Bài giảng Ngữ văn khối lớp 12 - Bài: Đất nước, Nguyễn Khoa Điềm

c¸c thµy c« gi¸ovÒ dù giê th¨m líp 12 A4^^\\,ÑAÁT NÖÔÙC	Nguyeãn Khoa ÑieàmTIỂU DẪN 1. Tác giả:§ÊT N¦íC Nguyễn Khoa Điềm Khi tìm hiểu T/d mục tác giả,theo em điều gì cần lưu ý nhất về nhà thơ NKĐ?TIỂU DẪN 1. Tác giả: 	 Là thế hệ nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc.	Thơ NKĐ giàu cảm xúc,suy tư§ÊT N¦íC Nguyễn Khoa Điềm2. Trường ca Mặt đường khát vọng:a. Hoàn cảnh sáng tác:  Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm trong kháng chiến chống Mỹ §ÊT N¦íC Nguyễn Khoa Điềm Hoàn cảnh ra đời và nội dung của trường ca.2. Trường ca Mặt đường khát vọng:a. Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1971, tại chiến khu Trị - Thiên Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm trong kháng chiến chống Mỹ §ÊT N¦íC Nguyễn Khoa Điềm b. Nội dung: Sự thức tỉnh của tuổi trẻ đô thị vùng tạm chiếm ở miền Nam trước 1975: - Nhận thức rõ bộ mặt xâm lược của đế quốc Mĩ - Hướng về nhân dân, đất nước - Ý thức được sứ mệnh của thế hệ mình trong cuộc đấu tranh của toàn dân tộc. Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm trong kháng chiến chống Mỹ 3. Đoạn trích: a. Xuất xứ: Phần đầu chương V  là đoạn thơ hay về đề tài quê hương đất nước của thơ ca Việt Nam hiện đại. b. Bố cục: - Phần 1:  Những cảm nhận mới mẻ của tác giả về đất nước. - Phần 2:  Tư tưởng “Đất nước của Nhân dân”.§ÊT N¦íC Nguyễn Khoa ĐiềmII. ĐỌC HIỂU 1. Những cảm nhận về đất nước a. Đất Nước có từ bao giờ (Cội nguồn ĐN) ? Khẳng định ĐN có từ rất lâu đời :- Đất Nước gắn liền với truyền thống cao đẹp :	. Truyền thống văn hóa,phong tụcC¶m nhËn vµ lÝ gi¶i cña t¸c gi¶ vÒ céi nguån §N? Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ănCây đa,giếng nước,sân đình - những hình ảnh gắn liền với làng quê Việt Nam.Cái kèo cái cột thành tênTóc mẹ thì bới sau đầuCha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặnII. ĐỌC HIỂU 1. Những cảm nhận về đất nước a. Đất Nước có từ bao giờ (Cội nguồn ĐN) ? Khẳng định ĐN có từ rất lâu đời :- Đất Nước gắn liền với truyền thống cao đẹp :	. Truyền thống văn hóa,phong tục	. Truyền thống đánh giặc bảo vệ non sông Đất Nước gắn liền với lịch sử đấu tranh của dân tộc: Truyền thuyết "Thánh Gióng"II. ĐỌC HIỂU 1. Những cảm nhận về đất nước a. Đất Nước có từ bao giờ (Cội nguồn ĐN) ? Khẳng định ĐN có từ rất lâu đời :- Đất Nước gắn liền với truyền thống cao đẹp :	. Truyền thống văn hóa 	 .Truyền thống đánh giặc bảo vệ non sông	. Truyền thống lao động cần cùII. ĐỌC HIỂU 1. Những cảm nhận về đất nước a. Đất Nước có từ bao giờ (Cội nguồn ĐN) ? Khẳng định ĐN có từ rất lâu đời :- Đất Nước gắn liền với truyền thống cao đẹp :	. Truyền thống văn hóa 	 .Truyền thống đánh giặc bảo vệ non sông	. Truyền thống lao động cần cù Qua sự khẳng định và lí giải đó,em có cảm nhận như thế nào về ĐN?Đất Nước bắt nguồn từ những gì gần gũi, bình dị nhất trong đời sống vật chất và tâm hồn người Việt,trong chiều sâu của văn hóa, văn học dân gian."Việt Nam đất nước ta ơiMênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơnCánh cò bay lả dập dờnMây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều“(Quê hương Việt Nam – Nguyễn Đình Thi)"Hỡi sông Hồng tiếng hát bốn nghìn nămTổ Quốc bao giờ đẹp thế này chăng?- Chưa đâu! Và ngay cả trong những ngày đẹp nhấtKhi Nguyễn Trãi là thơ và đánh giặcNguyễn Du viết Kiều, đất nước hoá thành vănKhi Nguyễn Huệ cỡi voi vào của BắcHưng Đạo diệt quân Nguyên trong sóng Bạch Đằng“(Tổ Quốc bao giờ đẹp thế này chăng-Ché Lan Viên).Ai viết tên em thành liệt sĩ Bên những hàng bia trắng giữa đồng Nhớ nhau anh gọi em: đồng chí Một tấm lòng trong vạn tấm lòng (Núi đôi – Vũ Cao)II.ĐỌC HIỂU 1. Những cảm nhận về đất nước 	a. Đất Nước có từ bao giờ?§ÊT N¦íC Nguyễn Khoa Điềm Đất Nước còn được NKĐ cảm nhận trên những phương diện nào?-Không gian địa lí: 	Chia tách khái niệm Đất Nước thành Đất - Nước để cảm nhận và suy tư về đất nước một cách sâu sắc: II. ĐỌC HIỂU. 1. Những cảm nhận về đất nước 	a. Đất Nước có từ bao giờ?	b. Đất Nước là gì? §ÊT N¦íC Nguyễn Khoa Điềm. Là nơi gắn với cuộc sống sinh hoạt hàng ngày: Đất là nơi anh đến trườngNước là nơi em tắm. Là nơi gắn với kỉ niệm tình yêu đôi lứa:Đất Nước là nơi ta hò hẹnĐất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm + Đất Nước gắn liền với không gian rộng lớn: núi ,sông, rừng, bể niềm tự hào về đất nước trù phú, giàu đẹp+ Đất Nước còn là không gian sinh tồn, nơi phát sinh và phát triển của cộng đồng người Việt qua biết bao thế hệ:  Trong cái nhìn về không gian đất nước, NKĐ nghiêng nhiều về các không gian đời thường, thân quen với mọi người.- Về phương diện thời gian lịch sử: + QUÁ KHỨ:Đất Nước gắn liền với huyền thoại Lạc Long Quân-Âu Cơ, truyền thuyết các vua Hùng dựng nước Khơi dậy niềm tự hào về bề dày lịch sử đất nước, về cội nguồn thiêng liêng của dân tộc.CỘI NGUỒN CỦA DÂN TỘC LÀ “CON LẠC CHÁU RỒNG”- Về phương diện thời gian lịch sử: + QUÁ KHỨ:+ HIỆN TẠI: Đất Nước hiện hữu trong mỗi con người + TƯƠNG LAI: tươi đẹp,hạnh phúc. Từ phương diện địa lí, lịch sử ĐN hiện lên như thế nào? Đất Nước được kết tinh từ những gì gần gũi của cuộc sống và là sự kết tinh sâu sắc,tống nhất những giá trị truyền thống từ xưa đến nay và cả mai sau. Quảng trường Hưng YênVăn miếu Xích Đằng - Hưng Yên c, Lời nhắn nhủ+ Đất Nước không ở đâu xa mà kết tinh, hóa thân trong mỗi con người+ Đất nước là sự hài hoà hợp giữa nhiều mối quan hệ: .Cá nhân với cá nhân .Cá nhân với cộng đồng  Đất nước được xây dựng trên cơ sở của tình yêu thương và tình đoàn kết của dân tộc. c, Lời nhắn nhủ+ Trách nhiệm của mọi thế hệ: nặng nề,vinh quang:	.Gắn bó,san sẻ: đoàn kết,cùng có trách nhiệm với ĐN.Hóa thân:hi sinh vì ĐNĐất nước muôn đờiTHẢO LUẬNTrung Quốc cải tạo đất phi pháp trên bãi Gạc Ma, thuộc chủ quyền Việt Nam Giàn khoan HD 981 của Trung Quốc xâm phạm chủ quyền biển đảo Việt Nam