Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết số 37: Đọc văn: Sóng Xuân Quỳnh

 SÓNGXuân QuỳnhTiết 37: Đọc vănI. TIỂU DẪN:1. Tác giả:Tên khai sinh: Nguyễn Thị Xuân Quỳnh. Quê: Hà Tây ( Nay là Hà Nội).?Dựa vào phần chuẩn bị bài,hãy giới thiệu vài nét chính về Xuân Quỳnh : Những nét chính về cuộc đời. Tâm hồn. Hồn thơ, phong cách thơ.Sóng- Xuân Quỳnhđầy bất hạnh.luôn khát khao tình yêu, mái ấm gia đìnhvà tình mẫu tử. là tiếng nói của ngườiphụ nữ giàu yêu thương,khao khát hạnh phúcđời thường, bình dị;nhiều lo âu, day dứt,trăn trở trong tình yêu. - Một số tác phẩm tiêu biểu: - Cuộc đời: - Tâm hồn: - Hồn thơ, phong cách thơ: sgk.Sóng- Xuân QuỳnhI. TIỂU DẪN:1. Tác giả:2. Tác phẩm:- Bài thơ được viết tại Biển Diêm Điền (Thái Bình) năm 1967.a. HCST:b. Đề tài:- Viết về tình yêu.c. Chủ đề:- Mượn hình tượng sóng để diễn tả tình yêu của người phụ nữ.Sóng- Xuân QuỳnhI. TIỂU DẪN:1. Tác giả:2. Tác phẩm:a. HCST:b. Đề tài:c. Chủ đề:II. ĐỌC- HIỂU:1. Đọc:2. Chia bố cụcDữ dội và dịu êmỒn ào và lặng lẽSông không hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bểÔi con sóng ngày xưaVà ngày sau vẫn thếNỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻTrước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh, emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên?Sóng bắt đầu từ gióGió bắt đầu từ đâu?Em cũng không biết nữaKhi nào ta yêu nhauCon sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm không ngủ đượcLòng em nhớ đến anhCả trong mơ còn thứcDẫu xuôi về phương BắcDẫu ngược về phương NamNơi nào em cũng nghĩHướng về anh- một phươngỞ ngoài kia đại dươngTrăm ngàn con sóng đóCon nào chẳng tới bờDù muôn vàn cách trởCuộc đời tuy dài thếNăm tháng vẫn đi quaNhư biển kia dẫu rộngMây vẫn bay về xaLàm sao được tan raThành trăm con sóng nhỏGiữa biển lớn tình yêuÐể ngàn năm còn vỗ.Sóng Phần 1 (Khổ 1 5): Sóng và em- những nét tương đồng. Phần 2 (Còn lại): Những suy tư, lo âu, trăn trở trước cuộc đời và khát vọng tình yêu.Sóng- Xuân QuỳnhI. TIỂU DẪN:1. Tác giả:2. Tác phẩm:a. HCST:b. Đề tài:c. Chủ đề:II. ĐỌC- HIỂU:1. Đọc:2. Chia bố cục3. Ý nghĩa nhan đề?Giải thích ý nghĩa nhan đề “sóng”. - “Sóng” là hình tượng đẹp của tự nhiên, gợi nhiều cảm xúc  các nhà thơ thường mượn sóng để giãi bày tâm trạng của mình. - Sóng trong tác phẩm này là hình ảnh ẩn dụ cho tâm trạng người phụ nữ đang yêu  sóng vừa là sự hoà nhập vừa là sự phân thân của nhân vật trữ tình “em”. “Anh xin làm sóng biếc Hôn mãi cát vàng emHôn thật khẽ, thật êmHôn êm đềm mãi mãi” (Biển – Xuân Diệu)“Sóng chẳng đi đến đâuNếu không đưa em đếnDù sóng đã làm anhNghiêng ngảVì em ” (Thơ viết ở biển – Hữu Thỉnh)Sóng- Xuân QuỳnhI. TIỂU DẪN:1. Tác giả:2. Tác phẩm:a. HCST:b. Đề tài:c. Chủ đề:II. ĐỌC- HIỂU:1. Đọc:2. Chia bố cục:4. Nội dung:a. Phần 1:* Khổ 13. Ý nghĩa nhan đềDữ dội và dịu êmỒn ào và lặng lẽSông không hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể?Mở đầu bài thơ, Xuân Quỳnh đã miêu tả những trạng tháinào của sóng? Qua đó, anh/ chị cảm nhận được điều gì vềtâm hồn của người phụ nữ khi yêu trong bài thơ ? Tiểu đối : + “Dữ dội >< lặng lẽ”: Dịu dàng, sâu lắng. Nghệ thuật đối lập và ẩn dụ làm nổi bật hai trạng thái ngược trái nhau của sóng và đó cũng chính là tâm hồn của người phụ nữ khi yêu: cung bậc phong phú, đầy phức tạp và bí ẩn.- “Sông không hiểu ra tận bể” : Nghệ thuật nhân hóa, tương phản đã diễn tả hành trình của sóng tìm ra bể lớn. Đó cũng chính là khát vọng trong tình yêu: muốn vượt qua không gian chật hẹp để vươn tới cái cao cả.?Đánh giá về hai câu thơ 3, 4 trong khổ thứ nhất, có ý kiến cho rằng Xuân Quỳnh đã mạnh dạn bộc lộ một quan niệm mới mẻ, hiện đại về tình yêu của người phụ nữ.Anh/ chị có cảm nhận được điều đó không ? Vì sao ?Sóng- Xuân QuỳnhI. TIỂU DẪN:1. Tác giả:2. Tác phẩm:a. HCST:b. Đề tài:c. Chủ đề:II. ĐỌC- HIỂU:1. Đọc:2. Chia bố cục:4. Nội dung:a. Phần 1:* Khổ 13. Ý nghĩa nhan đề* Khổ 2Ôi con sóng ngày xưaVà ngày sau vẫn thếNỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ- "Ôi con sóng ngày xưaVà ngày sau vẫn thế"Nghệ thuật đối lập nói đến Con sóng muôn đời còn vỗ.- "Nỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ"Nhịp đập của trái tim tuổi trẻ.? Nhà thơ đã phát hiện ra điều gì tương đồng giữa sóng và tình yêu? Cũng như sóng, con người đã đến và mãi mãi đến với tình yêu. Đó là quy luật muôn đời.Sóng- Xuân QuỳnhI. TIỂU DẪN:1. Tác giả:2. Tác phẩm:a. HCST:b. Đề tài:c. Chủ đề:II. ĐỌC- HIỂU:1. Đọc:2. Chia bố cục:4. Nội dung:a. Phần 1:* Khổ 13. Ý nghĩa nhan đề* Khổ 2* Khổ 3,4Trước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh, emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên?Sóng bắt đầu từ gióGió bắt đầu từ đâu?Em cũng không biết nữaKhi nào ta yêu nhauThảo luận 3 phútKhi “tình yêu đến”, như lẽ tự nhiên, thường tình,con người luôn có nhu cầu tìm hiểu, cắt nghĩa.Xuân Quỳnh không là ngoại lệ. Chị đã thử lí giải về tình yêu thế nào ? Và kết quả ra sao ?- Điệp ngữ " em nghĩ về" với đại từ "anh" và "em": thể hiện tình yêu luôn được đặt trong không gian rộng lớn.- Liên tiếp các câu hỏi tu từ để đi tìm hiểu về nguồn gốc của sóng và cũng là để hỏi về nguồn gốc của tình yêu.- Kết quả: tác giả không thể lý giải về nguồn gốc của sóng, cũng như không thể đi tìm nguồn gốc của tình yêu Nữ sĩ thú nhận sự bất lực một cách dễ thương và đầy nữ tính : “Em cũng không biết nữa” ? Tuy nhiên, chính trong cái “thất bại” của Xuân Quỳnh khi truy nguyên nguồn gốc, bản chất đích thực của tình yêu, người ta lại thấy một định nghĩa rất riêng của chị,một định nghĩa “rất Xuân Quỳnh”. Ai phát hiện ra định nghĩa ấy ? Tình yêu cũng giống như sóng biển, gió trời, làm sao mà hiểu hết được – nó rộng lớn, thẳm sâu, bất ngờ và “lí trí không thể hiểu nổi” (Pascal).Sông không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bểSôngrabểchật hẹprộng lớn(nhân hóa, tương phản)Quy luậtTự nhiên.Tình cảm.Làm sao cắt nghĩa được tình yêuCó nghĩa gì đâu một buổi chiềuNó chiếm hồn ta bằng nắng nhạtBằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu. (Xuân Diệu)Những đêm trăng hiền từBiển như cô gái nhỏThầm thì gửi tâm tưQuanh mạn thuyền sóng vỗCũng có khi vô cớBiển ào ạt xô thuyền ( Thuyền và biển)(Vì tình yêu muôn thuởCó bao giờ đứng yên?)( Thuyền và biển)(so sánh với triết lí của Xuân Diệu: Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn/ Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại) KHổ 2