự giã từ, một sự lựa chọn.3. Yếu tố âm nhạc trong bài thơ: - Chuỗi âm thanh “Li la- li la- li la” luyến láy ở đầu và cuối như khúc dạo đầu và kết thúc bản nhạc. → Sự kính trọng và tri âm với Lor-ca: nghệ sĩ thiên tài. Tiết 29-30, Đọc văn:ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chungII. Đọc - hiểu văn bản:III. Tổng kết:1. Giá trị nghệ thuật:- Thể thơ tự do, không dấu câu, không dấu hiệu mở đầu, kết thúc.- Sử dụng hình ảnh, biểu tượng - siêu thực có sức chứa lớn về nội dung.- Kết hợp hài hoà hai yếu tố thơ và nhạc.Tiết 29-30, Đọc văn:ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoI. Tìm hiểu chungII. Đọc - hiểu văn bản:III. Tổng kết:1. Giá trị nghệ thuật:2. Nội dung: Tác giả bày tỏ nỗi đau xót sâu sắc trước cái chết oan khuất của thiên tài Lor-ca- một nghệ sĩ khát khao tự do, dân chủ, luôn mong muốn cách tân nghệ thuật. Tiết 29-30, Đọc văn:Tiếng ghi taNâuMàu quen thuộc của vỏ đàn ghi ta, màu của đất, của quê hươngNỗi niềm hướng tới quê hươngLá xanhMàu của sự sống tươi đẹpNiềm tha thiết với cuộc sốngTròn bọt nước vỡ tanRòng ròng máu chảyHình khối, dòngĐau đớnĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh Thảo“Nhờ có những vần thơ tài hoa mang đậm chất dân gian của ông mà người ta nghe thấy tiếng hoàng hôn than khóc ánh bình minh, tiếng đàn guitare cất lên xao xuyếnCũng chính nhờ có thơ ông mà đất nước Tây Ban Nha hiện lên với chiều dài sâu thẳm của lịch sử, với những sắc màu độc đáo, nồng nhiệt, nhưng vẫn phảng phất đâu đó một nỗi buồn mênh mang trong tâm hồn".ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CAThanh ThảoCÊu tróc th¬ M« h×nh më ph¸ bá khu«n mÉu, gi¶i phãng c¶m xóc vµ t­ëng t­îngTiết 29-30, Đọc văn:1. Nhạc tính cho bài thơ được tạo nên từ những yếu tố nào?2. Những chi tiết nghệ thuật nào được sử dụng để gợi bản sắc văn hoá Tây Ban Nha và về hình tượng Lorca?3. Những chi tiết nào đã được sử dụng để tái hiện lại phút giây bi phẫn nhất trong cuộc đời Garxia Lorca? 4. Niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn Lorca được thể hiện rõ nhất ở những hình ảnh nào? Nêu cảm nhận chung của em về hình tượng Garxia Lorca?THẢO LUẬN