Bài giảng Sinh học - Sự thụ tinh ở người

Quùa trình hình thaønh Caáu taïo cô quan sinh duïc nam Söï taïo tinh Caáu taïo tinh truøng Caáu taïo cô quan sinh duïc nöõ Söï taïo tröùng vaø caáu taïo tröùng Vaø caáu taïo giao töûSỰ THỤ TINH Ở NGƯỜITöø TB sinh duïc cuûa bieåu moâ sinh tinh, tinh nguyeân baøo sinh tröôûng lôùn leân tinh baøo baäc1 giaûm phaân1 tinh baøo baäc 2 giaûm phaân2 4 tinh töû bieät hoaù 4 tinh truøng.Chuùng ñöôïc naâng ñôõ vaø nuoâi döôõng bôûi teá baøo Sertoli.SÖÏ TAÏO TINH	 Phaàn ñaàu goàm coù theå ñænh vaø nhaân. Theå ñænh coù xuaát xöù töø boä maùy golgi cuûa tinh töû vaø taïo thaønh moät khoái ñaëc chöùa ñaày enzym giuùp nhaân tinh truøng (nNST) coù theå ñi vaøo trong tröùng trong qua trình thuï tinh.  Phaàn giöõa goàm coù caùc trung töû ñaàu vaø trung töû ñuoâi naèm vuoâng goùc vôùi nhau. Töø trung töû ñuoâi phaùt ra sôïi truïc cuûa ñuoâi tinh truøng. Ngöôøi ta giaû ñònh raèng, trung töû ñuoâi ñoùng vai troø quan troïng ñoùng vai troø phaân chia tröùng ñaõ thuï tinh. ÔÛ phaàn giöõa cuûa tinh truøng chöùa ñaày ty theå (mitochondria) mang caùc enzim oxy hoùa vaø oxyphotphorin hoùa coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng chuyeån hoùa vaø naêng löôïng cuûa tinh truøng. Ñuoâi - Sôïi truïc coù chaát teá baøo, maøng teá baøo vaø nhöõng sôïi maûnh hôn bao quanh. Söï saép xeáp caùc oáng sieâu vi ôû vuøng ñuoâi raát gioáng vôùi söï saép xeáp ôû loâng rung vaø loâng roi. Ñuoâi ñaûm baûo cho tinh truøng coù theå chuyeån ñoäng baèng nhöõng chuyeån ñoäng co duoãi, löôïn soùng vaø chuyeån ñoäng ñaäp cuaû ñuoâi. CAÁU TAÏO TINH TRUØNG- Nang trứng chín, noaõn baøo bậc1 to ra, nhận chất dinh dưỡng từ tế baøo hạt, tiết dịch vaø tăng sinh xung quanh noaõn baøo. Tế baøo hạt vaø noaõn baøo ngăn caùch nhau bởi maøng saùng nhưng lieân lạc thoâng qua caùc chồi baøo tương. - Nang tröùng lôùn leân hình thaønh lôùp voû nang bao quanh. Chuùng tieát ra hoocmon testosteron khuyeách taùn vaøo teá baøo haït: FSH hoaït hoaù enzym bieán ñoåi testosteron thaønh ostrogen.- Giai ñoaïn phaùt trieån cuoái cuøng hình thaønh xoang mang. Noaõn baøo baäc 1 giaûm phaân1 noaõn baøo baäc 2 goàm 1 theå cöïc vaø 1 seõ trôû thaønh tröùng.SÖÏ TAÏO TRÙÖNGSÖÏ RUÏNG TRÖÙNG Do söï giaø ñi nhanh choùng cuaû tröùng vaø tinh truøng maø caàn phaûi coù söï thuï tinh ngay sau khi caùc saûn phaåm sinh duïc ñöôïc tieát ra. Thôøi gian soáng cuûa tinh truøng phuï thuoäc vaøo yeáu toá: -Noàng ñoä tinh truøng: tinh dòch phaûi coâ laïi ôû daïng huyeàn dòch ñaëc, hôn 48 trieäu tinh truøng/ml tinh dòch, hôn 63% trong soá naøy di ñoäng ñöôïc, hôn 12% coù hình daïng caân ñoái -Noàng ñoä ion H+:ÔÛ moâi tröôøng kieàm hôn, tinh truøng trôû neân tích cöïc hôn nhöng nhanh choùng söû duïng heát nhöõng naêng löôïng döï tröõ cuûa mình vaø cheát sôùm. Thôøi gian soáng cuûa tröùng vaø tinh truøng Ñeå coù theå coù thai, giao hôïp caàn phaûi dieãn ra vaøo thôøi kyø coù khaû naêng thuï thai cao. Ñoù laø ngay khi tröùng ruïng töø moät nang trong caùc buoàng tröùng töùc laø khoâng quaù 45 giôø tröôùc khi hoaëc 15 giôø sau khi ruïng tröùng. Thôøi gian dieãn ra thuï thai Khi xuaát tinh, tinh truøng ñöôïc baén thaúng vaøo coå töû cung nhôø vaøo söï co boùp cuûa töû cung vaø oáng daãn tröùng. Trong haøng traêm trieäu tinh truøng chæ coù vaøi nghìn tinh truøng coù theå ñeán ñöôïc oáng daãn tröùng vaø chæ vaøi traêm laø ñeán ñöôïc vôùi tröùng vì moâi tröôøng trong oáng sinh duïc nöõ thöôøng khoâng thuaän lôïi cho khaú naêng soáng cuûa tinh truøng. SÖÏ VAÄN CHUYEÅN TINH TRUØNGKhoâng coù baèng chöùng naøo chöùng toû coù moät söï thu huùt veà hoaù hoïc giöõa tröùng vaø tinh truøng.	 Söï thuï tinh phuï thuoäc vaøo söï gaëp nhau ngaãu nhieân cuûa hai loaïi giao töû.  Chæ coù 1 tinh truøng xuyeân vaøo tröùng. Trong quaù trình kích hoaït tinh truøng, moâi tröôøng axit cuûa töû cung vaø buoàng tröùng seõ taïo ra loã nhoû ôû ñaàu tinh truøng vaø enzym cuûa theå ñænh ñöôïc phoùng ra. Nhöõng enzym naøy laø nhöõng enzym phaân huyû, chuùng giuùp cho tinh truøng chuyeån ñoäng giöõa caùc teá baøo haït vaø xuyeân qua maøng saùng baèng caùch phaân giaûi vaø thuyû phaân nguyeân lieäu gian baøo gaén caùc teá baøo cuûa lôùp haït.Söï thuï tinhTrong quaù trình kích hoaït tinh truøng, moâi tröôøng axit cuûa töû cung vaø buoàng tröùng seõ taïo ra loã nhoû ôû ñaàu tinh truøng vaø enzym cuûa theå ñænh ñöôïc phoùng ra. Nhöõng enzym naøy laø nhöõng enzym phaân huyû, chuùng giuùp cho tinh truøng chuyeån ñoäng giöõa caùc teá baøo haït vaø xuyeân qua maøng saùng baèng caùch phaân giaûi vaø thuyû phaân nguyeân lieäu gian baøo gaén caùc teá baøo cuûa lôùp haït.Söï thuï tinhKhi tinh truøng ñeán ñöôïc vôùi tröùng, noù keát hôïp vôùi maøng teá baøo tröùng vaø chuyeån ñoäng töø töø vaøo trong baøo töông ñeå laïi caùi ñuoâi ôû phía sau. Tinh truøng coù theå tieát moät chaát tieâu tinh spermolysin, nhôø ñoù coù theå deã daøng xaâm nhaäp qua maøng teá baøo tröùng. Baûn thaân teá baøo tröùng cuõng coù 1 heä thoáng tín hieäu goàm hai chaát ñeå kích thích tinh truøng cuûa ñoàng loaïi. Söï thuï tinh xaûy ra ôû 1/3 oáng daãn tröùng.