Bài giảng Sinh học - Bài 44: Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

Kiểm tra bài cũGV cho HS quan sát một số tranh: Đàn bò, đàn trâu, khóm tre, rừng thông, hổ đang ngoạm con thỏ và hỏi: Những bức tranh này cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa các sinh vật?Tuần : 23 - Tiết : 46BÀI 44 : ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬTHoạt động 1TÌM HIỂU QUAN HỆ CÙNG LOÀI- GV yêu cầu: Hãy chọn những tranh thể hiện mối quan hệ cùng loài.- HS trao đổi nhóm.+ Chọn đúng tranh, quan sát.+ Thống nhất ý kiến.+ Khi có gió bão thực vật sống cùng nhóm có lợi gì so với sống riêng lẽ?+ Gió bão cây sống thành nhóm ít bị đỗ gãy hơn sống lẻ.+ Động vật sống thành bầy đàn có lợi gì?+ Động vật sống bầy đàn bảo vệ được nhau.- GV nhận xét hoạt động nhóm và đánh giá kết quả.- GV nêu câu hỏi khái quát: Sinh vật cùng loài có những mối quan hệ nào?HS phải nêu được 2 mối quan hệ: Hỗ trợ & Cạnh tranh: - Mối quan hệ đó có ý nghĩa như thế nào?+ Hỗ trợ: Sinh vật được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn.+ Cạnh tranh: Ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể và sự cạn kiệt nguồn thức ăn. GV mở rộng:- Sinh vật cùng loài có xu hướng quần tụ bên nhau có lợi như:+ Ở thực vật: Còn chống được sự mất nước.+ Ở động vật: Chịu được nồng độ độc cao hơn sống lẻ, bảo vệ được những con non và yếu.* Liên hệ. Trong chăn nuôi người dân đã tận dụng mối quan hệ hỗ trợ cùng loài để làm gì? Nuôi vịt đàn, lợn đàn để tranh nhau ăn và sẽ nhanh lớn. * Kết luận:- Các sinh vật cùng loài sống gần nhau, liên hệ với nhau, hình thành lên nhóm cá thể.- Trong 1 nhóm có những mối quan hệ.+ Hỗ trợ: Sinh vật được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn.+ Cạnh tranh: Ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể và sự cạn kiệt nguồn thức ăn. Hoạt động 2TÌM HIỂU QUAN HỆ KHÁC LOÀI- GV cho HS quan sát tranh ảnh: Hổ ăn thỏ, hải quỳ và tôm kí cư, địa y, cây nắp ấm đang bắt mồi.Yêu cầu: Phân tích và gọi tên mối quan hệ của các sinh vật trong tranh.- Huy động vốn kiến thức thực tế.- Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến+ Động vật ăn thịt, con mồi.+ Hỗ trợ nhau cùng sống.+ Hãy tìm thêm ví dụ về mối quan hệ giữa sinh vật khác loài mà em biết.- HS có thể kể thêm: kí sinh giữa giun và người, bọ chét ở trâu bò- GV yêu cầu HS nghiên cứu bảng 44 nội dung kiến thức SGK tr. 132.- GV yêu cầu HS làm bài tập mục SGK tr. 132.- HS dựa vào kiến thức để lựa chọn  HS khác nhận xét bổ sung (nếu cần).* GV mở rộng thêm:- Một số sinh vật tiết ra chất đặc biệt kìm hãm sự phát triển của sinh vật xung quanh gọi là mối quan hệ ức chế – cảm nhiễm.- Mục sinh vật ăn sinh vật khác (SGV tr. 152).* Liên hệ. Trong nông nghiệp và lâm nghiệp con người đã lợi dụng mối quan hệ giữa các sinh vật khác loài để làm gì? Điều đó có ý nghĩa như thế nào?- GV giảng bài: Việc dùng sinh vật có ích tiêu diệt sinh vật có hại còn gọi là biện pháp sinh học và không gây ô nhiễm môi trường. + Động vật ăn thịt, con mồi.+ Hỗ trợ nhau cùng sống.+ Dùng sinh vật có ích tiêu diệt sinh vật có hạiVí dụ: Ong mắt đỏ diệt sâu đục thân lúa. Củng cố và hoàn thiện GV có thể dùng sơ đồ SGV tr. 153 để kiểm tra bằng cách các ô điều để trống và HS hoàn thành nội dung.Dặn dò- Học bài trả lời câu hỏi SGK.- Sưu tầm tranh ảnh về sinh vật sống ở các môi trường.- Đọc mục “Em có biết?”.