Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Tiết học 85: Chí khí anh hùng

Xin kính chào các thầy giáo, các cô giáo!Xin chào tất cả các em học sinh lớp 10A9! GV: Đặng Thị LụcTrường PT Nguyễn Văn Linh Pleiku – Gia Lai1Hãy cho biết Tào Tháo đã đưa raquan niệm về người anh hùng như thế nào?"Anh hùng là người trong bụng có chí lớn,có mưu cao, có tài bao trùm được cả vũ trụ,có chí nuốt cả trời đất kia."CHÍ KHÍANH HÙNGTiết 85Trích "Truyện Kiều"(Nguyễn Du)3I)TÌM HIỂU CHUNG1)Vị trí đoạn trích: 	 Ở phần hai của Truyện Kiều	( Từ câu 2213 đến câu 2230) 2) Bố cục: - Đoạn 1 :4 câu thơ đầu Hình ảnh Từ Hải -Đoạn 2 : Đoạn còn lạiCảnh tiễn biệt giữa Kiều và Từ Hải3) Đại ý:	Đoạn trích thể hiện chí khí anh hùng của Từ Hảiqua lí tưởng và lời chia tay với Thúy Kiều.Nêu vị trí của đoạn trích?Đoạn trích chia làm mấy đoạn?Ý của mỗi đoạn?Đại ý của đoạn trích là gì?4Hãy phân tích nội dung và nghệ thuật của bốn câu thơ đầu?Cho biết hàm nghĩa của các cụm từ:"Trượng phu""Lòng bốn phương""Thanh gươm yên ngựa""Lên đường thẳng rong"?II)ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN1)Hình ảnh Từ Hải (bốn câu thơ đầu) “Nửa năm hương lửa đương nồngTrượng phu thoắt đã động lòng bốn phương Trông vời trời bể mênh mangThanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”-“Trượng phu”: Chỉ người đàn ông có chí khí, bậc anh hùng. Thể hiện thái độ trân trọng của Nguyễn Du với nhân vật Từ Hải.-“Thoắt”: Dứt khoát, mau lẹ, kiên quyết.-“Động lòng bốn phương”: Trong lòng náo nức cái chí tung hoành ở bốn phương trời."Nửa năm hương lửa đương nồng" Tình riêng"Thoắt", "bốn phương", "trời bể mênh mang"... Việc lớnHình ảnh: "Trông vời...thẳng rong"xuất phát từ cảm hứng gì khi miêu tả người anh hùng trung đại?Hình ảnh Từ Hải trong bốn câu thơ đầu được khắc họa như thế nào? Thái độ của tác giả ra sao?5 Cảm hứng vũ trụ, con người tầm vóc vũ trụ thể hiện khát vọng lớn bừng dậy trong người anh hùng Từ Hải. Tâm thế ra đi không vướng bận, không thể giữ.*Thái độ tác giả: Ngợi ca, khâm phục.6BT: 	Em hãy so sánh hình ảnhchàng trai đời Trần trong bài "Thuật hoài" của Phạm Ngũ Lão và người anh hùng Từ Hải có điểm gì giống nhau?7Câu trả lời của Từ Hải hàm chứa điều gì? Thể hiện chí khí của chàng ra sao?2)Cảnh tiễn biệt (Đoạn thơ còn lại)a)Câu nói của Thúy Kiều	 Nàng rằng:“Phận gái chữ tòng	 Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi”	 Nàng không can mà xin đi theo để cùng 	chia sẻ, cùng tiếp sức, gánh vác công việc	 với chồng. Lời lẽ ít nhưng cứng cỏi.b)Câu trả lời của Từ Hải	 Từ rằng: “Tâm phúc tương tri	Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?” Trách-đề cao và khuyên Kiều hãy vượt lêntình cảm thông thường để làm vợ của một anh hùng. Tính cách của Từ, không quyến luyến vì tình yêu mà quên lí tưởng cao cả. Chàng đặt sự nghiệp lên trên hết.	Em hiểu như thế nào về câu của nàng Kiều nói với chồng"?8 “Bao giờ mười vạn tinh binhTiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường"Những câu thơ tiếp theo, chí khí anh hùng của Từ được biểu hiện như thế nào?"Làm cho rõ mặt phi thườngBấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia" “Bằng nay bốn bể không nhàTheo càng thêm bận biết là đi đâu?Đành lòng chờ đó ít lâuChầy chăng là một năm sau vội gì!”Khát vọng lớn lao mang tầm vócvũ trụ của người anh hùng xưa.Niềm tin sắt đá vào tương lai sự nghiệp, xuất phát từ sức mạnh, khả năng, chí khí của bản thân.Can ngăn thực tế. Hứa hẹn cụ thể. Sự thống nhất giữa nghiệp lớn và tình sâu đậm với người tri kỉ.9Hình ảnh ẩn dụ tượng trưng.“Quyết lời dứt áo ra điGió mây bằng đã đến kì dặm khơi”*Tóm lại: 	Qua cảnh tiễn biệt và lên đường cho ta thấy lí tưởng, tính cách, chí khí anh hùng phi thường của Từ Hải.Thể hiện ước mơ của Nguyễn Du về người anh hùng lí tưởng qua nghệ thuật miêu tả và cảm hứng sáng tạo của ông.10BT: Trong:"Chinh phụ ngâm khúc", Đặng Trần Côn tả cuộc chia tay của người chinh phu và chinh phụ như sau:	"Nhủ rồi tay lại cầm tay Bước đi một bước giây giây lại dừng".Hãy so sánh Từ Hải chia tay với Kiều.11* C¸c cuéc chia tay cđa Thuý KiỊu trong TruyƯn KiỊu:-Khi KiỊu chia tay Kim Träng:Buộc yên quảy gánh vội vàng,Mối sầu xẻ nửa bước đường chia hai-Khi KiỊu chia tay Thĩc Sinh:VÇng tr¨ng ai xỴ lµm ®«iNưa in gèi chiÕc nưa soi dỈm tr­êng-KiỊu chia tay Tõ H¶i:Quyết lời dứt áo ra đi Giĩ mây bằng đã đến kì dặm khơi- Cuéc chia tay nµy kh«ng mang dù b¸o buån.- ChÝ khÝ cđa Tõ H¶i t¹o sù tin cËy v÷ng ch¾c.So s¸nh 3 lÇn chia tay ®Ĩ hiĨu t©m lý KiỊu, dù c¶m sau chia ly cđa NguyƠn Du?Tr¶ lêi:12	Em học được điều gì ở người anh hùng Từ Hải? 	Em quan niệm như thế nào về người anh hùng trong thời đại ngày nay?Bản thân em có ý định phấn đấu để trở thành một anh hùng không?13III)TỔNG KẾT1)Nghệ thuật:	Miêu tả ước lệ,tượng trưng. Cảm hứng sáng tạo lí tưởng hóa nhân vật.2)Nội dung:	Chí khí anh hùng phi thường,mưu cầunghiệp lớn. Rất mực tự tin vào tài năng,bản lĩnh của mình.14*GHI NHỚ: SGK/Tr 114IV)LUYỆN TẬP:BT1: Đoạn trích: “Chí khí anh hùng” được trích từ câu /.../ đến câu /.../ trong truyện Kiều?2223-22402213-22302203-22202233-225015BT2: Cụm từ “Thẳng rong” hiểu theo ý văn cảnh là:Đi mauĐi liền một mạchĐi vội Đi thẳng16BT3: Kiều nói: “Phận gái...tòng Chàng đi...xin đi”. 	Theo quan niệm của Nho giáo (Tam tòng), nhưngcũng gửi vào đó quan niệm, tình cảm riêng của nàng. “Phận gái chữ tòng” theo đó, có nghĩa là:Đã là vợ thì phải theo chồng vô điều kiệnĐã là vợ thì nhất nhất phục tùng chồngĐã là vợ thì phải theo chồng để chia sẻ, tiếp sức cho chồngD.Đã là vợ thì phải dựa dẫm, lệ thuộc chồng17BT4: Lời Từ Hải nói trong lúc chia tay đã thể hiện những nét nổi bật nào trong tích cách của người anh hùng?Chí khí phi thườngRất tự tinCả A và B đều đúngCả A và B đều sai18* Hướng dẫn tự họcVề học bài, học thuộc lòng đoạn thơ và chuẩn bị bài: “ Lập luận trong văn nghị luận”(Soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn học bài ở sách giáo khoa).19Bài học kết thúc, xin chào toàn thể các thầy cô giáo và các em học sinh!20