Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Bài: Ai đã đặt tên cho dòng sông

Chaøo möøng Quyù ñaïi bieåu, Quyù Thaày Coâvaø caùc em hoïc sinhaiđã đặt tên cho dòng sông ?Hoàng Phủ Ngọc Tường. I. Tiểu dẫn :II. Đọc hiểu văn bản :1. Vẻ đẹp thiên nhiên :Dãy Trường SơnNgã ba TuầnĐiện Hòn ChénNguyệt Biều,Lương QuánChùa Thiên MụKim LongCồn HếnBao VinhNgọc TrảnCồnGiả ViênI. Tiểu dẫn :II. Đọc hiểu văn bản :1. Vẻ đẹp thiên nhiên :a. Ở thượng nguồn :THƯỢNG NGUỒN SÔNG HƯƠNGnó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn Hoa ®ç quyªncũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. ?Giữa lòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái Digan phóng khoáng và man dại. Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng. I. Tiểu dẫn :II. Đọc hiểu văn bản :1. Vẻ đẹp thiên nhiên :a. Ở thượng nguồn :H. Tìm những từ ngữ khái quát nhất về vẻ đẹp của con sông Hương ở thượng nguồn ?Đẹp hùng vĩ, hoang dạib. Xuống đồng bằng :* Từ Tuần đến chùa Thiên Mụ :Ngã ba TuầnĐiện Hòn ChénNguyệt Biều,Lương QuánChùa Thiên MụNgọc TrảnHoa đỗ quyênNgã ba TuầnTừ Tuần về đây, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn, vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản, để sắc nước trở nên xanh thẳm, và từ đó nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách Người ta luôn tìm thấy dòng sông mềm như một tấm lụaNhững ngọn đồi này tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây - nam thành phố, “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím” . Sớm xanhTrưa vàngChiều tímĐó là vẻ đẹp trầm mặc nhất của sông Hương, như triết lý, như cổ thi, kéo dài mãi đến lúc mặt nước phẳng lặng của nó gặp tiếng chuông chùa Thiên MụI. Tiểu dẫn :II. Đọc hiểu văn bản :1. Vẻ đẹp thiên nhiên :a. Ở thượng nguồn :H. So với sông Hương ở thượng nguồn, ở khúc sông này, sông Hương đẹp như thế nào ?Đẹp hùng vĩ, hoang dạib. Xuống đồng bằng :* Từ Tuần đến chùa Thiên Mụ :Đẹp mềm mại, duyên dáng* Vùng ngoại ô Kim Long :Chùa Thiên MụKim Long sông Hương vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long,   kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam - đông bắc, phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố  I. Tiểu dẫn :II. Đọc hiểu văn bản :1. Vẻ đẹp thiên nhiên :a. Ở thượng nguồn :H. Có thể tổng kết như thế nào về vẻ đẹp của sông Hương ở vùng ngoại ô Kim Long ?Đẹp hùng vĩ, hoang dạib. Xuống đồng bằng :* Từ Tuần đến chùa Thiên Mụ :Đẹp mềm mại, duyên dáng* Vùng ngoại ô Kim Long :Đẹp dịu dàng, tin tưởng* Gặp thành phố :Cồn HếnThành phố HuếCồnGiả ViênGiáp mặt thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến; đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu. sông Hương khi đi qua thành phố đã trôi đi chậm, thật chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh.. Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huếgiống như sông Xen của Paris, sông Đanuýp của Buđapet, sông Hương nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của mìnhsông Nêva đã chảy nhanh quá, ... Hai nghìn năm trước, có một người Hi Lạp tên là Hêracơlit, đã khóc suốt đời vì những dòng sông trôi đi quá nhanhI. Tiểu dẫn :II. Đọc hiểu văn bản :1. Vẻ đẹp thiên nhiên :a. Ở thượng nguồn :H. Sông Hương khi chảy qua thành phố có vẻ đẹp như thế nào ?Đẹp hùng vĩ, hoang dạib. Xuống đồng bằng :* Từ Tuần đến chùa Thiên Mụ :Đẹp mềm mại, duyên dáng* Vùng ngoại ô Kim Long :Đẹp dịu dàng, tin tưởng* Gặp thành phố :Đẹp đồng điệu, tri âm* Tạm biệt Huế :Cồn HếnThành phố HuếBao VinhRời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vỹ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông - tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa cổ I. Tiểu dẫn :II. Đọc hiểu văn bản :1. Vẻ đẹp thiên nhiên :a. Ở thượng nguồn :H. Sông Hương khi rời thành phố có vẻ đẹp như thế nào ?Đẹp hùng vĩ, hoang dạib. Xuống đồng bằng :* Từ Tuần đến chùa Thiên Mụ :Đẹp mềm mại, duyên dáng* Vùng ngoại ô Kim Long :Đẹp dịu dàng, tin tưởng* Gặp thành phố :Đẹp đồng điệu, tri âm* Tạm biệt Huế :Đẹp nghĩa tình, chung thủy TÀI : kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức sâu rộng về triết học, văn hoá, lịch sử, địa lí,... tất cả được phô diễn trong lối hành văn hướng nội súc tích, mê đắm và tài hoa.TÂM : Tình yêu, niềm tự hào tha thiết, sâu lắng của tác giả dành cho dòng sông quê hương, cho xứ Huế thân yêu và cũng là cho đất nước. Những con sông đang chết dầnTT - Các con sông thuộc lưu vực hệ thống sông Đồng Nai như Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây, Sài Gòn, sông Bé, Đồng Nai, La Ngà... - nơi sinh sống của cả chục triệu người - đang bị ô nhiễm nặng nề Tuổi trẻ Thứ 4/1.12.2010Chân thành cám ơn Quyù ñaïi bieåu, Quyù Thaày Coâvaø caùc em hoïc sinh