Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Người lái đò sông Đà, Nguyễn Tuân

 NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ NGUYỄN TUÂN NGUYỄN TUÂN Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ- NguyÔn Tu©nI. T×m hiÓu kh¸i qu¸t:1.XuÊt xø In trong tËp tuú bót s«ng §µ xuÊt b¶n 1960 T¸c phÈm lµ kÕt qu¶ cña nhiÒu dÞp t¸c gi¶ ®Õn víi T©y B¾c.2. Môc ®Ých s¸ng t¸c T×m chÊt vµng cña vïng T©y B¾cCon ng­êiThiªn nhiªn3. ThÓ lo¹iThÓ tuú bót- Tõ mét c©u chuyÖn, mét sù viÖc nµo ®Ó liªn t­ëng bµn b¹c suy ngÉm- Giµu chÊt kÝ vµ thÉm ®Ém yÕu tè tr÷ t×nhII. §äc- hiÓu v¨n b¶n:1.H×nh t­îng con s«ng §µ:XuÊt xø§Þa lýLÞch söTÝnh c¸ch- B¾t nguån tõ Trung Quèc vµ tr¶i qua mét vïng nói ¸c th× xin nhËp quèc tÞch ViÖt NamCã khai sinh cã tr­ëng thµnhCã nhiÒu biÕn ®éng Thêi trÇnTrong kh¸ng chiÕnKhi gi¶i phãngHung b¹o Tr÷ t×nh NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN CÁC THÔNG TIN VỀ SÔNG ĐÀ- Thượng nguồn: tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.- Cửa sông: Ngã ba Hồng Đà (Tam Nông, tỉnh Phú Thọ.- Độ dài của sông: 910 km.- Diện tích lưu vực: 52.900 km2. NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN Nh×n tõ trªn nhµ m¸y thuû ®iÖn NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN C¸i nh×n toµn c¶nh vÒ s«ng §µ NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN Hai bờ sông Đà NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN VẺ ĐẸP SÔNG ĐÀ NGÀY NAY NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN II. §äc - hiÓu v¨n b¶n:1. H×nh t­îng con s«ng §µ * S«ng §µ hung b¹o§¸ dùng v¸ch thµnhGhÒnh s«ngHót n­íc Th¸c n­ícHiÓm trë hïng vÜ Søc ch¶y ghª gím cña n­ícHîp søc cña giã cña sãng vµ ®¸CÊu tróc t¨ng tiÕnSo s¸nhKhñng khiÕp Nhµ v¨n kÕt hîp yÕu tè kÓ víi t¶Bµy th¹ch tËn chÆn ®¸nh tiªu diÖt ng­êi l¸i ®ßVßng1Vßng 2Vßng 3S«ng §µ nh­ mét loµi thuû qu¸i, võa hung h¨ng, võa khiªu khÝch chÕ nh¹o, b¹o ng­îc, nham hiÓm, x¶o quyÖt.Sö dông phÐp nh©n ho¸, so s¸nh...bót ph¸p nhµ ®iÖn ¶nh, qu©n sù. S«ng §µ ®Ñp man d¹i vµ huyÒn bÝ!NÚI TẢN SÔNG ĐÀ Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ1. H×nh t­îng s«ng §µ:* S«ng §µ hung b¹o:* S«ng §µ tr÷ t×nh:Gîi c¶m xóc ë nhiÒu thêi gian, kh«ng gian kh¸c nhauTrªn m¸y bay D¸ng: tu«n dµi, ®iÖp trïng Mµu n­íc s«ng: mïa xu©n, mïa thuThiÕu n÷ xu©n s¾cSau mét chuyÕn ®i rõng Gîi th­¬ng gîi nhí, ®»m ®»m Êm Êm nh­ mét cè nh©n§i thuyÒn trªn s«ngC¶nh ven s«ng tÜnh lÆng gîi c¶m ®Çy chÊt th¬ "Mét ng­êi t×nh nh©n ch­a quen biÕt"S«ng §µ gîi c¶m giµu chÊt th¬ Ngßi bót tµi hoa. Cã t×nh yªu thiªn nhiªn tha thiÕt NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ2. Hình tượng người lái đò?Người lái đò được tác giả khắc hoạ ntn?+ ...Là một người lao động bình thường, hiền lành, âm thầm, giản dị, thân hình còn in hằn những dấu vết khắc nghiệt của công việc chèo thuyền gian nan, cực nhọc, hiểm nguy “Tay ông lêu nghêu như một cái sào dài, chân ông lúc nào cũng khuỳnh khuỳnh gò lại”- Vẻ đẹp ngoại hìnhNGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ2. Hình tượng người lái đò- Vẻ đẹp trí dũng ...Là người nắm rất chắc quy luật của dòng nước sông Đà và nhờ đó làm chủ được nó, chinh phục nó: “Ông lái đã nắm chắc binh pháp của thần sông, thần đá. Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này”.NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ2. Hình tượng người lái đò- Vẻ đẹp tài hoaÔng lái đò như một viên tướng, dũng cảm tài ba điêu luyện trong khi vượt thác “Ông đò vì cương lái bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy”NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ2. Hình tượng người lái đò→ Nguyễn Tuân đã ca ngợi vẻ đẹp và chủ nghĩa anh hùng thể hiện trong con người bình thường làm công việc bình thường là chở đò trên sông.?Em có nhận xét gì về cuộc chiến vượt thác của người lái đò với thác nước?- Là cuộc chiến đấu không cân sức vì:+ Một bên là thiên nhiên lớn lao, dữ dội, hiểm độc, + Một bên là con người bé nhỏ, phương tiện thô sơ (mái chèo và chiếc đò đơn độc)NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ2. Hình tượng người lái đò?Theo em nguyên nhân nào đã làm nên chiến thắng của con người?- Sự ngoan cường và ý chí quyết tâm- Kinh nghiệm đò giang sông nước (trí tuệ tài hoa của ông đò)3. Phong caùch Nthuaät ñoäc ñaùo:- NT mieâu taû baèng loái so saùnh ví von, baèng nhöõng lieân töôûng taïc ngang ñaày baát ngôø thuù vò (Caûm huù­ng ñaëc bieät ñ/vthieân nhieân) - Söï uyeân baùc cuûa moät trí tuïeâ vaø taàm hieåu bieát saâu saéc ñoái töôïng ñöôïc ñeà caëp veà nhieàu maët Vhoïc ngheä thuaät, ñòa lí, lòch söû, khaûo coå, khí töôïng thuyû vaên. - NT nhìn con ngöôøi ôû phöông dieän taøi hoa ngheä só.(chaát taøi hoa taøi töû, veû ñeïp vaø söï giaøu coù cuûa caâu vaên) Tổng kết:  Baøi kí cung caáp nhieàu ñieàu boå ích veà ñòa lí, lòch söû cuûa SÑ, lòch söû cuoäc khaùng chieán cuûa nhaân daân Taây Baéc, caùc taøi nguyeân thieân nhieân . Ñoù cuõng chính laø bieåu hòeân cuûa tính daân toäc trong saùng taùc cuûa NTCâu 1: Chọn câu đúng nhất: A .Tập vang bóng một thời của NT xuất bản năm 1938. B. Tập vang bóng một thời của NT xuất bản năm 1909.C. Tập vang bóng một thời của NT xuất bản năm 1940.D. Tập vang bóng một thời của NT xuất bản năm 1941.Câu 2: Miêu tả tính cách hung bạo và trữ tình của sông Đà, NT đã phát huy tối đa năng lực liên tưởng, so sánh,tưởng tượng và lấy cảm giác của nghệ sĩ để thể hiện. Dẫn chứng nào dưới đây nói lên nhận xét trên?A. Tiếng rống của một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu, rừng tre nứa nổ lửa, đang phá tuông rừng lửa, B. Tiếng đàn trâu da cháy bùng bùng hòa âm hòa điệu cùng với rừng lửa gầm thét, với tiếng nổ của tre vầu và nứa, C. Tiếng nước réo gầm mãi lại kéo to mãi lên, nghe như oán trách gì, nghe như là van xin, nghe như là khiêu khích, D. Tiếng rống lên của một ngàn con trâu mộng cùng với tiếng thác nước nghe như oán trách gì, nghe như là khiêu khích, Câu 3: Chi tiết nào diễn tả thật chính xác và rất sắc sảo lòng dũng cảm của ông lái đò sông Đà? A. Hai tay giữ mái chèo khỏi bị hất khỏi sóng trận địa.B. Cố nén vết thương , hai chân vẫn kẹp chặt cuốn lại. C. Thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này. D. Nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. LuyÖn tËp:C©u 1:Sau khi t×m hiÓu h×nh t­îng con s«ng §µ trong tuú bót ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ. Em cã suy nghÜ g× vÒ nhËn xÐt sau: "NguyÔn Tu©n lµ nhµ v¨n ®i s¨n lïng c¸i ®Ñp" NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN 2. Hình töôïng oâng laùi ñoø: Moät con ngöôøi bình thöôøng, hieàn laønh, cheøo ñoø ñaày gian khoå, hieåm nguy. Voâ danh, Soáng nhôø vaøo lao ñoäng, chinh phuïc thieân nhieân: Tö theá hieân ngang, ung dung, töï tin.Tính caùch gan daï, linh hoaït, duõng caûm. Ngöôøi laùi ñoø vöøa laø ngöôøi anh huøng chieán traän vöøa laø ngheä só taøi hoa. => Thieân nhieân laø moät saûn phaåm ngheä thuaät voâ giaù, lao ñoäng saùng taïo cuõng laø moät gheä thuaät voâ giaù NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ – NGUYỄN TUÂN