Bài giảng Sinh học - Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

chào mừng các thầy cô giáo đến dự giờ!Chọn phương ỏn đỳng cho cõu trắc nghiệm sau 1. Thành phần hoỏ học chớnh của nhiễm sắc thể ở sinh vật nhõn thực cú ADN và prụtờinA. dạng hitstụn.B. cựng cỏc en zim tỏi bản.C. dạng phi histụn.D. dạng hitstụn và phi histụn.109876543210Chọn phương ỏn đỳng cho cõu trắc nghiệm sau 2. Hỡnh thỏi của nhiễm sắc thể nhỡn rừ nhất trong nguyờn phõn ở kỳ giữa vỡ chỳngA. đó tự nhõn đụi.B. xoắn và co ngắn cực đại.C. tập trung ở mặt phẳng xớch đạo của thoi vụ sắc.D. chưa phõn ly về cỏc cực tế bào.109876543210Chọn phương ỏn đỳng cho cõu trắc nghiệm sau 3. Mỗi nhiễm sắc thể chứa một phõn tử ADN dài gấp hàng ngàn lần so với đường kớnh của nhõn tế bào doA. ADN cú khả năng đúng xoắn.B. sự gúi bọc ADN theo cỏc mức xoắn khỏc nhau. C. ADN cựng với prụtờin hitstụn tạo nờn cỏc nuclờụxụm.D. cú thể ở dạng sợi cực mảnh.109876543210Chọn phương ỏn đỳng cho cõu trắc nghiệm sau 4. Một nuclờụxụm gồm A. một đoạn phõn tử ADN quấn 11/4 vũng quanh khối cầu gồm 8 phõn tử histụn.B. phõn tử ADN quấn 7/4 vũng quanh khối cầu gồm 8 phõn tử histụn C. phõn tử histụn được quấn quanh bởi một đoạn ADN dài 146 cặp nuclờụtit.D. 8 phõn tử histụn được quấn quanh bởi 7/4 vũng xoắn ADN dài 146 cặp nuclờụtit.109876543210Chọn phương ỏn đỳng cho cõu trắc nghiệm sau 5. Mỗi loài sinh vật cú bộ nhiễm sắc thể đặc trưng bởiA. số lượng, hỡnh dạng, cấu trỳc nhiễm sắc thể.B. số lượng , hỡnh thỏi nhiễm sắc thể.C. số lượng, cấu trỳc nhiễm sắc thể.D. số lượng khụng đổi.109876543210Cú thể núi: “số lượng, hỡnh dạng, cấu trỳc NST của loài sẽ luụn luụn ổn định qua cỏc thế hệ ở tất cả cỏc cỏ thể” được khụng?Bài 6ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂNgười soạn: Bựi Thị Nguyệt Nga	 Trường THPT Đan Phượngđột biến CấU TRúC nhiễm sắc thểKhái niệmLà những biến đổi trong cấu trỳc của NST, sắp xếp lại trỡnh tự cỏc gen, làm thay đổi hỡnh dạng và cấu trỳc NSTSo sỏnh cấu trỳc của NST ban đầu và NST sau đột biến? từ đú cho biết thế nào là đột biến cấu trỳc NST?II. Cỏc dạng đột biến cấu trỳc NSTCỏc dạngKhỏi niệmMất đoạnLặp đoạn Đảo đoạn Chuyển đoạnnhớ lại kiến thức lớp 9, cho biết cỏc dạng đột biến cấu trỳc NST?Cỏc nhúm nhận PHT, theo dừi màn hỡnh và phõn tớch kờnh hỡnh để điền những thụng tin vào PHTMất đoạnA B C 	D E F G a b c 	 d e f gNST ban đầu a b c 	 d e f gA B C 	D ENST mất đoạn a b c 	 d e f gD E F GF GB CANờu hiện tượng quan sỏt được?II. Cỏc dạng đột biến cấu trỳc NSTDạng đbKhỏi niệmMất đoạnLặp đoạn Đảo đoạn Chuyển đoạn một đoạn NST đứt ra rồi mất đigiảm số lượng gen trờn NST	Đột biến mất đoạn NST là gỡ?đột biến CấU TRúC nhiễm sắc thểLặp đoạnII. CáC DẠNG đột biến cấu trúc nhiễm sắc thểĐột biến lặp đoạn NST là gỡ?II. Cỏc dạng đột biến cấu trỳc NSTMột đoạn của NST cú thể lặp 2 hay nhiều lầntăng số lượng gen trờn NSTDạng đbKhỏi niệmMất đoạnLặp đoạn Đảo đoạn Chuyển đoạn một đoạn NST đứt ra rồi mất đigiảm số lượng gen trờn NST	đột biến CấU TRúC nhiễm sắc thểII Các DẠng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể: Đảo đoạnđảo đoạnA B C 	D E F G a b c 	 d e f gNST ban đầu a b c 	 A B C 	D ENST đảo đoạn ngoài tõm động a bA B C D E F GF Gd e fg c de f g d cNST đảo đoạn gồm tõm động f e dĐột biến đảo đoạn NST là gỡ? II. Cỏc dạng đột biến cấu trỳc NSTMột đoạn của NST cú thể lặp 2 hay nhiều lầntăng số lượng gen trờn NSTDạng đbKhỏi niệmMất đoạnLặp đoạn Đảo đoạn Chuyển đoạn một đoạn NST đứt ra rồi mất đigiảm số lượng gen trờn NST	một đoạn NST bị đứt, đảo ngược 1800 rồi nối lại: - đảo đoạn chứa tõm độngđảo đoạn ngoài tõm độngđột biến CấU TRúC nhiễm sắc thểII. Các dẠng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thểChuyển đoạnTrờn hỡnh vẽ cú mấy cặp NST tương đồng?Nờu hiện tượng quan sỏt được từ đoạn vidio clip trờn?Chuyển đoạn tương hỗChuyển đoạn khụng tương hỗA B C 	D E F GNST ban đầu M N O P Q RA B C 	D EChuyển đoạn trong 1 NST a b c 	 d e f gD E F GF GB CA M N O P Q RTrờn hỡnh vẽ cú mấy NST thuộc mấy cặp NST?Hóy nờu hiện tượng quan sỏt được?Hỡnh vẽ cú mấy cặp NST?Nờu hiện tượng vừa quan sỏt được?II. Cỏc dạng đột biến cấu trỳc NSTMột đoạn của NST cú thể lặp 2 hay nhiều lầntăng số lượng gen trờn NSTDạng đbKhỏi niệmMất đoạnLặp đoạn Đảo đoạn Chuyển đoạn một đoạn NST đứt ra rồi mất đigiảm số lượng gen trờn NST	một đoạn NST bị đứt, đảo ngược 1800 rồi nối lại: 	- đảo đoạn chứa tõm độngđảo đoạn ngoài tõm độngchuyển đoạn trong 1 NST hoặc giữa các NST không tương đồng 	- Chuyển đoạn tương hỗ 	 - Chuyển đoạn không tương hỗ	 - Chuyển đoạn trong 1 NSTĐột biến chuyển đoạn NST là gỡ? Cú những dạng đột biến chuyển đoạn nào? đột biến CấU TRúC nhiễm sắc thể1. Nguyên nhânTỏc nhõn bờn ngoài: vật lý, hoỏ học, do virutTỏc nhõn bờn trong: do biến đổi sinh lớ nội bàoKhả năng phát sinh đột biến cấu trúc phụ thuộc: Dạng tác nhânLiều lượng, cường độ tác nhânGiai đoạn phát triển của tế bào hoặc cơ thể.iii. Nguyên nhân, hậu quả và vai trò của đột biến cấu trúc nstHóy nờu cỏc nguyờn nhõn gõy đột biến cấu trỳc NST?đột biến CấU TRúC nhiễm sắc thể2. Hậu quảiii. Nguyên nhân, hậu quả và vai trò của đột biến cấu trúc nstDạng đbHậu quảMất đoạnLặp đoạn Đảo đoạn Chuyển đoạnCỏc nhúm nhận PHT, theo dừi màn hỡnh và phõn tớch kờnh hỡnh để điền những thụng tin vào PHTđột biến CấU TRúC nhiễm sắc thể2. hậu quả Qs một số hình ảnh về hậu quả của đột biến mất đoạn NST, từ đó rút ra hậu quả của đột biến mất đoạn?2. Hậu quảDạng đbHậu quảMất đoạnGây chết hoặc giảm sốngLặp đoạn Đảo đoạn Chuyển đoạnVD: Mất đoạn NST 21 gây ung thư máuVD: lặp đoạn 16X ở ruồi giấm làm mắt dẹtTăng cường hoặc giảm bớt mức biểu hiện của tính trạng Tại sao đột biến mất đoạn thường gây chết?Nờu hậu quả của đột biến lặp đoạn?2. Hậu quảDạng đbHậu quảMất đoạnGây chết hoặc giảm sốngLặp đoạn Đảo đoạn Chuyển đoạnVD: Mất đoạn NST 21 gây ung thư máuVD: lặp đoạn 16X ở ruồi giấm làm mắt dẹtít ảnh hưởng tới sức sốngVd: do đảo đoạn cú những đứa trẻ sinh ra rõu túc bạc phơ.Tăng cường hoặc giảm bớt mức biểu hiện của tính trạng Tại sao đột biến đảo đoạn ít hoặc không ảnh hưởng tới sức sống của cơ thể? Cho biết hậu quả của đột biến đảo đoạn?TĐC xảy ra ở trong đoạn đảo sẽ hình thành các kiểu giao tử không bình thường hợp tử không có khả năng sống2. Hậu quảDạng đbHậu quảMất đoạnGây chết hoặc giảm sốngLặp đoạn Đảo đoạn Chuyển đoạnVD: Mất đoạn NST 21 gây ung thư máu chuyển đoạn lớn: gõy chết hoặc giảm khả năng sinh sảnChuyển đoạn nhỏ: ít ảnh hưởngVD: lặp đoạn 16X ở ruồi giấm làm mắt dẹtít ảnh hưởng tới sức sốngVd: do đảo đoạn cú những đứa trẻ sinh ra rõu túc bạc phơ.Tăng cường hoặc giảm bớt mức biểu hiện của tính trạng Tại sao đột biến chuyển đoạn lại gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt ảnh hưởng tới sức sinh sản của sinh vật?Sự hỡnh thành giao tử khi chuyển đoạn tương hỗ của NSTCho biết hậu quả của đột biến chuyển đoạn?sự chuyển đoạn cú thay đổi lớn trong cấu trỳc NST, khiến cho cỏc NST trong cặp mất trạng thỏi tương đồng, dẫn đến gặp khú khăn trong quỏ trỡnh phỏt sinh giao tử.đột biến CấU TRúC nhiễm sắc thể3. Vai trò Mất đoạn nhỏ: loại bỏ gen không mong muốnLặp đoạn: tăng lượng sản phẩm của gen (ở đại mạch, lặp đoạn làm tăng hoạt tớnh của E. amilaza rất cú ý nghĩa trong cụng nghiệp sản xuất bia)Chuyển đoạn: Tạo những nhóm gen liên kết mong muốniii. Nguyên nhân, hậu quả và vai trò của đột biến cấu trúc nst- Với tiến hoá: Tham gia vào cơ chế cách li→hình thành loài mới- Với chọn giống: tổ hợp các gen tốt để tạo giống mới. Đột biến của cỏc gen trờn nhiễm sắc thểCủng cốCỏc dạng đột biến cấu trỳc NSTTrong cỏc dạng đột biến cấu trỳc NST, những dạng đb nào chỉ liờn quan đến một cặp NST?Chọn phương ỏn đỳng cho cõu trắc nghiệm sau 1. Loại đột biến cấu trỳc nhiễm sắc thể khụng làm thay đổi hàm lượng ADN trờn nhiễm sắc thể làA. lặp đoạn, chuyển đoạn.B. đảo đoạn, chuyển đoạn trờn cựng một nhiễm sắc thể.C. mất đoạn, chuyển đoạn.D. chuyển đoạn.109876543210Chọn phương ỏn đỳng cho cõu trắc nghiệm sau 2. Đột biến cấu trỳc nhiễm sắc thể cú ý nghĩa trongA. tiến hoỏ, nghiờn cứu di truyền.B. chọn giống , nghiờn cứu di truyền.C. tiến hoỏ, chọn giống.D. tiến hoỏ, chọn giống, nghiờn cứu di truyền.109876543210A B C 	D E F G a b c 	 d e f gNST ban đầu a b c 	 d e A B C 	D ENST lặp đoạn a b c 	 d e D E F GF GA B f gC f g Hiện tượng chuyển đoạn giữa 2 trong 4 cromatit của cặp NST tương đồng xảy ra ở kỡ đầu giảm phõn 1 cú phải đột biến khụng?Trong cỏc đột biến cấu trỳc NST, dạng nào ớt nguy hại nhất cho cơ thể ? Vỡ sao?Tại sao phần lớn đột biến cấu trỳc NST là cú hại, thậm chớ gõy chết cho cỏc thể đột biến?Đột biến cấu trỳc làm hỏng cỏc gen, làm mất cõn bằng hệ gen và tỏi cấu trỳc lại cỏc gen trờn NST nờn thường gõy hại cho thể đột biến.Chọn phương ỏn đỳng cho cõu trắc nghiệm sau 3. Cơ chế phỏt sinh đột biến cấu trỳc nhiễm sắc thể là A. làm đứt góy nhiễm sắc thể, làm ảnh hưởng tới quỏ trỡnh tự nhõn đụi ADN, tiếp hợp hoặc trao đổi chộo khụng đều giữa cỏc crụmatớt.B. làm đứt góy nhiễm sắc thể, làm ảnh hưởng tới quỏ trỡnh tự nhõn đụi ADN.C. tiếp hợp hoặc trao đổi chộo khụng đều giữa cỏc crụmatớt.D. làm đứt góy nhiễm sắc thể dẫn đến rối loạn trao đổi chộo. 109876543210Đột biến mất đoạnđột biến CấU TRúC nhiễm sắc thểII. Các dẠng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thểChuyển đoạnSự hỡnh thành giao tử khi chuyển đoạn tương hỗ của NSTMỏy bay Mỹ rải chất độc màu da camTỏc hại của chất độc màu da cam