Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác - Trường THCS Phong Phú

Lớp 8 
Giáo viên: Nguyễn Quốc Danh 
TRƯỜNG THCS PHONG PHÚ – HUYỆN BÌNH CHÁNH – TP HCM 
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Cấu tạo 
Phân hệ giao cảm 
Phân hệ đối giao cảm 
Trung ương 
1) Trình bày trung khu thần kinh của phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm? 
Các nhân xám ở sừng bên tủy sống ( đốt ngực I đến đốt thắt lưng III) 
Các nhân xám ở trụ não và đoạn cùng tủy sống 
CÂU HỎI 
2) Tr ình b ày ch ức n ă ng c ủa h ệ th ần kinh sinh d ưỡng ? 
BÀI 49: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THị GIÁC 
BÀI 49: CƠ QUAN PHÂN TÍCH TH Ị GIÁC 
I. C ơ quan ph â n t ích 
C ơ quan th ụ c ảm . 
D â y th ần kinh. 
B ộ ph ận ph â n t ích ở trung ươ ng. 
I. C ơ quan ph â n t ích 
BÀI 49: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THị GIÁC 
G ồm : 
 Ý nghĩa: gi úp c ơ th ể nh ận bi ết đ ược t ác động c ủa m ô i tr ường . 
BÀI 49: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THị GIÁC 
II. C ơ quan ph â n t ích th ị gi ác 
Cơ quan phân tích thị giác gồm: 
Cơ quan thụ cảm thị giác(ở màng lưới). 
Dây thần kinh thị giác(số 2). 
Vùng thị giác(ở thùy chẫm). 
BÀI 49: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THị GIÁC 
II. C ơ quan ph â n t ích th ị gi ác 
1. C ấu t ạo c ủa c ầu m ắt : 
Hình: C ầu m ắt ph ải trong h ốc m ắt 
C ầu m ắt 
C ơ v ận động m ắt 
D â y th ần kinh th ị gi ác 
D ịch 
th ủy tinh 
M àng c ứng 
M àng m ạch 
M àng l ưới 
Đ i ểm m ù 
D â y th ần kinh th ị gi ác 
M àng gi ác 
Th ủy d ịch 
L ỗ đồng t ử 
L òng đ en 
Th ể th ủy tinh 
S ơ đồ c ấu t ạo c ầu m ắt 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
Lỗ đồng tử 
Lòng đen (mống mắt) 
 Cầu mắt nằm trong hốc mắt của xương sọ, phía ngoài được bảo vệ bởi các mi mắt, lông mày và lông mi nhờ tuyến lệ luôn luôn tiết nước mắt làm mắt không bị khô. Cầu mắt vận động được là nhờ.........................................Cầu mắt gồm 3 lớp: lớp ngoài cùng là...............................có nhiệm vụ bảo vệ phần trong của cầu mắt. Phía trước của màng cứng là màng giác trong suốt để ánh sáng đi qua vào trong cầu mắt; tiếp đến là lớp..............................có nhiều mạch máu và các tế bào sắc tố đen tạo thành một phòng tối trong cầu mắt (như phòng tối của máy ảnh); lớp trong cùng là...................................., trong đó chứa................................., bao gồm 2 loại: tế bào nón và tế bào que. 
cơ vận động mắt 
màng cứng 
màng mạch 
màng lưới 
tế bào thị giác 
(1) 
(2) 
(3) 
(4) 
(5) 
II. C ơ quan ph â n t ích th ị gi ác 
1. C ấu t ạo c ủa c ầu m ắt : 
M àng b ọc : 
 + M àng c ứng , ph ía tr ước l à m àng gi ác . 
 + Màng m ạch , phía trước là lòng đen. 
- M ô i tr ường trong su ốt gồm: Th ủy d ịch , d ịch th ủy tinh, th ể th ủy tinh. 
- M àng l ưới gồm: tế bào nón và tế bào que. 
D ịch 
th ủy tinh 
M àng c ứng 
M àng m ạch 
M àng l ưới 
Đ i ểm m ù 
D â y th ần kinh th ị gi ác 
M àng gi ác 
Th ủy d ịch 
L ỗ đồng t ử 
L òng đ en 
Th ể th ủy tinh 
S ơ đồ c ấu t ạo c ầu m ắt 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
2. C ấu t ạo c ủa m àng l ưới : 
(khuyến khích HS tự học) 
II. C ơ quan ph â n t ích th ị gi ác 
1. C ấu t ạo c ủa c ầu m ắt : 
D ịch 
th ủy tinh 
M àng c ứng 
M àng m ạch 
M àng l ưới 
Đ i ểm m ù 
D â y th ần kinh th ị gi ác 
M àng gi ác 
Th ủy d ịch 
L ỗ đồng t ử 
L òng đ en 
Th ể th ủy tinh 
S ơ đồ c ấu t ạo c ầu m ắt 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
Tế bào sắc tố 
Tế bào que 
Tế bào nón 
Tế bào liên lạc ngang 
Tế bào hai cực 
Tế bào thần kinh thị giác 
1) Chức năng của tế bào nón và tế bào que? 
2) Các tế bào nón tập trung chủ yếu ở đâu? 
3) Tại điểm vàng các tế bào nón và tế bào que liên hệ với các tế bào thần kinh thị giác như thế nào? 
- Tế bào nón tiếp nhận các kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc 
- Tế bào que tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu 
Các tế bào nón tập trung 
chủ yếu ở điểm vàng. 
Tại điểm vàng: 
- Mỗi tế bào nón liên hệ với một tế bào thần kinh thị giác. 
- Nhiều tế bào que mới liên hệ được với một tế bào thần kinh thị giác. 
D ịch 
th ủy tinh 
M àng c ứng 
M àng m ạch 
M àng l ưới 
Đ i ểm m ù 
D â y th ần kinh th ị gi ác 
M àng gi ác 
Th ủy d ịch 
L ỗ đồng t ử 
L òng đ en 
Th ể th ủy tinh 
S ơ đồ c ấu t ạo c ầu m ắt 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
Vì sao ảnh của vật hiện trên điểm vàng lại nhìn rõ nhất? 
- Các tế bào nón tập trung chủ yếu ở điểm vàng. 
+ Mỗi tế bào nón liên hệ với một tế bào thần kinh thị giác. 
+ Nhiều tế bào que mới liên hệ 
được với một tế bào thần kinh thị giác. 
- Tại điểm vàng: 
3. S ự t ạo ảnh ở m àng l ưới 
(khuyến khích HS tự học) 
II. C ơ quan ph â n t ích th ị gi ác 
2. C ấu t ạo c ủa m àng l ưới 
1. C ấu t ạo c ủa c ầu m ắt 
Phim: Sự điều tiết của thể thuỷ tinh 
F 
F 
F 
ảnh ngược, nhỏ, rõ 
ảnh ngược, lớn hơn nhưng mờ 
ảnh ngược, lớn, rõ 
màn ảnh (tượng trưng màng lưới) 
Thấu kính 
(Tượng trưng thể thuỷ tinh) 
Vật ở vị trí A 
Vật ở vị trí B 
1 
1 
2 
Từ thí nghiệm trên, em rút ra kết luận gì về vai trò của thể thuỷ tinh trong cầu mắt? 
Thể thuỷ tinh co dãn  ảnh của vật hiện trên điểm vàng  giúp ta nhìn rõ vật. 
Tế bào sắc tố 
Tế bào que 
Tế bào nón 
Tế bào liên lạc ngang 
Tế bào hai cực 
Tế bào thần kinh thị giác 
Củng cố 
1) L ớp m àng trong su ốt ph ồng l ê n v à n ằm ph ía tr ước m ắt để cho ánh s áng đ i qua l à : 
a) M àng m ạch 
b) M àng c ứng 
c) M àng gi ác 
d) M àng l ưới 
1) L ớp m àng trong su ốt ph ồng l ê n v à n ằm ph ía tr ước m ắt để cho ánh s áng đ i qua l à : 
a) M àng m ạch 
b) M àng c ứng 
c) M àng gi ác 
d) M àng l ưới 
2) Đ i ểm v àng c ó đặc đ i ểm : 
a) L à n ơ i t ập trung ch ủ y ếu c ác t ế b ào hình n ón . 
b) L à n ơ i t ập trung c ác t ế b ào h ình que. 
c) M ỗi t ế b ào n ón li ê n h ệ v ới m ột t ế b ào th ần kinh th ị gi ác . 
d) C ả a v à c đúng 
3) B ộ ph ận n ào sau đâ y c ó kh ả n ă ng đ i ều ti ết gi úp ta nh ìn r õ v ật ở xa hay g ần : 
a) L ỗ đồng t ử 
b) M àng l ưới 
c) Th ể th ủy tinh 
d) M àng m ạch 
4) Chọn các bộ phận của cầu mắt tương ứng với chức năng: 
1) Màng lưới 
2) Màng mạch 
3) Màng cứng 
4) Màng giác 
a) Trong suốt, giúp ánh sáng đi vào cầu mắt. 
b) Bảo vệ phần trong của cầu mắt. 
c) Chứa nhiều mạch máu, nuôi dưỡng cầu mắt. 
d) Chứa tế bào que và nón, tiếp nhận kích thích ánh sáng. 
Dặn dò: 
 H ọc bài 39, 42, 47, 49 và chú thích 2 hình trong đề cương 
 Xem trước bài 50: Vệ sinh mắt. Xem kĩ mục I “các tật của mắt” và mục II “các bệnh của mắt”. 
 Sưu tầm tư liệu có liên quan đến các tật và bệnh của mắt 
CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN 
 ĐÚNG RỒI! 
HOAN HÔ 
1 
Slide 16 2 
Slide 17 3 
4 
SAI RỒI! 
TIẾC QUÁ 
1 
Slide 16 2 
Slide 17 3 
4 
Lỗ đồng tử 
Lòng đen (mống mắt) 
Màng cứng 
Màng mạch 
Màng lưới 
Tế bào sắc tố 
Tế bào que 
Tế bào nón 
Tế bào liên lạc ngang 
Tế bào hai cực 
Tế bào thần kinh thị giác