Bài giảng Sinh học Lớp 7 - Bài 55: Tiến hóa về sinh sản

BÀI 55 
TIẾN HÓA VỀ SINH SẢN 
NỘI DUNG: 
Sinh sản vô tính 
 Sinh sản hữu tính 
 Sự tiến hóa các hình thức 
 sinh sản hữu tính 
Một số hình thức sinh sản của động vật 
Hình 1. Các bước sinh sản ở trùng roi 
Trùng roi sinh sản bằng cách nào ? 
 Trùng roi sinh sản bằng cách phân đôi cơ thể 
I. Sinh sản vô tính 
Sinh sản của Thuỷ tức 
Thuỷ tức sinh sản bằng cách nào ? 
Thủy tức sinh sản bằng cách mọc chồi 
Trùng roi: sinh sản bằng cách phân đôi cơ thể 
I. Sinh sản vô tính 
Cơ thể mới 
 Một cơ thể 
(không có sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng) 
Mọc chồi 
(thủy tức ) 
Phân đôi cơ thể 
(Trùng roi) 
Sinh sản vô tính vô tính là gì? 
Sinh sản của Thuỷ tức 
I. Sinh sản vô tính 
Trùng roi, Trùng giày, trùng biến hình 
San hô, Thuỷ tức, 
Kiểu sinh sản 
Tên động vật 
Phân đôi 
Mọc chồi 
Trùng biến hình 
Trùng roi 
Trùng giày 
San hô 
Thuỷ tức 
 Sắp xếp các loài động vật sau theo hình thức sinh sản vô tính? 
Trinh saûn 
Rận nước 
I. Sinh sản vô tính 
 - Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực (tinh trùng) và tế bào sinh dục cái (trứng). 
Có những hình thức 
sinh sản vô tính nào? 
-Có 2 hình thức chính: Sự phân đôi cơ thể và mọc chồi 
II. Sinh sản hữu tính 
Hình 3. Hoạt động giao phối ở ếch 
Hình 4: thụ tinh của trứng và tinh trùng ở người 
 Quan sát hình thức giao phối và thụ tinh trên, cho biết: 
 Thế nào là sinh sản hữu tính? 
II. Sinh sản hữu tính 
Hình 3. Hoạt động giao phối ở ếch 
 hoạt động giao phối ở gà 
Thụ tinh ngoài 
Thụ tinh trong 
Trứng được thụ tinh 
ở bên trong cơ thể mẹ 
Sinh sản hữu tính có những hình thức thụ tinh nào? 
Trứng được thụ tinh ngoài 
cơ thể mẹ 
II. Sinh sản hữu tính 
Cá thể lưỡng tính 
Cá thể đơn tính 
II. Sinh sản hữu tính 
 Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực (tinh trùng) và tế bào sinh dục cái (trứng). Trứng được thụ tinh sẽ phát triển thành phôi. 
Câu 1: So sánh giữa 2 hình thức sinh sản: vô tính và hữu tính? 
Câu 2 : Hãy cho biết giun đất , giun đũa cá thể nào là lưỡng tính , phân tính và có hình thức thụ tinh ngoài hoặc thụ tinh trong? 
Hình thức 
sinh sản 
Số cơ thể 
tham gia 
Kế thừa 
đặc điểm 
Sự kết hợp giữa tinh trùng 
và trứng 
1 cơ thể 
2 cơ thể 
1 cơ thể 
2 cơ thể 
 Có 
Không có 
Vô tính 
Hữu tính 
X 
X 
X 
X 
X 
X 
 Câu 1. So sánh hình thức sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính ? 
 Từ nội dung bảng em hãy cho biết hình 
thức sinh sản nào ưu chiếm ưu thế hơn? Vì sao? 
Vì có sự kết hợp giữa các đặc điểm sinh học khác nhau của hai cá thể (thông qua trứng và tinh trùng để cho ra hợp tử) 
 con sinh ra hơn hẳn bố mẹ 
Sinh sản hữu tính ưu thế hơn. 
Giun ñuõa 
Câu 2: Hãy cho biết giun đất , giun đũa cá thể nào là lưỡng tính, phân tính và có hình thức thụ tinh ngoài hoặc thụ tinh trong? 
Lỗ sinh dục cái 
Lỗ sinh dục đực 
Hoạt động ghép đôi của giun đất 
 - Giun đất lưỡng tính, thụ tinh ngoài 
Giun đũa 
 -Giun đũa phân tính, thụ tinh trong. 
Hình 4. Hình dạng giun đũa 
 Giun cái có lỗ sinh dục cái 
Giun đực có lỗ sinh dục đực 
Kể tên một số động vật có hình thức sinh sản hữu tính? 
III. Sự tiến hóa các hình thức sinh sản hữu tính 
Tên loài 
Thụ tinh 
Sinh sản 
Phát triển phôi 
Tập tính bảo vệ trứng 
Tập tính 
 nuôi con 
 Trai sông 
 Châu chấu 
 Cá chép 
 Ếch đồng 
 Thằn lằn 
 đuôi dài 
 Chim bồ câu 
 Thỏ 
Những câu 
lựa chọn 
-Thụ tinh ngoài 
-Thụ tinh trong 
-Đẻ con 
-Đẻ trứng 
-Biến thái 
-Trực tiếp không nhau thai 
-Trực tiếp có nhau thai 
-Đào hang, lót ổ 
-Làm tổ, ấp trứng 
-Không (đào hang và làm tổ) 
-Bằng sữa diều, mớm mồi 
-Bằng sữa mẹ 
-Con non (ấu trùng hay nòng nọc) tự đi kiếm mồi 
Thụ tinh ngoài 
Đẻ trứng 
Biến thái 
Không 
Thụ tinh trong 
Đẻ trứng 
Đẻ trứng 
Đẻ trứng 
Đẻ trứng 
Đẻ trứng 
Đẻ con 
Thụ tinh ngoài 
Thụ tinh ngoài 
Thụ tinh trong 
Thụ tinh trong 
Thụ tinh trong 
Biến thái 
Trực tiếp không nhau thai 
Biến thái 
Trực tiếp không nhau thai 
Trực tiếp không nhau thai 
Trực tiếp có nhau thai 
Không 
Làm tổ, ấp trứng 
Đào hang, lót ổ 
Bằng sữa diều, mớm mồi 
Bằng sữa mẹ 
Không 
Không 
Không 
Con non tự đi kiếm mồi 
Nòng nọc tự đi kiếm mồi 
Con non tự đi kiếm mồi 
ấu trùng tự đi kiếm mồi 
ấu trùng tự đi kiếm mồi 
Bảng. Sự sinh sản hữu tính và tập tính chăm sóc con ở động vật 
Thảo luận nhóm, lựa chọn các câu trả lời để hoàn thành bảng sau 
Tên loài 
Thụ tinh 
Sinh sản 
Phát triển phôi 
Tập tính bảo vệ trứng 
Tập tính 
 nuôi con 
 Trai sông 
 Châu chấu 
 Cá chép 
 Ếch đồng 
 Thằn lằn 
 đuôi dài 
 Chim bồ câu 
 Thỏ 
Những câu 
lựa chọn 
-Thụ tinh ngoài 
-Thụ tinh trong 
-Đẻ con 
-Đẻ trứng 
-Biến thái 
-Trực tiếp không nhau thai 
-Trực tiếp có nhau thai 
-Đào hang, lót ổ 
-Làm tổ, ấp trứng 
-Không (đào hang và làm tổ) 
-Bằng sữa diều, mớm mồi 
-Bằng sữa mẹ 
-Con non (ấu trùng hay nòng nọc) tự đi kiếm mồi 
Thụ tinh ngoài 
Đẻ trứng 
Biến thái 
Không 
Thụ tinh trong 
Đẻ trứng 
Đẻ trứng 
Đẻ trứng 
Đẻ trứng 
Đẻ trứng 
Đẻ con 
Thụ tinh ngoài 
Thụ tinh ngoài 
Thụ tinh trong 
Thụ tinh trong 
Thụ tinh trong 
Biến thái 
Trực tiếp không nhau thai 
Biến thái 
Trực tiếp không nhau thai 
Trực tiếp không nhau thai 
Trực tiếp có nhau thai 
Không 
Làm tổ, ấp trứng 
Đào hang, lót ổ 
Bằng sữa diều, mớm mồi 
Bằng sữa mẹ 
Không 
Không 
Không 
Con non tự đi kiếm mồi 
Nòng nọc tự đi kiếm mồi 
Con non tự đi kiếm mồi 
ấu trùng tự đi kiếm mồi 
ấu trùng tự đi kiếm mồi 
Bảng. Sự sinh sản hữu tính và tập tính chăm sóc con ở động vật 
THỤ TINH NGOÀI 
THỤ TINH TRONG 
Thằn Lằn 
Ếch Đồng 
Thụ tinh trong ưu việt hơn so với thụ tinh ngoài như thế nào? 
Thụ tinh trong : 
số lượng trứng được thụ tinh nhiều 
sự phát triển của trứng an toàn hơn (trong cơ thể mẹ). 
Thụ tinh trong 
tiến hóa hơn 
 thụ tinh ngoài 
Một số loài động vật đẻ trứng 
Một số loài động vật đẻ con 
Phôi phát triển trực tiếp trong cơ thể mẹ , lấy chất dinh dưỡng từ cơ thể mẹ 
  phôi được bảo vệ an toàn hơn , không phụ thuộc vào môi trường bên ngoài như đẻ trứng. 
Sự đẻ con tiến hoá hơn so với đẻ trứng như thế nào? 
Biến thái ở châu chấu 
Phát triển trực tiếp ở người 
Tại sao sự phát triển trực tiếp lại tiến bộ hơn so với phát triển gián tiếp (biến thái)? 
Trả lời 
Phát triển trực tiếp  tỉ lệ con non 
 sống cao hơn 
Phát triển của phôi trong bụng mẹ 
Mèo cho con bú sữa 
Tại sao hình thức đẻ con có nhau thai và nuôi con là tiến bộ nhất trong giới động vật? 
Trả lời 
- Phôi được phát triển tốt và được bảo vệ an toàn trong cơ thể mẹ 
- Sau khi rời khỏi cơ thể mẹ, con non được nuôi dưỡng sữa mẹ  lớn nhanh, được học tập, thích nghi cao với điều kiện sống 
III. Sự tiến hóa các hình thức sinh sản hữu tính 
*Sự tiến hoá các hình thức sinh sản hữu tính thể hiện ở 
Thụ tinh ngoài thụ tinh trong 
 Đẻ nhiều trứng đẻ ít trứngđẻ con 
 Phôi phát triển có biến thái phát triển trực tiếp 
không có nhau thai phát triển trực tiếp có nhau thai 
 Con non không được nuôi dưỡng nuôi bằng 
 sữa mẹ  được học tập thích nghi với cuộc sống. 
III. Sự tiến hóa các hình thức sinh sản hữu tính 
*Ý nghĩa của sự tiến hoá thích nghi sinh sản hữu tính: 
 Đảm bảo cho động vật đạt hiệu quả sinh học cao: nâng cao tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ sống sót, thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh của động vật non. 
Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng: 
1. Trong các nhóm động vật sau, nhóm hình ảnh nào sinh sản vô tính? 
Nhóm động vật nào thụ tinh trong? 
Con non của loài động vật nào phát triển trực tiếp?