Bài giảng Sinh học - Tiết 17 - Bài 17: Tim và mạch máu

Quan sát hình bên và cho biết vị trí của tim?Tim nằm giữa 2 lá phổi, trong lồng ngực, hơi lệch về phía trái.Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1.Cấu tạo ngoàiI.Cấu tạo tim:Tim có hình chóp nón, có đáy ở trên, đỉnh ở dưới, nặng khoảng 200-300 gam(0.5% trọng lượng cơ thể).§éng m¹ch vµnh ph¶i§éng m¹ch vµnh tr¸i H×nh d¹ng mÆt ngoµi, phÝa tr­íc cña timTiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI.Cấu tạo tim:1.Cấu tạo ngoàiQuan sát hình dưới và cho biết bộ phận nào đã dẫn máu đến nuôi tim?- Có các động mạch vành dẫn máu nuôi timQuan sát hình bên (H.16.1), điền vào bảng sau:Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI.Cấu tạo tim:1.Cấu tạo ngoài:C¸c ng¨n tim coN¬i m¸u ®­îc b¬m tíiT©m nhÜ tr¸i coT©m nhÜ ph¶i coT©m thÊt tr¸i coT©m thÊt ph¶i coTâm thất tráiTâm thất phảiĐộng mạch chủ Động mạch phổi2.Cấu tạo trong:	Cấu tạo trong của timTiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI.Cấu tạo tim:2.Cấu tạo trong:Van nhĩ - thấtVan nhĩ - thất(Van 2 lá)(Van 3 lá)Van động mạchQuan sát hình dưới đây, hãy cho biết giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?Giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu đều có các van tim (van nhĩ - thất, van dộng mạch) để đảm bảo máu chỉ vận chuyển theo một chiều.	Thành cơ của tâm thất với thành cơ của tâm nhĩ ? Quan sát hình trên ( H.17.4), hãy so sánh:Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI.Cấu tạo tim:1.Cấu tạo ngoài:2.Cấu tạo trong:Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI.Cấu tạo tim:1.Cấu tạo ngoài:2.Cấu tạo trong:Thành cơ tim bên trái với thành cơ tim bên phải ?Thành cơ tim bên trái dày hơn thành cơ tim bên phải -> tim lệch về phía tráiTâm thất tráiTâm nhĩ phảiTâm thất phảiCấu tạo trong của timTâm nhĩ tráiThành cơ của tâm thất dày hơn thành cơ của tâm nhĩ .	Tâm nhĩ tráiTâm thất tráiTâm nhĩ phảiTâm thất phảiCấu tạo trong của tim Thành cơ tâm nhĩ phải mỏng nhất → tạo áp lực máu nhỏ, chỉ tống máu xuống tâm thất phải.Thành cơ tâm thất trái dày nhất →tạo áp lực máu rất lớn để đẩy máu vào động mạch chủ trong vòng tuần lớn đi khắp cơ thể. Thành cơ của ngăn nào mỏng nhất ? Thành cơ của ngăn nào dày nhất ? Điều đó có ý nghĩa gì trong sự vận chuển máu ? Quan sát hình trên ( H.17.4), hãy cho biết:Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI.Cấu tạo tim:1.Cấu tạo ngoài:2.Cấu tạo trong:Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI.Cấu tạo tim:1.Cấu tạo ngoài:2.Cấu tạo trong:Tim có mấy ngăn? Kể ra.+ Tâm nhĩ phải + Tâm nhĩ trái+Tâm thất phải+ Tâm thất tráiNhờ đâu mà máu chảy trong cơ thể 1 chiều?- Có các van tim làm cho máu chỉ chảy theo 1 chiềuTim được cấu tạo bằng loại mô nào?- Tim có cấu tạo bằng mô cơ tim, Có 4 ngănNgăn nào có thành cơ mỏng nhất ? Ngăn nào có thành cơ dày nhất ?(có thành cơ mỏng nhất)(có thành cơ dày nhất)II.Cấu tạo mạch máu:Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUI.Cấu tạo tim:Quan sát hình trên(H.17.2), cho biết có những loại mạch máu nào?Động mạch, tĩnh mạch và mao mạchTiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUII.Cấu tạo mạch máu:Nội dung1. Động mạch2.Tĩnh mạch3.Mao mạchCấu tạo thành mạchLòng mạchĐặc điểm khácChức năngQuan sát kỹ hình 17.2, hãy thảo luận nhóm (3 phút) để so sánh các loại mạch máu trong bảng sau:3 lớp: biểu bì, cơ trơn và mô liên kết rất dày3 lớp:biểu bì,cơ trơn và mô liên kết mỏng hơn1 lớp biểu bì, rất mỏngHẹpRộngHẹp nhấtCó sợi đàn hồiCó van 1 chiềuNhỏ, nhiều nhánh Đẩy máu từ tim đến các cơ quan.Dẫn máu từ các cơ quan về tim.Trao đổi chất với tế bàoTiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUIII.Chu kì co dãn của tim:-Tim co dãn theo chu kì mất(1), gồm(2)pha+Pha nhĩ co (làm việc) mất(3)giây, nghỉ khoảng(4)giây.+Pha thất co (làm việc)(5)..giây, nghỉ khoảng...(6)giây.+Pha dãn chung( thời gian nghỉ của tim) khoảng(7)giây.Quan sát hình bên (H.17.3), điền số vào ô trống vào chỗ trống () trong các câu sau:Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUIII.Chu kì co dãn của tim:-Tim co dãn theo chu kì, mất giây, gồmpha. +Pha nhĩ co (làm việc) mất... giây, nghỉ khoảng..giây.+Pha thất co (làm việc).giây, nghỉ khoảng.....giây.+Pha dãn chung( thời gian nghỉ hoàn toàn của tim) khoảng.giây.Quan sát hình bên (H.17.3), điền số vào ô trống vào chỗ trống () trong các câu sau:0.8 30.10.70.30.50.4Nhịp tim của người trung bình trong một phút là bao nhiêu lần? Thể tích máu tim bơm đẩy máu trong một phút là bao nhiêu?- NhÞp tim cña ng­êi trung b×nh lµ 75 lÇn/ phót vµ b¬m ®­îc 4 – 6 lÝt m¸u.Tim co d·n nh­ thÕ nµo và mÊt thêi gian bao l©u ?-Tim co d·n theo chu kú (0.8s).Mçi chu k×( nhÞp tim) gåm mÊy pha? KÓ ra.Gåm 3 pha: Pha nhÜ co (0.1s), Pha thÊt co ( 0.3s), Pha d·n chung ( 0.4s)Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁUIII.Chu kì co dãn của tim:1. Chọn câu đúng trong câu sau:Máu chảy trong cơ thể theo một chiều, do tim có:	A. Màng tim	C. Mô liên kết 	B. Cơ tim	D. Các van tim 	LUYỆN TẬPLUYỆN TẬP2. Điền vào bảng sau:Các pha trong chu kì timHoạt động của vanNơi máu chuyển tớiVan nhĩ- thấtVan động mạchPha nhĩ coPha thất coPha dãn chung Đóng MởMởĐóng Đóng Đóng 2 TÂM THẤT 2 ĐM2 TÂM NHĨHãy giải thích: 1. Vì sao tim hoạt động suốt đời mà không bị mệt ?Vì trong một chu kì : có thời nghỉ ngơi 0.4s (dãn chung) giúp cơ tim được phục hồi mà không bị mệt.Vì tim đang đập nhanh nên khi dừng lại đột ngột sẽ làm rối loạn nhịp tim gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe.2. Vì sao khi ta đang chạy nhanh không nên dừng lại đột ngột ?VẬN DỤNGDẶN DÒ:Học bài và đọc mục em có biết.Kẽ bảng sau vào vở bài tâpNội dungĐộng mạchTĩnh mạchMao mạchVận tốc máu chảy(m/s)Lực giúp máu chảy trong mạch Tác dụng