Bài giảng Ngữ văn khối 12 - Bài học: Đất Nước (Trích "Mặt đường khát vọng" - Nguyễn Khoa Điềm)

Đất Nước(Trích "Mặt đường khát vọng" - Nguyễn Khoa Điềm)Đất Nước(Trích "Mặt đường khát vọng" - Nguyễn Khoa Điềm)Đất Nước(Trích "Mặt đường khát vọng" - Nguyễn Khoa Điềm)Ñaát NöôùcTrích “Maët ñöôøng khaùt voïng” - Nguyeãn Khoa ÑieàmI.Tìm hieåu chung 1.Vaøi neùt veà taùc giaû -Trích chương V của Mặt đường khát vọng a.Xuaát xöù 2.Vaên baûn b.Ñaïi yù: Cảm nhận và tư duy hiện đại của nhà thơ về ĐấtNước: Đất Nước của nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại. II.Ñoïc hieåu 1. Ñoaïn 1 (từ đầu -“Đất Nước muôn đời”) 2. Ñoaïn 2 (Phần còn lại) -Đất Nước – cội nguồn dân tộc -Đất Nước của nhân dân, Đất Nước của cdao, thần thoạiCảm nhận của em về đoạn trích1.Vaøi neùt veà taùc giaû -Sinh 1943, quê ở Thừa ThiênHuế, trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. -Thơ NKĐ bình dị hồn nhiên, giàu chất tư duy, cxúc dồn nén -Nhà thơ tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong chống Mĩ đem đến cho thơ tiếng nói trữ tình của tuổi trẻ. Nhà thơ Nguyễn Khoa ĐiềmEm hãy trình bày những nét cơ bản nhất về nhà thơ Nét nổi bật trong thơNguyễn Khoa Điềm là gìÑaát Nöôùc - coäi nguoàn daân toäc-Gắn với cổ tích, truyền thuyết. -Gắn với thuần phong mĩ tục -Nghĩa tình sâu nặng -Nơi ta hò hẹn, nơi dân mình đoàn tụ-Gần gũi bình dị ngay trong cuộc sống gia đình -Truyền thống đấu tranh, là chiều dài lịch sử dân tộc Đất Nước là tất cả những giá trị vật chất, tinh thần của dân tộc -Trong anh và em Mỗi cá nhân phải có trách nhiệm giữ gìn và phát triển, truyền lại cho hậu thế -Cuộc sống lao động vất vả của nhân dân-cảm nhận theo các phươngdiện không gian, thời gian. Điều gì khiến cho đoạn thơ mang tính triết luận giàu sức gợiTừ nhận thức như vậy về Đất Nước, tác giả hướng người đọc tới điều gì2.Phaàn coøn laïi -Thiên nhiên là sự hoá thân của nhữngtâm hồn -Hình sông dáng núi là nơi kí thác bao cảnh ngộ, bao ước mơ cháy bỏng Cảnh quan kì thú gắn với đời sống con người và dân tộc -Những con người vô danh bình dị đã giữ và truyền lại cho hậu thế mọi giá trị văn hoá tinh thần, vật chất của cha ông. +Điệp từ “họ” + các động từ “giữ”, “làm”, “gánh”, “chuyền”, “truyền”, “đắp”, “be”Nêu bật sứ mệnh của nhân dân. -Những pdiện qtrọng nhất của truyền thống dân tộc, nhân dân -Tình yêu chung thuỷ -Nghĩa tình sâu nặng -Truyền thống đấu tranh Đất Nước của nhân dân, Đất Nước của ca dao, thần thoại. -Hình ảnh Người chèo đò, kéo thuyền vượt thác Biểu tượng của sức mạnh vượt qua thử thách, niềm lạc quan của nhân dân. Cái nhìn của tác giả đối với lịch sử, địa lí, văn hoá của Đất Nước có gì mới mẻĐất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa” mẹ thường hay kể.Đất Nước bắt đầu với miếng trầubây giờ bà ănĐất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặcTóc mẹ thì bới sau đầu Cha mẹ thương nhau bằnggừng cay muối mặnCái kèo, cái cột thành tên Hạt gạo phảimột nắng hai sươngxay, giã, giần, sàng Đất Nước có từ ngày đóĐất Nước trong cảm nhận của nhà thơ có gì đặc biệtĐấtlà nơi em đến trườngNướclà nơi em tắmĐất Nướclà nơi tahò hẹnĐất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầmĐất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi”Thời gian đằng đẵng Không gian mênh mông Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ Đất là nơi Chim về Nước là nơi Rồng ởLạc Long quân và Âu CơĐẻ rađồng bàota trongbọc trứngTrong anh và em hôm nayĐều có một phần Đất NướcKhi hai đứa cầm tay Đất Nước trong chúng ta hài hòa nồng thắm Khi chúng ta cầm tay mọi ngườiLàm nên Đất Nước muôn đờiĐất Nướcvẹn tròn, to lớnEm ơi emĐất Nướclàmáu xương của mìnhPhải biếtgắn bó và san sẻPhải biếthóa thâncho dáng hình xứ sởVà ở đâu trên khắpruộng đồng gò bãiChẳngdáng hình,mộtao ước,mộtlối sốngông chaÔi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấyNhững cuộc đờiđã hóa núi sông tamộtmangNhưngđãhọlàm ra Đất NướcHọgiữvà truyềncho tahạt lúata trồngHọchuyềnlửaqua mỗi nhà,từ hòn than qua con cúiHọtruyềngiọng điệumình cho con tập nóiHọgánhtheotên xã, tên làngtrong mỗi chuyến di dânHọđắp đập, be bờcho người sau trồng cây hái tráiCó ngoại xâm thì chốngngoại xâmCó nội thù thì vùng lên đánh bạiĐể Đất Nước là Đất Nước của nhân dân Đất Nước của nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoạiDạy anhbiết “yêu emtừ thuở trong nôi”Biết quícông cầm vàng những ngày lặn lộiBiết trồng tre đợi ngày thành gậyĐi trả thùmà không sợ dài lâuBiện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng trong đoạn thơ này là gì và có giá trị biểu đạt như thế nàoÔi những dòng sông bắt nước từ đâuMà khi về Đất Nước mình thì bắt lên câu hátNgười đến hátkhi chèo đò, kéo thuyền vượt thác Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi.Hòn Vọng PhuNon NghiênThánh GióngHạ LongHòn Trống Mái