Bài giảng Sinh học - Tiết 17 - Bài 17: Tim và mạch máu

 Giỏo viờn thực hiện: Nguyễn Anh Đức Mụ tả đường đi của mỏu trong vũng tuần hoàn nhỏ và trong vũng tuần hoàn lớn . Kiểm tra bài cũ:* Vòng tuần hoàn nhỏ: TTP đmP mmP tmP TNT * Vòng tuần hoàn lớn:TTT đmC mmcq tmC TNPTIẾT 17-BÀI 17I.Cấu tạo timTIM VÀ MẠCH MÁU+Xác định vị trí của tim?+ Tim nằm ở khoang ngực, hơi chếch sang bên trái.+ Trình bày cấu tạo ngoài của tim ? * Cấu tạo ngoài:Màng tim bao bọc bên ngoài tim.Tâm thất lớn (Phần đỉnh tim)? Dựa vào kiến thức đã biết, hình 16-1 và quan sát hình 17-1, điền vào bảng 17-1.Cỏc ngăn tim coNơi mỏu được bơm tớiTõm nhĩ trỏi coTõm nhĩ phải coTõm thất trỏi coTõm thất phải coTõm thất trỏiTõm thất phảiVũng tuần hoàn lớnVũng tuần hoàn nhỏTIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timTIM VÀ MẠCH MÁUTIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timTIM VÀ MẠCH MÁU? Dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn nào có thành cơ tim mỏng nhất.Đáp án:Tâm thất trái có thành cơ tim dày nhất. Tâm nhĩ phải có thành cơ tim mỏng nhất.? Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ được bơm theo 1 chiều.Đáp án:Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động mạch (động mạch chủ và động mạch phổi) đều có van bảo đảm cho máu chỉ vận chuyển theo 1 chiều nhất định.TIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timTIM VÀ MẠCH MÁU? Quan sát hình trình bày cấu tạo trong của tim.Đáp án: * Cấu tạo trong:- Tim 4 ngăn, được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết.- Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ tâm nhĩ (tâm thất trái có thành cơ dày nhất).- Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van máu lưu thông theo một chiều.TIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timTIM VÀ MẠCH MÁUII. Cấu tạo mạch máu? Quan sát hình 17-2, cho biết có những loại mạch máu nào. * Các loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch, mao mạch.? So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa các loại mạch máu. Giải thích sự khác nhau đó. Sự khác biệt giữa các loại mạch máu:Đáp án:Cỏc loại mạch mỏuSự khỏc biệt về cấu tạo Giải thớchĐộng mạch Tĩnh mạchMao mạch- Thành cú 3 lớp với lớp mụ liờn kết và lớp cơ trơn dày hơn của tĩnh mạch - Lũng hẹp hơn của tĩnh mạch Thành cú 3 lớp với lớp mụ liờn kết và lớp cơ trơn mỏng hơn của động mạch - Lũng rộng hơn của động mạch - Cú van một chiều ở những nơi mỏu chảy ngược chiều trọng lực Nhỏ và phõn nhỏnh nhiều. - Thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bỡ. - Lũng hẹp- Thớch hợp với chức năng dẫn mỏu từ tim đến cỏc cơ quan với vận tốc cao, ỏp lực lớn Thớch hợp với chức năng dẫn mỏu từ khắp cỏc tế bào về tim với vận tốc và ỏp lực nhỏ Thớch hợp với chức năng tỏa rộng tới từng tế bào của cỏc mụ, tạo điều kiện cho sự trao đổi chất với cỏc tế bàoTIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timII. Cấu tạo mạch máu - Động mạch: Thành cú 3 lớp với lớp mụ liờn kết và lớp cơ trơn dày, lũng hẹp. - Tĩnh mạch: Thành cú 3 lớp với lớp mụ liờn kết và lớp cơ trơn mỏng, lũng rộng và cú van. - Mao mạch: Nhỏ và phõn nhỏnh nhiều, thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bỡ.TIM VÀ MẠCH MÁU * đặc điểm cấu tạo từng loại mạch máu:TIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timTIM VÀ MẠCH MÁUII. Cấu tạo mạch máuiii. Chu kì co dãn của tim? Quan sát hình 17-3, cho biết:+ Chu kì tim gồm mấy pha?+ mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài bao nhiêu giây.Đáp án:Mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài 0,8 giây.Chu kỡ tim gồm 3 pha.TIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timTIM VÀ MẠCH MÁUII. Cấu tạo mạch máuiii. Chu kì co dãn của timTrong mỗi chu kì:? Tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây. Nghỉ bao nhiêu giây.Làm việc 0,1 giây; Nghỉ 0,7 giây.? Tâm thất làm việc bao nhiêu giây. Nghỉ bao nhiêu giây.Làm việc 0,3 giây; Nghỉ 0,5 giây.? Tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây.Tim nghỉ ngơi hoàn toàn 0,4 giây.TIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timTIM VÀ MẠCH MÁUII. Cấu tạo mạch máuiii. Chu kì co dãn của tim? Trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn tim (nhịp tim)?Mỗi phút diễn ra 75 chu kì co dãn tim.=> Chu kì tim gồm mấy pha. Đặc điểm từng pha.TIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timTIM VÀ MẠCH MÁUII. Cấu tạo mạch máuiii. Chu kì co dãn của tim Chu kì tim gồm 3 pha:- Pha nhĩ co (0,1 giây): Máu từ tâm nhĩ tâm thất.- Pha thất co (0,3 giây): Máu từ tâm thất vào động mạch chủ.- Pha dãn chung (0,4 giây): Máu được hút từ tâm nhĩ tâm thất.? Tại sao tim hoạt động suốt cuộc đời mà khụng mệt mỏiTrả lời:Tim làm việc 0,4s và nghỉ ngơi hoàn toàn 0,4s -> hoạt động suốc cả đời mà khụng biết mệt mỏi.TIẾT 17-BÀI 17TIM VÀ MẠCH MÁUCủng cố: Cõu 1: Ở tim, thành cơ của tõm thất hay tõm nhĩ nào dày nhất:a. Thành tõm nhĩ trỏi b. Thành tõm nhĩ phảic. Thành tõm thất trỏid. Thành tõm thất phảiTrắc nghiệm: Chọn cõu trả lời đỳng nhất. Cõu 2: Tõm thất trỏi co mỏu sẽ bơm vào:a. Tõm nhĩ trỏi b. Động mạch chủc. Tõm nhĩ phảid. Động mạch phổiHướng dẫn học ở nhà:- Học bài trả lời câu hỏi 1 sgk.- Làm bài tập 2, 3, 4 vào vở bài tập.- Ôn tập 3 chương I, II, III .