Bài giảng Ngữ văn khối 10 - Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ

Giáo án đọc hiểu văn bản:“Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ” KHU DI TÍCH THÀNH CỔ LOA XÃ CỔ LOA - HUYỆN ĐƠNG ANH – HÀ NỘI. GIỚITHIỆU BÀI MỚI: Tôi kể:ngày xưa chuyện ..Trái tim lầm chỗ để trên đầuNỏ thần vô ý trao tay giặcNên nỗi cơ đồ đắm biển sâu (Tố Hữu)Từ còn thiếu trong câu thơ trên là gì? Em hiểu những câu thơ trên như thế nào?Đố em?Mị ChâuTruyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng ThủyA- Mục tiêu cần đạtKiến thức:Nắm được đặc trưng của truyền thuyết.Nắm đựơc giá trị, ý nghĩa của truyện An dương vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ.Rút ra bài học kimh nghiệm về ý thức đối với kẻ thù xâm lược, xử lý đúng đắn các mối quan hệ.2.Kĩ năngRèn luyện kĩ năng phân tích truyện dân gian.B- Phương Tiện Thực HiệnSGK, SGV.Thiết kế bài học.Phần mềm powerpoint.C- Cách thức tiến hànhGiáo viên tổ chức kết hợp các phương pháp sau:Đọc sáng tạo, gợi tìm.Trao đổi thảo luận.Nêu vấn đề.I.TÌM HIỂU CHUNG1.Tiểu dẫn :-Đặc trưng của truyền thuyết.-Giá trị –ý nghĩa của truyền thuyết.2.Văn bản :a.Xuất xứ: Trích trong tập “Lĩnh Nam chích quái” (Những truyện quái dị ở đất Lĩnh Nam-Tác phẩm chữ Hán do Vũ Quỳnh và Kiều Phú sưu tập, biên soạn cuối thế kỉ XV). Nêu những hiểu biết của em về tác phẩm?b.Tóm tắt: -An Dương Vương xây thành, chế nỏ, chiến thắng Triệu Đà nhờ sự giúp đỡ của Rùa Vàng.-An Dương Vương nhận lời cầu hoà, cầu hôn của Triệu Đà và cho Trọng Thuỷ ở rể.-Trọng Thuỷ lấy cắp lẩy nỏ thần.-Thất bại, An Dương Vương tỉnh ngộ, chém Mị Châu rồi cầm sừng tê đi xuống biển.c.Bố cục : -An Dương Vương xây thành, chế nỏ và chiến thắng Triệu Đà.-Trọng Thuỷ lấy cắp lẫy nỏ thần-Triệu Đà lại xâm lược, An Dương Vương thất bại, chém chết Mị Châu và đi xuống biển.-Kết cục bi thảm của Trọng Thuỷ, hình ảnh ngọc trai-nước giếng.d.Chủ đề : Bài học lịch sử về tinh thần cảnh giác với kẻ thù và cách xử lí đúng đắn mối quan hệ riêng-chung, nhà-nước, cá nhân-cộng đồng.II.TÌM HIỂU VĂN BẢN 1.Nhân vật An Dương Vương:a.Công lao :-Xây thành,chế nỏ, chiến thắng cuộc xâm lược của Triệu Đàđược sự giúp đỡ của thần linh kì ảo hoá sự nghiệp chính nghĩakiên trì, quyết tâm,vị vua anh minh, có trách nhiệmEm hãy cho biết về nhân vậtAn Dương Vương có điểm gì đáng lưu ý? Qua những chi tiết đó emcó nhận xét gì?BẢN ĐỒ LOA THÀNHLOA THÀNH (HÌNH VẼ)b.Cơ đồ đắm biển sâu :An Dương Vương đã phạm những sai lầm nghiêm trọng,dẫn đến*Nước mất:-Nhận lời cầu hoà của Triệu Đà.-Nhận lời cầu hôn cho con trai của Triệu Đà, cho phép ở rể.mất cảnh giác, thua kế hèn độc của Triệu Đà, không nhận ra dã tâm nham hiểm,quỷ quyệt.-Để Trọng Thuỷ tự do đi lạicả nễ, cả tin-Lơ là trong việc phòng thủ, ham vui chơi, an hưởng tuổi giàthiếu trách nhiệm, tự mãn, ngủ quên trong chiến thắng.-Giặc đến thành vẫn chơi cờ,cười Triệu Đà không sợ nỏ thầnchủ quan, khinh địch, ỷ lại.Thảo luận tổ về những saiphạm của An Dương VươngAN DƯƠNG VƯƠNG NHẬN LỜI CẦU HOÀAN DƯƠNG VƯƠNG NHẬN LỜI CẦU HÔN VÀ CHO TRỌNG THỦY Ở RỂ*Nhà tan -Chém chết con gái yêu.tỉnh ngộ muộn màng. không còn là vị vua anh minh, tự chuốc lấy thất bại , chịu trách nhiệm lớn nhất trong việc sụp đổ của nhà nước Aâu Lạc.AN DƯƠNG VƯƠNG CHÉM CHẾT MỊ CHÂU MIẾU THỜ VÀ BÀN THỜ NỎ THẦN TẠI CỔ LOA2.Nhân vật Mị Châu:-Cả tin + Dẫn Trọng Thuỷ đi khắp nơi. +Tiết lộ bí mật nỏ thần khiến bảo vật quốc gia bị đánh tráo..-Ngây thơ: +Không chút nghi ngờ câu nói cuối cùng của Trọng Thuỷ. +Làm dấu chỉ đường cho Trọng Thuỷ đuổi theo.tình yêu mù quáng, vừa đáng thương vừa đáng trách. Ở nhân vật Mị Châu có nét gì nổi bật?Em có nhận xét gì về nhân vật này?MỊ CHÂU DẪN TRỌNG THỦY ĐI KHẮP NƠI TRONG LOA THÀNHMỊ CHÂU TIẾT LỘ BÍ MẬT NỎ THẦNMỊ CHÂU LÀM DẤU CHO TRỌNG THỦYAm thờ Mị Châu tại xã Cổ Loa - huyện Đơng Anh – Hà Nội.3.Nhân vật Trọng Thuỷ: Mâu thuẫn giữa tình và hiếu, riêng và chung, dã tâm xâm lược và khát vọng tình yêua.Trong quan hệ vua – tôi:Lợi dụng cha con An Dương Vương, tráo lẫy nỏ thần, truy đuổi họ tới cùng,làm nhà nước Aâu Lạc bị diệt vong.hoàn thành sứ mệnh gián điệp, làm tròn bổn phận với vua cha.Nếu dùng một lời nói về Trọng Thuỷ em sẽ nói gì về nhân vật này?b.Trong quan hệ vợ chồng-Lúc đầu chỉ lợi dụng Mị Châu-Dần dần có tình yêu với Mị Châu (nhưng ý thức bổn phận vẫn cao hơn).-Tự tử khi Mị Châu chếthối hận, mơ hồ về chiến tranh xâm lược  Dã tâm xâm lược và khát vọng tình yêu không thể dung hoà chiến tranh sẽ giết chết tình yêu và hạnh phúc con người.4.Thái độ và tinh thần nhân đạo của nhân dân :a.Với An Dương Vương:-Để ADV chém chết con gáiđề cao sự dũng cảm ,chính trục của nhà vua, đặt quyền lợi quốc gia lên trên, vẫn là vị vua anh minh.-Cầm sừng tê về thế giới vĩnh cửu của thần linhngười có công, người anh hùng luôn được đề cao, bất tử trong lòng nhân dân.Thái độ của nhân dân đối với các nhân vật trong truyện?Thử lý giải điều đó?Thảo luậnb.Với Mị châu-Lời Rùa Vànglời kết tội đanh thép của nhân dân-Bị chết chémhình phạt nghiêm khắc do tội phản quốcxuất phát từ tinh thần yêu nước và khát vọng độc lập tự do của người Việt cổ.-Chi tiết hóa thânbao dung,cảm thông của nhân dân, giải oan cho nàng.c.Với Trọng Thủy-Tự tử chếtsự trừng phạt của nhân dân-Chi tiết “nước giếng”Trọng Thuỷ đã tìm được sự hoà giải trong tình cảm của Mị Châu ở thế giới bên kia, nhân dân đã cảm thông , chiếu cố cho kẻ ăn năn.thấu tình, đạt líIII.TỔNG KẾT:1.Nội dung:Bài học Tinh thần cảnh giácÝ thức trách nhiệm của người lãnh đạo, đứng đầu quốc gia:cảnh giác, nhìn xa trông rộng, quyết sách đúng đắn với vận mệnh quốc gia, dân tộc.Mối quan hệ riêng-chung, nhà-nước của mỗi người dân với vận mệnh tổ quốc.Qua câu chuyện em rút ra được những bài học gì ?2.Nghệ thuật:Cốt truyện lịch sử được truyền thuyết hoá nên hấp dẫn, li kì.Kết hợp bi và hùng.Kết cấu truyện lồng truyện:hai tuyến riêng-chung đan xen, kết hợp nhuần nhuyễn thể hiện trình độ sáng tạo nghệ thuật cao.Xây dựng được những hình ảnh giàu chất tư tưởng, thẩm mĩ có sức sống lâu bền như “ngọc trai-nước giếng”.Em có đánh giá như thế nào về nghệ thuật của chuyện? III- Củng cố và dặn dò+ Củng cố1.Em thử viết lại kết thúc truyện mà em cho là hợp lý hơn?2.Em rút ra được bài học gì cho bản thân qua cây chuyện trên?+Dặn dòSoạn bài “Lập dàn ý bài văn tự sự”.KHU DI TÍCH THÀNH CỔ LOA XÃ CỔ LOA - HUYỆN ĐƠNG ANH – HÀ NỘI. TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU TRỌNG THUỶ TRONG MẮT CÁC NHÀ THƠLang quân tình trọng, phụ ân thâmBất bạch kỳ oan trực đáo kimThần nổ vô linh kim diệt khứMinh Châu hữu lệ bạng do trầmHoàng bi cổ mộc thiên niên quốcBích hải dao thiên nhất phiến tâmTịch mịch tiên triều cung ngoại miếuĐỗ quyên đề đoạn nguyệt âm âm ( Chu Mạnh Trinh)(Tình chồng vốn nặng mà ơn cha thì sâu, nên nàng phải mang mối kì oan cho đến nay.Nỏ thần không thiêng nữa, Rùa Vàng biến mất rồi.Ngọc sáng còn in ngấn lệ và trai cũng chìm đáy nước.ở đây chỉ còn tấm bia tàn và những hàng cây cổ thụ từ nghìn năm trước.Nhưng biển thẳm trời cao sẽ chứng cho lòng ngay thẳng của nàng.Ngôi miếu ngoài đền của triều đại trước vắng vẻ quá!Dưới bóng trăng âm u tiếng đỗ quyên cũng im bặt ).Nhất triều giang bắc động chinh bềNam chữ đồ cùng thất mã têThiết trảo thử tâm phi ngộ phụTruy mao hà diện cánh cầu thêSong châu dị hóa hàm lưu bạngBách kiếm nan phù nhập hải têLoa cấp thê lương hà xứ mịch?Tà dương tước vũ mộ sơn tê( Cao Bá Quát)(Một buổi sáng mai bỗng tiếng trống nổi lên phía bắc sông, sau đó thì bãi biển phía nam, con ngựa mang nhà vua chạy, đến bước đường cùng, đã hý vang lên.Mị Châu lấy trộm lẫy rùa đưa cho chồng xem, quả lòng nàng không có ý lừa cha, nhưng Trọng Thuỷ còn mặt mũi nào mà theo vết lông ngỗng tìm vợ nữa? Nước mắt nàng trong miệng trai biến thàng đôi hạt châu là chuyện dễ, nhưng An Dương Vương cầm sừng tê rẽ xuống nước, chết rồi, thì dù có đem nàng ra chém trăm nhát cũng khó đền bù!Nay tìm đâu thấy loài trai buồn thảm ấy, chỉ thấy chim công múa phía tây núi Mộ Dạ, dưới bóng chiều hôm)Một đôi kẻ Việt người TầnNửa phần ân ái, nửa phần oán thươngVuốt rùa chàng đổi móngLông ngỗng thiếp đưa đườngThề nguyền phu phụTình nhi nữ, việc quân vươngNệm gấm vó câuTrăm năm giọt lệNgọc trai nước giếngNgàn thu khói nhang(Tản Đà)***Chúc các em học tốt!