Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Tây Tiến, tác giả Quang Dũng

Tây TiếnQuang DũngQuang DũngI. Tìm hiểu chung.1.Quang Dũng và đoàn binh Tây Tiếna. Quang Dũng. ( 1921 – 1988)Tây TiếnTây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chung.1.Quang Dũng và đoàn binh Tây Tiếna. Quang Dũng. ( 1921 – 1988)- Bùi Đình Diệm ( sinh 1921, tại Đan Phượng Hà Tây, mất 1988; tại Hà Nội- Học hết trung học, sau cách mạng tháng tám vào quân đội - Sau năm 1954 làm biên tập viên nhà xuất bản Văn học- Được tặng giải thưởng nhà nước về văn học năm 2001.- Là một nghệ sĩ đa tài, nhưng trước hết là một hồn thơ phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa- đặc biệt khi ông viết về người lính và xứ đoài Sơn Tây.b. Đoàn binh Tây Tiến.- Là đơn vị bộ đội được thành lập năm 1947, có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào- bảo vệ biên giới Việt Lào, địa bàn hoạt động khá rộng( Sơn La, Lai Châu, Hoà Bình, Thanh Hoá, Sầm Nưa- Lào)- Lực lượng phần đông là những thanh niên Hà Nội, trong đó có nhiều học sinh, sinh viên như Quang Dũng- Chiến đấu trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn thiếu thốn nhưng họ chiến đấu rất dũng cảm và sống rất lạc quan.- Tác phẩm chính : SGKTây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chunga. Hoàn cảnh sáng tác-xuất xứ.2. Tác phẩm1.Quang Dũng và đoàn binh Tây Tiến Năm 1948, Quang Dũng đã rời xa binh đoàn Tây Tiến, nhớ về đơn vị ông viết bài thơ này. -In trong tập Mây đầu ô b. Đọc và tìm hiểu bố cụcBố cục 4 đoạn.+ Đoạn 1: Khung cảnh thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và những cuộc hành quân gian khổ.+Đoạn 2: Những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước thơ mộng.+ Đoạn 3: Chân dung người lính Tây Tiến.+Đoạn 4: Lời thề gắn bó với Tây Tiến.Tây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chung 2. Tác phẩm1.Quang Dũng và đoàn binh Tây TiếnII. Tìm hiểu chi tiết.+ Đối tượng nỗi nhớ là Tây Tiến ( đơn vị cũ) và thiên nhiên miền Tây ( gắn với điạ bàn hoạt động của đoàn quân ( Triền Sông Mã).+ Cảm xúc mãnh liêt: nhớ 2 lần/ 1 câu với trạng thái chơi vơi- Hai câu đâu: Bao trùm cảm xúc toàn bài“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi”- 12 câu tiếp: Thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và con đường hành quân gian khổ.* Dữ dội.+ Những từ ngữ giàu giá trị tạo hình: Khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút- diễn tả núi cao vực sâu.+ Những hình ảnh: Cồn mây súng ngửi trời, Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống – diễn tả độ cao sâu tuyệt đối, sự hiểm trở, treo leo; câu thơ gấp làm 2 với nhịp 4/3 càng có sức biểu đạt rõ hơn.+ Những mối đe doạ khũng khiếp của núi rừng: Thác gầm thét, cọp trêu người.+ Những địa danh gợi vẻ xa xôi hẻo lánh.1. Đoạn 1: Bức tranh thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và con đường hanh quân gian nan.* Thơ mộng: + Mường Lát hoa về trong đêm hơi- cảnh chập chờn như mộng+ Nhà ai pha luông mua xa khơi- huyền ảo xa xăm+ Cơm lên khói, thơm nếp xôi. - thanh bình đẩm ấm.* Nhịp thơ ở những câu này dàn trải, những thanh bằng liên tiếp gợi sự bình dị, thơ mộng của cảnh vật và lòng người.* Sự kết hợp hài hoà giã những thanh chắc cứng cỏi với những thanh bằng mềm mại thể hiện rõ bút pháp phóng khoáng, tài hoa của Quang Dũng.Tây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu chi tiết.- Hai câu đâu: Bao trùm cảm xúc toàn bài12 câu tiếp: Thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và con đường hành quân gian khổ.*Dữ dội.Bức tranh thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và con đường hành quân gian nan* Thơ mộng: Tây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu chi tiết.*Dữ dội.Đoạn 1: Bức tranh thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và con đường hanh quân gian nan* Đường hành quan gian lao với những bước chân kiêu hùng+ Đoàn quân mỏi – hành quân trong đêm. - Thể hiện sự gian khổ trên con đường hành quân.+ Bỏ quên đời – kiệt sức. Hồn nhiên trong cách nhìn cảnh vật khiến cho cảnh vừa chân thực vừa nên thơ: Súng ngửi trời ta thấy cả tư thế vượt qua thử thác và tâm hồn lãng mạn yêu đời của người lính.Tây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu chi tiết.1. Đoạn 1: Bức tranh thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và con đường hành quân gian nan2. Đoạn 2: Những kỉ niệm đẹp về tinh quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước thơ* Kỉ niệm tình quân dân.+ ánh sáng lung linh của đuốc và hoa.+ Tiếng khèn, những cô gái rực rỡ trong những bộ xiêm y; e ấp trong những điệu múa Một đêm hội vui say đắm lòng người cảnh vừa thực vừa lunh linh, huyền ảo mang vẻ đẹp của phương xa xứ lạ.*Cảnh sông nước thơ mộng.+ Kg, Tg: Buổi chiều sương giăng, bến bờ lặng tờ, hoang dại.+ Hình ảnh: Con người trên chiếc thuyền độc mộc trôi theo dòng nước lũ.+ Hoa và nước, nước và hoa làm duyên đong đưa theo dòng.Tây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu chi tiết.Bức tranh thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và con đường hành quân gian nan2. Đoạn 2: Những kỉ niệm đẹp về tinh quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước thơ*Cảnh sông nước thơ mộng.+ Kg, Tg: Buổi chiều sương giăng, bến bờ lặng tờ, hoang dại.+ Hình ảnh: Con người trên chiếc thuyền độc mộc trôi theo dòng nước lũ.+ Hoa và nước, nước và hoa làm duyên đong đưa theo dòng.* Kỉ niệm tình quân dân. Một đêm hội vui say đắm lòng người cảnh vừa thực vừa lunh linh, huyền ảo mang vẻ đẹp của phương xa xứ lạ. Sự hoà quện giữa mơ và thực, chất hoạ và chất mộng hoà quện. Tất cả đềo chỉ gợi cái thần tình của cảnh làm cho ta nao lòng say đắmTây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu chi tiết.1. Đoạn 1: Bức tranh thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và con đường hanh quân gian nan2. Đoạn 2: Những kỉ niệm đẹp về tinh quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước thơ3.Đoạn 3: Chân dung người lính Tây Tiến Chân dung tiều tuỵ vì gian khổ vẫn được khắc hoạ bằng bút pháp lãng mạn, ấn tượng. “ Đoàn binh không mọc tóc; Quân xanh màu lá”- Một vẻ đẹp phi thường, oai phong: “ dữ oai hùm”- Những con người lãng mạn, hào hoa. “ gửi mộng qua biên giới, mơ Hà Nội dáng kiều thơm”- Những lí tưởng cao đẹp: “ Chẳng tiếc đời xanh, áo bào thay chiếu anh về đất.”- Những từ ngữ Hán Việt; gợi vẻ trang trọng, linh thiêng, u tịch, Sắc thai kính trọng, sâu lắng , thành kính.- Chất bi và tráng hoà quện tạo nên một tượng đài bất tử về người lính Tây Tiến ở đó chất tráng lấn át chất bi. Ta chỉ thấy chất lãng mạn, trẻ trung và một phẩm chấthi sinh cao đẹp của các anhTây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu chi tiết.1. Đoạn 1: Bức tranh thiên nhiên dữ dội, thơmộng và con đường hành quân gian nan2. Đoạn 2: Những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước thơ3. Đoạn 3: Chân dung người lính Tây Tiến4. Đoạn 4: Lời thề gắn bó với Tây Tiến.- Nhịp thơ chậm giọng trầm xuống nhưng vẫn thấy cái hào hùng của người lính Tây Tiến.+ Cái tinh thần một di không trở lại: Người đi không hẹn ước+ Tình cảm gắn bó với Tây Tiến và của tác giả với những đồng đội: hồn về Sầm nứa chẳng về xuôi * Chủ đề: Qua nỗi nhớ của tác giả ta thấy được hình ảnh Người lính Tây Tiến kiêu hùng trong kháng chiến chống Pháp, vẻ đẹp của núi rừng Tây Bắc từ đó hiểu thêm về tình yêu quê hương đất nước của nhà thơ.Tây TiếnQuang DũngI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu chi tiết.1. Đoạn 1: Bức tranh thiên nhiên dữ dội, thơ mộng và con đường hành quân gian nan2. Đoạn 2: Những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước thơ3. Đoạn 3: Chân dung người lính Tây Tiến4. Đoạn 4: Lời thề gắn bó với Tây Tiến.III. Tổng kết: ( Ghi nhớ ) Núi rừng Tây bắc hùng vĩ thơ mộngDặn dò.Về nhà chuẩn bị bài:- Nghị luận một ý kiến bàn về văn học.+ Đọc.+ Chuẩn bị phần gợi ý SGKXin chân thành cảm ơn!