Bài giảng Sinh học - Bài 18: Tuần hoàn máu

Chào mừng quý thầy cơvà các em học sinh thân mến!Kiểm tra bài cũCâu 1 : Hãy liệt kê các hình thức hơ hấp của động vật dưới nước và trên cạn?- Hơ hấp qua bề mặt cơ thể, hơ hấp qua ống khí, hơ hấp qua mang, hơ hấp bằng phổi.Câu 2: Nêu đại diện và cơ chế của phương thức hơ hấp bằng hệ thống ống khí?Đại diện : cơn trùngCơ chế : O2 từ mơi trường qua lỗ khí -> ống khí lớn -> ống khí nhỏ -> tế bào CO2 từ tế bào -> ống khí nhỏ -> ống khí lớn -> ra ngồiBài 18 :TUẦN HỒN MÁUI) CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ TUẦN HỒN : 1) Cấu tạo chung :I) CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ TUẦN HỒN : 1) Cấu tạo chung : Dịch tuần hồn : máu + dịch mơ. Tim : bơm và đẩy máu Hệ thống mạch máu : động mạch, tĩnh mạch, mao mạchMao mạchĐộng mạchTĩnh mạch2) Chức năng - Vận chuyển các chất, đáp ứng cho hoạt động sống của cơ thể.	I) CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ TUẦN HỒN :II. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật : 1/ Ở động vật chưa có hệ tuần hòan:Cơ thể đơn bào hay đa bào kích thước nhỏ chưa có hệ tuần hòan Trao đổi chất trực tiếp với môi trường  vd: thủy tức, giun dẹpII. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật : 2/ Ở động vật đã có hệ tuần hòan:Hệ tuần hồn Hệ tuần hồn hởHệ tuần hồn kínHệ tuần hồn đơnHệ tuần hồn képII. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật : 2/ Ở động vật đã có hệ tuần hòan:a) Hệ tuần hồn hở : VD: Thân mềm ( trai, ốc, hến) , chân khớp ( cơn trùng, tơm)THẢO LUẬN : Nêu ví dụ về các lồi động vật cĩ hệ tuần hồn hở.II. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật : 2/ Ở động vật đã có hệ tuần hòan:a) Hệ tuần hồn hở : THẢO LUẬN : Chỉ ra con đường đi của máu (bắt đầu từ tim) trên sơ đồ hệ tuần hồn hở.Máu từ tim -> động mạch -> khoang máu (thực hiện trao đổi chất) -> tĩnh mạch -> tim.II. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật : 1/ Ở động vật đã có hệ tuần hòan:a) Hệ tuần hồn hở : * Đặc điểm : Cĩ một đoạn máu khơng chảy trong mạch kín. Máu tiếp xúc, trao đổi chất trực tiếp với tế bào.Máu chảy dưới áp lực thấp và chảy chậm.Máu cĩ màu xanh ( sắc tố Hêmoxianin )II. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật :b) Hệ tuần hồn kín : VD: mực ống, bạch tuộc, động vật cĩ xương sống .THẢO LUẬN : Hãy kể tên các lồi động vật cĩ hệ tuần hồn kín ?II. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật :b) Hệ tuần hồn kín : Chỉ ra con đường đi của máu (bắt đầu từ tim) trên sơ đồ hệ tuần hồn kín ?Máu từ tim -> động mạch -> mao mạch (thực hiện trao đổi chất) -> tĩnh mạch -> tim.II. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật :b) Hệ tuần hồn kín : * Đặc điểm : Máu lưu thơng liên tục trong mạch kín.Máu trao đổi chất qua thành mao mạchMáu chảy dưới áp lực cao hoặc trung bình , chảy nhanh.Máu cĩ màu đỏ ( sắc tố Hêmogobin )THẢO LUẬN : Chỉ ra những ưu điểm của hệ tuần hồn kín so với hệ tuần hồn hở ?- Trong hệ tuần hồn kín, máu chảy trong động mạch với áp lực cao, tốc độ máu chảy nhanh, phân bố về các cơ quan nhanh đáp ứng được nhu cầu trao đổi chất và trao đổi khí.II. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật :b) Hệ tuần hồn kín : hệ tuần đơn và hệ tuần hồn képII. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật :b) Hệ tuần hồn kín : Hệ tuần hồn đơn: mực ống, bạch tuộc, giun đốt, cáTHẢO LUẬN : Hãy chỉ ra con đường đi của máu trong hệ tuần hồn đơn của cá?Tại sao gọi hệ tuần hồn của cá là hệ tuần hồn đơn ?..bơm máu giàu CO2 vào . Máu từ động mạch lên mang qua hệ thống .và thực hiện trao đổi khí. Từ mao mạch mang, máu giàu oxi đi vào ..vào hệ thống mao mạch và thực hiện trao đổi chất với tế bào. Máu giàu CO2 đi vào về timđộng mạchmao mạch mangđộng mạch lưngtĩnh mạchTim II. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật :b) Hệ tuần hồn kín : - Hệ tuần hồn kép : lưỡng cư, bị sát,chim và thúGồm :Vịng tuần hồn nhỏ: qua phổiVịng tuần hồn lớn : đi khắp cơ thể.II. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật :b) Hệ tuần hồn kín : THẢO LUẬN : Chức năng của tim trong tuần hồn máu ?Lưỡng cư : tim 3 ngăn Bị sát : tim 4 ngăn nhưng vách ngăn tâm thất chưa hồn tồn-> máu bị pha trộnII. Các dạng hệ tuần hồn ở động vật :b) Hệ tuần hồn kín : - Chim và thú : tim cĩ 4 ngăn+ Chiều hướng tiến hố :THẢO LUẬN : Nêu chiều hướng tiến hố trong cấu tạo hệ tuần hồn của các ngành động vật.- Tiến hóa đối với ngành động vật: Từ chưa có hệ tuần hoàncó hệ tuần hoàn hởhệ tuần hòan kínHệ tuần hòan đơnhệ tuần hoàn kép.Sự tiến hóa của hệ tuần hòan qua các lớp động vật có xương sống : là phức tạp hóa và sự hòan thiện về mặt cấu trúc và chức năng: - Từ tim 2 ngăn với 1 vòng tuần hòan (cá)tim có 3 ngăn với 2 vòng tuần hòan, máu pha nhiều ở lưỡng cưmáu ít pha hơn khi xuất hiện vách hụt trong tâm thất ( bị sát )tim 4 ngăn hòan toàn, máu không pha trộn, thích nghi với hoạt động sống có nhu cầu năng lượng ngày càng cao ( chim, thú).+ Chiều hướng tiến hố : Củng cố:Hãy chọn câu trả lời đúng nhất .1/ Nhóm động vật không có sự pha trộn giữa máu giàu O2 và máu giàu CO2 ở tim. A/ Cá xương, chim, thú C/ Bò sát, chim, thú B/ Lưỡng cư, thú D/ Lưỡng cư, bò sát, chimHãy chọn câu trả lời đúng nhất .2/ Nhóm động vật có hệ tuần hòan hở là: A/ Ốc sên, trai, mực, giun tròn B/ Ốc sên, châu chấu, trai C/ Lưỡng cư, bò sát, ốc sên D/ Ốc bươu vàng, cá, trai.Củng cố:Củng cố:Hãy chọn câu trả lời đúng nhất .3/ Vì sao hệ tuần hồn của thân mềm và chân khớp được gọi là hệ tuần hồn hở: A/ Vì tốc độ máu chảy chậm. B/ Vì giữa mạch đi từ tim (động mạch) và các mạch đến tim ( tĩnh mạch ) khơng cĩ mạch nối. C/ Vì cịn tạo hỗn hợp dịch mơ – máu. D/ Vì máu chảy trong động mạch dưới áp lực thấp.2/Quan sát sơ đồ tuần hoàn sau :A. Sơ đồ đó là hệ tuần hoàn kín hay hở ?B. Tim của vòng tuần hoàn trên có mấy ngăn? C. Hệ tuần hoàn trên của nhóm sinh vật nào?1234Củng cố:5.Dặn dịHọc bài cũ Trả lời câu hỏi SGK.Soạn trước bài tậpXin Chân thành cảm ơn quý thầy cơ và các em đã chú ý theo dõi !!!