Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết thứ 80: Số phận con người

Sè phËn con ng­êiA. Sô Lô KhốpTiết: 801Tác giả.- Mi-Khai-in Sô-lô-khốp (1905-1984). Xuất thân từ nông dân lao động nhà văn có sự am hiểu và đồng cảm sâu sắc với con người quê hương. Cuộc đời và sự nghiệp gắn liền sự ra đời của CNXH vùng Sông Đông và bản sắc văn hóa người Cô dắc. Chân dung Sô-lô-khốp (1905 - 1984)I. TIỂU DẪN: - Là nhà văn Xô-viết lỗi lạc đã nhận các giải thưởng văn học Lê-nin, VH quốc gia, giải Nobel VH 1965. Tác phẩm chính: Truyện sông Đông; Thảo nguyên Xanh; Sông Đông êm đềm; Đất vỡ hoang- Phong cách nghệ thuật: Phản ánh bức tranh thời đại rộng lớn với chân dung, số phận mỗi con người trong mối quan hệ với đất nước, nhân dân.2Truyện ngắn “Số phận con người” Truyện sáng tác 1957, là cột mốc quan trọng mở ra chân trời mới cho văn học Xô viết. Tác phẩm thể hiện cách nhìn cuộc sống và chiến tranh một cách toàn diện, chân thực nhằm khám phá tính cách Nga qua khí phách anh hùng và nhân hậu của người lính Xô viết. Văn bản trích nằm ở phần kết thúc câu truyện. II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1. Bố cục, tóm tắt văn bản:- Bố cục: 3 phần:Phần 1: Từ đầunghịch cát đấy”.Phần 2: Tiếp đógối ướt đẫm nước mắt”.Phần 3: Còn lại2. Tóm tắt tác phẩm:Nhân vật chính của truyện là An-đrây Xô-cô-lốp, từng là một người lính Xô-viết. Anh đã kể cho tác giả nghe về cuộc đời đau khổ của mình ...Chiến tranh thế giới hai bùng nổAn-đrây xô-cô-lốp chia tay vợ con để lên đường nhập ngũBị thương và bị bắt làm tù binhBị đày đoạ khổ cực trong trại tập trung của phát xítPhát xít Đức bắt cả tù binh lái xe. Cơ hội để Xô-cô -lốp trốn thoát, trở về phía Hồng quânSau khi trở về với hồng quân, anh được tin vợ và con gái bị chết vì bom, nhà cửa tan nátVui mừng khi đọc được thư của con trai, giờ là đại uý pháo binh, cũng đang tiến công Berlin, anh hi vọng gặp con trai trên đất ĐứcTiến quân vào giải phóng BerlinNhưng đúng ngày 9 tháng 5 năm 1945, ngày chiến thắng Berlin thìĐứa con trai duy nhất, niềm hy vọng cuối cùng của anh đã bị một tên thiện xạ Đức bắn chếtAnh chôn niềm vui sướng và niềm hi vọng cuối cùng trên đất Đức, trở về đơn vị như người mất hồnGiải ngũ, sống nhờ nhà người bạn và làm nghề lái xeĐau buồn, anh hay vào quán uống rượuTình cờ gặp bé Vania, anh bắt đầu thấy thích nóBé Vania và mảnh dưa hấu vừa nhặt đượcMặt bê bết dưa hấu.- Sao chú lại biết tên cháu là Vania ?Trò chuyện với bé Vania trên xe - Ta là bố của conBố yêu của con ơi !...Vania ôm cổ, hôn vào má, vào môi, vào trán của Xô cô lốpĐây, tôi tìm được cháu Vaniuska của tôi rồi...Bà chủ đứng nhìn nó ăn ngấu nghiến mà nước mắt ròng ròng... Lấy tạp dề che mặt khócTôi thấy lòng vui không lời nào tả xiếtBố ơi , cái áo bành tô bằng da của bố đâu rồi ?Đêm nào tôi cũng chiêm bao thấy những người thân quá cốBan ngày anh trấn tĩnh, không than vãn nhưng ban đêm thức giấc thì gối ướt đẫm nước mắtChia tay với tác giả :- Tạm biệt anh bạn, chúc anh may mắnHai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ ...3. Những số phận bị chiến tranh vùi dậpTHẢO LUẬN NHÓM 5 PHÚTN1: Hoàn cảnh Xô-cô-lốp trong chiến tranh được tác giả̉ miêu tả như thế nào?N2: Hoàn cảnh và tâm trạng Xô-cô-lốp sau chiến tranh được tác giả̉ miêu tả như thế nào?N3: Khái quát đôi nét về con người và số phận của bé Vania?3. Những số phận bị chiến tranh vùi dập:Nhân vật An-đrây Xô-cô-lốp:	+ Chiến đấu, bị thương hai lần.	+ Bị đày đoạ trong trại tập trung nhưng vẫn giữ được khí phách anh hùng của người lính Xô Viết.	+ Vợ và con gái bị bom phát xít giết hại. 	 + Con trai A-na-tô-li, chú học sinh giỏi toán, đại uý pháo binh, hi sinh trong ngày chiến thắng tại Berlin. => Chiến tranh đã tước đoạt tất cả những gì quí giá nhất: Quê hương, gia đình, tình yêu thương, niềm hi vọng.* Trong chiến tranh:Hoàn cảnh Xô-cô-lốp trong chiến tranh được tác giả̉ miêu tả như thế nào?* Sau chiến tranh - Hoàn cảnh:+ Không vợ con, không nhà cửa, không niềm hi vọng, không trở về quê hương.+ Trở thành kẻ lang thang, ăn nhờ ở đậu, chìm trong men rượu để chạy trốn quá khứ. - Tâm trạng:+ Tinh thần và thể chất đổ sụp, trở nên như người mất hồn.+ Nỗi buồn đau mất mát in đậm trên gương mặt anh (cặp mắt buồn nguội lạnh lúc nào cũg buồn thê thảm) vò xé trái tim anh (trái tim đã bị chai sạn vì đau khổ).=> Sô-lô-khốp không ngần ngại nói lên cái giá quá đắt của chiến thắng, những đau khổ tột cùng của con người do chiến tranh gây nên.Hoàn cảnh và tâm trạng Xô-cô-lốp sau chiến tranh được tác giả̉ miêu tả như thế nào?b) Bé Vania:+ Bố chết ngoài mặt trận, mẹ chết vì bom.+ Ai cho gì ăn nấy, bạ đâu ngủ đấy, quần áo rách bươm xơ mướp, bẩn như ma lem. Thơ dại nhưng ý thức được nỗi bất hạnh của mình: đôi lúc lặng thinh, tư lự, thở dài. Dù biết bố đã hi sinh nhưng vẫn mãi mong ngày gặp bố, kí ức thơ dại đôi lúc trở về.Khái quát đôi nét về con người và số phận của bé Vania?BẢN ĐỒ TƯ DUY - SỐ PHẬN CON NGƯỜI