Bài giảng Ngữ văn 12 - Việt Bắc (Trích)

CHÀO MỪNG THẦY CÔĐẾN DỰ GIỜ NGỮ VĂN LỚP 12A3Việt Bắc (Trích) Tố Hữu Chiến khu Việt Bắc xưa, nay thuộc sáu tỉnh: Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Tuyên Quang và Hà Giang. Trong đó, thủ đô kháng chiến, thủ đô gió ngàn trọng tâm ở hai tỉnh: Tỉnh Tuyên Quang năm 1944 - 1945, nơi có "Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào" . Và thủ đô kháng chiến, thủ đô gió ngàn ở huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, nơi "Chín năm làm một Điện Biên/ Nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng". Phần một: Tác giảViệt Bắc (Trích) Tố HữuI. Vài nét về tiểu sử- Nguyễn Kim Thành (1920 -2002) - Quê quán: Thừa Thiên - Huế. Phần một: Tác giảTiết 22: Việt Bắc (Trích)TỐ H ỮU-Thời thơ ấu: Gia đình và quê hương đã góp phần hình thành hồn thơ Tố Hữu.Hãy nêu những nét chính về tiểu sử của nhà thơ Tố HữuI.Vài nét về tiểu sử-Thời thanh niên: sớm giác ngộ cách mạng và hăng say hoạt động, kiên cường đấu tranh trong các nhà tù thực dân.Tiết 22: Việt Bắc (Trích)Phần một: Tác giảTiết 22: Việt Bắc (Trích)Tiết 22: Việt Bắc (Trích)TỐ H ỮU- Sau CM T8 - 1986: Ông đảm nhiệm các chức vụ quan trọng trong bộ máy lãnh đạo của Đảng, Nhà nước. -1996 ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.I.Vài nét về tiểu sử- Nguyễn Kim Thành (1920-2002) - Quê quán: Thừa Thiên - Huế. -Thời thơ ấu: Gia đình và quê hương đã góp phần hình thành hồn thơ Tố Hữu.-Thời thanh niên: sớm giác ngộ cách mạng và hăng say hoạt động, kiên cường đấu tranh trong các nhà tù thực dân.Sau CM tháng Tám cho đến năm 1986: Ông đảm nhiệm các chức vụ quan trọng trong bộ máy của Đảng, Nhà nước. 1996 ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.Tiết 22: Việt Bắc (Trích)Phần một: Tác giảTiết 22: Việt Bắc (Trích)Tiết 22: Việt Bắc (Trích)TỐ H ỮUII.Đường cách mạng,đường thơThảo luận nhóm theo yêu cầu đã chuẩn bị ở nhà.Các nhóm dựa vào SGK để nêu thời gian và nội dung sáng tác của từng tập thơ? Mỗi tập thơ nêu một ví dụ bài thơ?Nhóm 1: tập “Từ ấy”Nhóm 2: tập “Việt Bắc”Nhóm 3: tập “Gió lộng” và “Một tiếng đờn,Ta với ta”Nhóm 4: tập “Ra trận”, “Máu và hoa”.Tiếng nói của một tâm hồn thanh niên bắt gặp lí tưởng, hướng về nhân dân cần lao,say mê chiến đấu và chiến thắngTiếng ca hùng tráng,thiết tha về cuộc kháng chiến chống Pháp và những con người kháng chiến,tình quân dân,tình cảm nhân dân với lãnh tụBản anh hùng ca về miền Nam trong lửa đạn sáng ngời. Ghi lại chặng đường gian khổ,biểu hiện niềm tự hào và niềm vui chiến thắng. Thể hiện dòng chảy của đời thường, Những chiêm nghiệm về cuộc đời và con người.Ca ngợi công cuộc xây dựngchủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, bày tỏ tình cảm tha thiết với miền Nam ruột thịt. Từ ấy(37- 46)Việt Bắc(46-54)Gió lộng (55-61)Ra trận (62-71)Máu và hoa(72-77)“Một tiếng đờn”(1992)“Ta với Ta”(1999)Phản ánh từng chặng đường phát triển của Cách mạng Việt nam,không có phút giây nào gián đoạn.“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua timHồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim” ( Từ ấy ) “Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu Dấn thân vô là phải chịu tù đày Là gươm kề tận cổ súng kề tai Là thân sống chỉ coi còn một nửa” (Trăng trối )“ Tôi chưa chết nghĩa là chưa hết hận Nghĩa là chưa hết nhục của muôn đời Nghĩa là còn tranh đấu mãi không thôi” ( Tâm tư trong tù) Từ ấy(37- 46)“Bầm ơi sớm sớm chiều chiềuThương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe” (Bầm ơi) “Em là con gái Bắc GiangRét thì mặc rét, nước làng em lo  Nhà em con bế con bồngEm cũng theo chồng đi phá đường quan” (Phá đường) Việt Bắc(46-54)“Dân có ruộng dập dìu hợp tác Lúa mượt đồng ấm áp làng quê”. ( Ba mươi năm đời ta có Đảng)“ Có thể nào yên Miền Nam ơi máu chảyTám năm rồi sáng dậy giữa bình minhTim lại đau nhức nhối nửa thân mình”. (Có thể nào yên) Gió lộng (55-61)“Hoan hô anh giải phóng quânKính chào anh con người đẹp nhất Lịch sử hôn anhChàng trai chân đấtSống hiên ngang bất khuất trên đờiNhư Thạch Sanh của thế kỉ Hai mươi..” ( Hoan hô anh giải phóng quân) “ Điện giật dùi đâm dao cắt , lửa nung Không giết nổi em người con gái anh hùngÔi trái tim em , trái tim vĩ đại Còn một giọt máu tươi còn đập mãi Không phải cho em cho lẽ phải trên đời Cho quê hương , cho Tổ quốc , loài người” ( Người con gái Việt Nam)Ra trận (62-71)Máu và hoa(72-77)III.Phong cách thơ Tố HữuThơ Tố Hữu mang tính chất trữ tình chính trị sâu sắc Hướng tới cái ta chung với lẽ sống lớn,tình cảm lớn ,niềm vui lớn của con người cách mạng, của cả dân tộc. Về nội dungGiọng thơ mang tính chất tâm tình rất tự nhiên, đằm thắm, chân thànhMang đậm tính sử thi : coi những sự kiện chính trị lớn của đất nước là đối tượng thể hiện chủ yếu, đề cập đến vấn đề lịch sử có tính tòan dân.Cảm hứng chủ đạo là cảm hứng lịch sử-dân tộc, không phải cảm hứng thế sự-đời tư, là vấn đề vận mệnh cộng đồng không phải số phận cá nhân.Em hiểu như thế nào là tính chất trữ tình chính trị? Nêu những biểu hiện tính chất trữ tình chính trị của thơ TH? III.Phong cách thơ Tố HữuThơ Tố Hữu mang tính dân tộc rất đậm đàVề nghệ thuậtVận dụng sáng tạo thể thơ dân tộc: thơ lục bát, thơ thất ngôn:VD: Khi con tu hú,Việt Bắc,Bầm ơiSử dụng từ ngữ và cách nói quen thuộc của dân tộc. VD: Cách xưng hô : mình, taPhát huy cao độ tính nhạc phong phú của tiếng Việt như sử dụng từ láy, thanh điệu.Tính dân tộc trong hình thức nghệ thuật thơ Tố Hữu biểu hiện ở những đặc đểm cơ bản nào? “Ta với mình mình với taLòng ta sau trước mặn mà đinh ninhMình đi mình lại nhớ mìnhNguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu” ( Việt Bắc )“Hoan hô chiến sĩ Điện Biên Chiến sĩ anh hùng Đầu nung lửa sắt Năm mươi sáu ngày đêm Khoét núi , ngủ hầm , mưa dầm , cơm vắt , Máu trộn bùn nonGan không núng , chí không mòn” ( Hoan hô chiến sĩ Điện Biên) IV. Kết luận - Thơ Tố Hữu là thành công xuất sắc của thơ ca Cách mạng. Kế thừa, phát huy truyền thống thơ ca dân tộc, thể hiện rõ sức mạnh của lí tưởng, của sự kết hợp Cách mạng và Dân tộc . Thơ Tố Hữu là ngọn lửa hâm nóng nhiệt tình cách mạng cho thế hệ trẻ Việt nam trong suốt hơn nửa thế kỉ qua .* Ghi nhớ (SGK)Tóm tắt bài họcI.Tiểu sửII .Sự nghiệp thơIII. Phong cách thơGiai đoạn 1937 - 1946Giai đoạn từ 1946 đến 1954Giai đoạn từ 1955 đến 1961Giai đoạn từ 1962 đến 1977Giai đoạn từ1978 đến 2002Trữ tình – Chính trịĐậm đà tính dân tộcDặn dò:Chuẩn bị bài tập ở nhà ( SGK trang 100 câu 1 và 2) - Chuẩn bị bài mới: Luật thơ. - Câu hỏi: + Thế nào là luật thơ? Các thể thơ của Việt Nam? + Tiếng có vai trò như thế nào trong một bài thơ? + Chỉ ra cách gieo vần, ngắt nhịp, hài thanh trong một số thể thơ dân tộc: lục bát, song thất lục bát và thể thơ thất ngôn bát cú?Chân thành cảm ơn thầy cô và các em!Sen huế