Bài giảng Sinh học - Bài 30: Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ

Kiểm tra bài cũTại sao người ta nói virut là một dạng sống đặc biệt?VR chưa có cấu tạo TB, nhưng vẫn có khả sống, sinh sản trong TB chủ( trong TB vật chủ VR hoạt động như 1 thể sống, ngoài TB chúng lại như 1 thể vô sinh).Sự nhân lên của virut trong tế bào cHủBài 30I. Chu trình nhân lên của viruT1. Chu trình sinh tanHãy quan sát 2 đoạn băng sau và cho biết: Có thể chia chu trình nhân lên của virut thành mấy giai đoạn ?Đó là những giai đoạn nào ?Chu trình nhân lên của virut động vậtChu trình nhân lên của phage Chu trình nhân lên của virut gồm 5 giai đoạn : 	1. Hấp phụ 	2. Xâm nhập 	3. Sinh tổng hợp 	4. Lắp ráp 	5. Phóng thíchGĐ1: hấp phụvirut động vậtPhageTrong giai đoạn hấp phụ, virut thực hiện hoạt động gì? virut bám vào các thụ thể đặc hiệu trên bề mặt tế bào GĐ1: Sự hấp phụvirus động vậtPhage virut có thể bám vào loại tế bào mà nó ký sinh là nhờ yếu tố gì ? Nhờ có gai glycôprôtêin (virut động vật) và gai đuôi (phage) có tác dụng kháng nguyên, tương hợp với các thụ thể trên bề mặt tế bàoGai glycôprôtêinGai đuôiGđ1: Sự hấp phụvirus động vậtPhageGai glycôprôtêinGai đuôiSự bám của virut vào các thụ thể đặc hiệu trên bề mặt tế bào có ý nghĩa gì?Mỗi loại virut chỉ có thể kí sinh trong một loại tế bào nhất địnhTại sao mỗi loại virut chỉ có thể nhiễm vào một loại tế bào nhất định?Do trên bề mặt tế bào có các thụ thể mang tính đặc hiệu đối với mỗi loại virutGđ2: xâm nhậpvirut động vậtPhageQuá trình xâm nhập của phage và của virut động vật khác nhau như thế nào ?Phage: Enzim lizôzim phá huỷ thành tế bào để bơm axit nuclêic vào tế bào chất, vỏ nằm bên ngoài.VRĐV: Đưa cả nuclêôcapsit vào tế bào chất, sau đó cởi vỏ để giải phóng axit Nuclêic GĐ3: Sinh tổng hợpTrong giai đoạn này, virut đã tổng hợp những vật chất nào ?virut thực hiện quá trình tổng hợp axit nuclêic và prôtêin của mình Các nguyên liệu và enzim mà virut sử dụng có nguồn gốc từ đâu?Nguồn nguyên liệu và enzim: do tế bào chủ cung cấp Gđ4: Lắp rápDiễn biến của giai đoạn này như thế nào?  Lắp ráp axit nuclêic vào prôtêin vỏ để tạo thành virut hoàn chỉnh.Gđ 5: giải PhóngTrong giai đoạn này, hoạt động của virut như thế nào?virut phá vỡ tế bào chủ để ồ ạt chui ra ngoài.Bằng cách nào virut có thể phá vỡ tế bào để chui ra ngoài? ( virut có hệ gen mã hoá enzim lizôzim làm tan thành tế bào vật chủ) Bài tập Điền tên các giai đoạn trong chu trình sinh tan của virutI. CHU TRèNH NHÂN LấN CỦA VIRUT Cỏc giai đoạn xõm nhiễm và phỏt triển của phagevirusHấp phụXâm nhậpSinh tổng hợpLắp rápGiải phóng(1)(2)(3)(4)(5)Phúng thớch. Hấp phụXõm nhậpSinh tổng hợpLắp rỏpChu trỡnh xõm nhiễm và nhõn lờn của virut2. Chu trình tiềm tanTrong chu trình tiềm tan, hoạt động của virus diễn ra như thế nào? có điểm gì sai khác so với chu trình sinh tan? virus gắn ADN của mình vào ADN của vật chủ và nhân lên cùng với tế bào vật chủChu trình sinh tanChu trình tiềm tanDựa vào hai đoạn phim trên, hãy cho biết: Thế nào là chu trình sinh tan (chu trình tan)Thế nào là chu trình tiềm tan? Khi virut nhân lên mà làm tan tế bào thì gọi là chu trình sinh tan  Khi ADN của virut gắn xen vào NST của tế bào mà tế bào vẫn sinh trưởng bình thường thì gọi là chu trình tiềm tan3. Mối quan hệ giữa chu trình sinh tan và chu trình tiềm tanChu trình sinh tan và tiềm tan có quan hệ với nhau như thế nào? Khi cảm ứng( chiếu tia UV), virut đang ở trạng thái tiềm tan có thể chuyển thành trạng thái sinh tan.II. HIV/ AIDSBỆNH AIDSTỏc nhõn: Con người bị lõy nhiễm virut HIV từ những giống khỉ dạng người cư trỳ tại Trung Phi. Đó cú tới gần 24 triệu người chết vỡ AIDS.Con người bị lõy nhiễm virus HIV từ những giống khỉ dạng người cư trỳ tại Trung PhiNgười bị bệnh AIDS1. Khái niệm về HIVvirut HIV là gì ?HIV là virut gây suy giảm miễn dịch ở ngườiNgười bị nhiễm VR HIV sẽ bị bệnh gì? Biểu hiện lâm sàng của bệnh?VR HIV gây nên bệnh AIDS, với biểu hiện: Sốt kéo dài, sút cân, tiêu chảy,viêm da...1. Khái niệm về HIV/ AIDSTại sao VR HIV lại gây nên bệnh AIDS với các biểu hiện như vậy?VR HIV gây nhiễm và phá huỷ các tế bào của hệ thống miễn dịch (tế bào limphô T4) mất khả năng miễn dịch của cơ thể (bệnh AIDS- hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người)  các VSV khác lợi dụng cơ thể bị suy giảm miễn dịch để tấn công ( VSV cơ hội)  Cơ thể dễ nhiễm bệnh ( bệnh cơ hội)Các tế bào mà HIV tấn côngĐại thực bàoTế bào limphoT2.Các con đường lây truyền HIVMáuTình dụcMẹ truyền sang conHIV/AIDS thường lây truyền qua những con đường nào?Ba con đường lây truyền HIV Qua đường máu: truyền máu, tiêm chích, xăm mình Qua đường tình dục Mẹ truyền sang con: qua thai nhi và qua sữa mẹNghiên cứu SGK phần “ Các giai đoạn phát triển của bệnh” và hoàn thành phiếu học tập sau trong thời gian 5 phút.3. Các giai đoạn phát triển của bệnhGiai đoạnThời giankéo dàiĐặc điểmSơ nhiễm (cửa sổ)2. Thời kỳkhông triệu chứng3. Thời kỳ biểu hiện triệu chứng AIDS2 tuần -3 thángKhông có triệu chứng1-10 nămSố lượng tế bào Limphô T4 giảm dầnSau 10 nămXuất hiện các bệnh cơ hội: sốt,tiêu chảy, sút cân, ung thư chết4. Cách phòng tránh AIDS Hiểu biết về AIDS Sống lành mạnh Loại trừ tệ nạn xã hội Vệ sinh y tếChúng ta có thể phòng tránh HIV/AIDS bằng cách nào?Hiện nay đã có thuốc chữa được các bệnh do virut nói chung và virut HIV nói riêng chưa? Tại sao ?Do virut kí sinh trong tế bào do đó các thuốc kháng sinh không tác động được đến virut, hoặc trước khi tiêu diệt được virut thì chính thuốc đã phá huỷ tế bàoBiện pháp tốt nhất để chống lại các bệnh do virut hiện nay đang được sử dụng là gì ?Tiêm văcxin phòng bệnh định kì tại các trung tâm y tế (dại, sởi, quai bị, đậu mùa) Các đối tượng nào được xếp vào nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao? Tại sao nhiều người không hay biết mình đang bị nhiễm HIV. Điều đó nguy hiểm thế nào đối với xã hội?CÁU HOÍI CUÍNG CÄÚGiải thích sơ đồMa túy HIV/ AIDS ChếtTại sao lại nói HIV gây hội chứng suy giảm miễn dịch?Chọn đáp án đúng trong các câu sau đây:Virut được tạo ra rời tế bào chủ ở giai đoạn: Giai đoạn tổng hợp Giai đoạn phóng thích Giai đoạn lắp ráp Giai đoạn xâm nhậpHoạt động không lây truyền HIV là:Sử dụng chung dụng cụ tiêm chích Bắt tay qua giao tiếp Truyền máu Tất cả các hoạt động trênSinh tan là quá trình:Virut xâm nhập vào tế bào chủ Virut sinh sản trong tế bào chủ Virut nhân lên và làm tan tế bào chủ Virut gắn trên bề mặt của tế bào chủDặn dò Trả lời câu hỏi trong SGK trang 121 Học bài Xem bài mới