Bài giảng Sinh học - Bài 17: Tim và mạch máu

Nhiệt liệt chào mừng về dự giờ thăm lớp các thày cô giáoGiáo viên giảng bài: Bùi Thanh HuyềnTrường THCS Thị Trấn Yên NinhBài 17: Tim và mạch máuMục tiêu bài học:* Các bộ phận cấu tạo ngoài và cấu tạo trong của tim* Cấu tạo của các loại mạch*Đặc điểm của các pha trong chu kỳ co giãn timBài 17: Tim và mạch máuI/ Cấu tạo tima/ Cấu tạo ngoàiBài 17: Tim và mạch máuI/ Cấu tạo tima/ Cấu tạo ngoàiCung động mạch chủĐộng mạch vành phảiTâm nhĩ phảiTĩnh mạch chủ trênĐộng mạch phổiTĩnh mạch phổiTâm nhĩ tráiĐộng mạch vành tráiTâm thất tráiTĩnh mạch chủ dướiTâm thất phảiBài 17: Tim và mạch máuI/ Cấu tạo tima/ Cấu tạo ngoàiKết luận: Bên ngoài có màng tim bao bọc- Tâm thất lớn nằm ở phần đỉnhBài 17: Tim và mạch máuI/ Cấu tạo tima/ Cấu tạo ngoàiCung động mạch chủĐộng mạch vành phảiTâm nhĩ phảiTĩnh mạch chủ trênĐộng mạch phổiTĩnh mạch phổiTâm nhĩ tráiĐộng mạch vành tráiTâm thất tráiTĩnh mạch chủ dướiTâm thất phảib/ Cấu tạo trongH17.1H16.1Nơi máu được đưa tới từ các ngăn timCác ngăn tim coNơi máu được bơm tới* Tâm nhĩ trái co* Tâm nhĩ phải co* Tâm nhĩ phải co* Tâm thất phải coTâm thất tráiTâm thất phải Vòng tuần hoàn lớn Vòng tuần hoàn nhỏ Thành tâm thất dày nhất- Thành tâm nhĩ mỏng nhất?Tim chia thành mấy ngăn? Kể tên các ngăn đó? Tim gồm 4 ngăn:Tâm nhĩ trái, tâm thất trái, tâm nhĩ phải, tâm thất phải-Có các van tim?Dự đoán giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ được bơm theo một chiều?Giữa tâm nhĩ với tâm thất có van nhĩ – thất, Giữa tâm thất với động mạch có van thất độngTim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kếtBài 17: Tim và mạch máuI/ Cấu tạo timb/ Cấu tạo tronga/ Cấu tạo ngoài Tim gồm 4 ngăn. - Có thành cơ tâm thất dày hơn tâm nhĩ.- Giữa tâm nhĩ với tâm thất có van nhĩ thất.- Giữa tâm thất với động mạch có van thất động (van tổ chim) => máu lưu thông theo một chiều.II/ Cấu tạo mạch máuCó 3 loại mạch: Động mạch, Tĩnh mạch, Mao mạch.Nội dungĐộng mạchTĩnh mạchMao mạch1- Cấu tạoThành mạchLòng trongĐặc điểm khác2- Chức năngSự khác biệt giữa các loại mạch Mô liên kết;3 lớp: Cơ trơn, dày biểu bì. Mô liên kết;3 lớp: Cơ trơn, mỏng biểu bì. - 1 lớp biểu bì mỏng- Hẹp- Rộng- Hẹp nhất- Động mạch chủ lớn, nhiều động mạch nhỏ- Có van 1 chiều ở những nơi máu phải chảy ngược chiều trọng lực- Nhỏ phân nhánh nhiều- Đẩy máu tự tim tới các cơ quan, vận tốc và áp lực lớn- Dẫn máu từ khắp các tế bào về tim, vận tốc và áp lực nhỏ- Trao đổi chất với tế bàoIII/ Chu kỳ co dãn của tim?Chu kỳ co dãn của tim kéo dài bao nhiêu giây??Trong mỗi chu kỳ tim làm việc và nghỉ như thế nào?-Mỗi chu kỳ co dãn của tim kéo dài 0,8 giây. - Pha nhĩ co (làm việc) 0,1 giây, nghỉ 0,7 giây.Pha thất co (làm việc) 0,3 giây, nghỉ 0,5 giây.Pha dãn chung (Tim nghỉ hoàn toàn) 0,4 giây.Nội dung cần ghi nhớ- Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết, tạo thành các ngăn tim (tâm nhĩ phải, tâm nhĩ trái, tâm thất phải, tâm thất trái) và các van tim (van nhĩ - thất, van động mạch).- Mạch máu trong mỗi vòng tuần hoàn đều gồm: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.- Tim co dãn theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ gồm 3 pha: Pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn chung. Sự phối hợp hoạt động của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho máu được bơm theo 1 chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch.Củng cốĐộng mạch chủĐộng mạch phổiTâm nhĩ tráiRãnh Liên thấtTâm nhĩ trấiTâm nhĩ phảiTĩnh mạch chủ trânTâm nhĩ phảiTĩnh mạch chủ dướiĐộng mạch chủĐộng mạch phổiTâm nhĩ tráiVan nhĩ thất tráiTâm thất trái Trụ cơDây chằngTĩnh mạch chủ trênVan thất độngHạch tự độngVan nhĩ thất phảiTĩnh mạch chủ dướiTâm thất thất phảiTâm nhĩ phảiBài tập 1: Khoanh tròn vào câu trả lời đúng: A. Có 2 loại mạch máu là: Động mạch và tĩnh mạch B. Có 3 loại mạch máu là: Động mạch tĩnh mạch và mao mạch. C. Động mạch có lòng lớn hơn tĩnh mạch. D . Mao mạch có thành mỏng chỉ gồm 1 lớp biểu bì.Các pha trong 1 chu kỳ timHoạt động của van trong các phaSự vận chuyển của máuVan nhĩ - thấtVan động mạchPha nhĩ coPha thất coPha dãn chungBài tập 2: Điền vào bảng sau hoạt động của các van trong sự vận chuyển máu:MởMởĐóngĐóngĐóngMởTừ tĩnh mạch vào tâm nhĩ rồi vào tâm thấtTừ tâm nhĩ vào tâm thấtTừ tâm thất vào động mạchGiờ học của chúng ta hôm nay đã kết thúc. Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo cùng các em học sinh đã về dự tiết học này.