Bài giảng Sinh học - Tiết 23: Vệ sinh hô hấp

Chào mừng quý thầy cô giáo CHÀO CÁC EMGiáo viên: Trần Thị KimKiểm tra bài cũSự trao đổi khí ở phổi và tế bào được thực hiện như thế nào?Trả lời:-Trao đổi khí ở phổi gồm sự khuếch tán của O2 từ không khí ở phế nang vào máu và của CO2 từ máu vào không khí phế nang.-Trao đổi khí ở tế bào gồm sự khuếch tán O2 từ máu vào tế bào và của CO2 từ tế bào vào máu.Tiết 23 : VỆ SINH HÔ HẤPI. CẦN BẢO VỆ HỆ HÔ HẤP KHỎI CÁC TÁC NHÂN CÓ HẠI :1. Có những tác nhân nào gây hại tới hoạt động hô hấp, tác hại của những tác nhân đó?2. Hãy đề ra các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các tác nhân có hại và tác dụng của từng biện pháp?Nghiên cứu thông tin bảng 22 tr 72 SGK, kết hợp hình ảnh minh họa –Hoạt động nhóm , trả lời các câu hỏi sau: (trả lời vào vở bài tập ở bài tập 1/ tr58 )T¸c nh©nNguån gèc t¸c nh©nT¸c h¹iBôiTõ c¸c c¬n lèc, Nói löa phun, ®¸m ch¸y rõng, khai th¸c than, khai th¸c ®¸, khÝ th¶i c¸c m¸y mãc ®éng c¬ sö dông than hay dÇu...Khi nhiÒu qu¸ (>100000 h¹t/ml,cm3 kh«ng khÝ) sÏ qu¸ kh¶ n¨ng läc s¹ch cña ®­êng dÉn khÝ -> g©y bÖnh bôi phæi.Nit¬ oxit (NOX)KhÝ th¶i « t«, xe m¸y...G©y viªm, s­ng líp niªm m¹c, c¶n trë trao ®æi khÝ; cã thÓ g©y chÕt ë liÒu cao.L­u huynh «xit (SOx)KhÝ th¶i sinh ho¹t vµ c«ng nghiÖp.Lµm cho c¸c bÖnh h« hÊp thªm trÇm träng Lµm cho c¸c bÖnh h« hÊp thªm trÇm träng.Cacbon oxit (COx)KhÝ th¶i c«ng nghiÖp, sinh ho¹t; khãi thuèc...ChiÕm chç cña «xi trong m¸u (hång cÇu), lµm gi¶m hiÖu qu¶ h« hÊp, cã thÓ g©y chÕt.C¸c chÊt ®éc h¹i (nic«tin, nØtr«zamin,..)Khãi thuèc l¸...Lµm tª liÖt líp l«ng rung phÕ qu¶n, gi¶m hiÖu qu¶ läc s¹ch kh«ng khÝ. Cã thÓ g©y ung th­.C¸c vi sinh vËt g©y bÖnhTrong kh«ng khÝ ë bÖnh viÖn vµ c¸c m«i tr­êng thiÕu vÖ sinh.G©y c¸c bÖnh viªm ®­êng dÉn khÝ vµ phæi, lµm tæn th­¬ng hÖ h« hÊp; cã thÓ g©y chÕt.B¶ng 22. C¸c t¸c nh©n g©y h¹i ®­êng h« hÊp.I. CẦN BẢO VỆ HỆ HÔ HẤP KHỎI CÁC TÁC NHÂN CÓ HẠI :Tiết 23 : VỆ SINH HÔ HẤP 1. Có những tác nhân nào gây hại tới hoạt động hô hấp, tác hại của những tác nhân đó? Các tác nhân gây hại cho đường hô hấp là: Bụi, các khí độc hại như (NOx , SOx , CO , nicotin.) , vi sinh vật gây bệnh  gây bệnh lao phổi, viêm, ung thư phổi. tử vong.Tiết 23 : VỆ SINH HÔ HẤPI. CẦN BẢO VỆ HỆ HÔ HẤP KHỎI CÁC TÁC NHÂN CÓ HẠI :Các biện pháp và tác dụng của từng biện phápBiện phápTác dụngCần làm gì để bảo vệ hệ hô hấp tránh các tác nhân có hại ?I. CẦN BẢO VỆ HỆ HÔ HẤP KHỎI CÁC TÁC NHÂN CÓ HẠI :Tiết 23 : VỆ SINH HÔ HẤP-Trồng nhiều cây xanh- Đeo khẩu trang khi dọn vệ sinh hay khi hoạt động ở nơi nhiều bụi-Điều hòa không khí- Hạn chế tác hại của bụi.- Hạn chế sử dụng các thiết bị có thải ra các khí độc hại- Không hút thuốc lá và vận động mọi người không nên hút thuốc lá.- Hạn chế ô nhiễm không khí từ các chất khí độc.-Đảm bảo nơi làm việc và nơi ở có đủ nắng gió, tránh ẩm thấp-Không khạc nhổ bừa bãi-Hạn chế ô nhiễm không khí từ các vi sinh vật gây bệnh. -Hạn chế sự phát tán vi khuẩn, vi rút gây bệnh. Các tác nhân gây hại cho đường hô hấp là: Bụi, các khí độc hại như (NOx , SOx , CO , nicôtin.) , vi sinh vật gây bệnh  gây bệnh lao phổi, viêm, ung thư phổi. tử vong.Tiết 23 : VỆ SINH HÔ HẤPI. CẦN BẢO VỆ HỆ HÔ HẤP KHỎI CÁC TÁC NHÂN CÓ HẠI :- Cần tích cực xây dựng môi trường trong sạch, ít ô nhiễm bằng các biện pháp như trồng nhiều cây xanh, không xả rác bừa bãi, không hút thuốc lá, đeo khẩu trang ở nơi có nhiều bụi .Em đã làm gì để tham gia bảo vệ môi trường trong sạch ở trường lớp ?II. CẦN TẬP LUYỆN ĐỂ CÓ MỘT HỆ HÔ HẤP KHỎE MẠNH:Nghiên cứu thông tin mục II tr 72-73 SGk .Thảo luận nhóm , trả lời các câu hỏi sau:Giải thích vì sao khi luyện tập thể dục thể thao đúng cách, đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lí tưởngVì sao khi thở sâu và giảm số nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?TËp b¬i khi ®­îc 21 th¸ng tuæiTËp b¬i khi 4 tuæiV§V trªn ®­êng ®ua xanhV§V ®¹t HCVII. CẦN TẬP LUYỆN ĐỂ CÓ MỘT HỆ HÔ HẤP KHỎE MẠNH:- Dung tÝch sèng phô thuéc vµo dung tÝch phæi vµ dung tÝch khÝ cÆn.- Dung tÝch phæi phô thuéc vµo thÓ tÝch lång ngùc.Dung tÝch lång ngùc phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña khung x­¬ng s­ên. Dung tích khí cặn phụ thuộc vào khả năng co tối đa của các cơ thởDung tích sống, dung tích phổi, dung tích lồng ngực,dung tích khí cặn phụ thuộc vào những yếu tố nào?1/ Giải thích vì sao khi luyện tập thể dục thể thao đúng cách, đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lí tưởng ?2/ Giải thích vì sao khi thở sâu và giảm nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?VD1: Một người thở ra 18 nhịp /phút . Mỗi nhịp hít vào 400ml không khí:+Khí lưu thông/phút:+Khí vô ích ở khoảng chết:+Khí hữu ích vào phế nang:VD2: Nếu người đó thở sâu:12 nhịp/phút.Mỗi nhịp hít vào 600ml.....400 x 18 = 7200ml 600 x 12 = 7200ml 150 x 18 = 2700ml 150 x 12 = 1800ml 7200ml – 2700 – 4500ml 7200ml -1800ml = 5400ml- Dung tÝch sèng phô thuéc vµo dung tÝch phæi vµ dung tÝch khÝ cÆn.- Dung tÝch phæi phô thuéc vµo thÓ tÝch lång ngùc.Dung tÝch lång ngùc phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña khung x­¬ng s­ên. Dung tích khí cặn phụ thuộc vào khả năng co tối đa của các cơ thở=> ë tuæi ®ang ph¸t triÓn, khung x­¬ng në réng khi t¨ng c­êng luyÖn tËp, sau ®ã kh«ng ph¸t triÕn n÷a --> cÇn tËp luyÖn ngay khi tuæi cßn nhá. Dung tích sống, dung tích phổi, dung tích lồng ngực,dung tích khí cặn phụ thuộc vào những yếu tố nào?Giải thích vì sao khi luyện tập thể dục thể thao đúng cách, đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lí tưởng ? Các cơ này cần luyện tập từ béTËp b¬i khi ®­îc 21 th¸ng tuæiTËp b¬i khi 4 tuæiV§V trªn ®­êng ®ua xanhV§V ®¹t HCV2/ Giải thích vì sao khi thở sâu và giảm nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?VD1: Một người thở ra 18 nhịp /phút . Mỗi nhịp hít vào 400ml không khí:+Khí lưu thông/phút:+Khí vô ích ở khoảng chết:+Khí hữu ích vào phế nang:VD2: Nếu người đó thở sâu:12 nhịp/phút.Mỗi nhịp hít vào 600ml.....400 x 18 = 7200ml 600 x 12 = 7200ml 150 x 18 = 2700ml 150 x 12 = 1800ml 7200ml – 2700 – 4500ml 7200ml -1800ml = 5400mlKết luận: Khi thở sâu và giảm nhịp thở trong mỗi phút sẽ tăng lượng khí hữu ích vào phế nang  tăng hiệu quả hô hấpNghiên cứu thông tin mục II tr 72-73 SGk .Thảo luận nhóm , trả lời các câu hỏi sau:Giải thích vì sao khi luyện tập thể dục thể thao đúng cách, đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lí tưởngVì sao khi thở sâu và giảm số nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?1. T¨ng thÓ tÝch lång ngùc. 2. Tỉ lệ khí hữu ích tăng TËp b¬i khi ®­îc 21 th¸ng tuæiTËp b¬i khi 4 tuæiV§V trªn ®­êng ®ua xanhV§V ®¹t HCVII. CẦN TẬP LUYỆN ĐỂ CÓ MỘT HỆ HÔ HẤP KHỎE MẠNH:Em h·y ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p luyÖn tËp ®Ó cã hÖ h« hÊp khoÎ m¹nh ?Tích cực luyện tập thể dục thể thao phối hợp tập thở sâu và giảm nhịp thở thường xuyên, từ bé. Các tác nhân gây hại cho đường hô hấp là: Bụi, các khí độc hại như (NOx , SOx , CO , nicotin.) , vi sinh vật gây bệnh  gây bệnh lao phổi, viêm, ung thư phổi. tử vong.Tiết 23 : VỆ SINH HÔ HẤPI. CẦN BẢO VỆ HỆ HÔ HẤP KHỎI CÁC TÁC NHÂN CÓ HẠI :- Cần tích cực xây dựng môi trường trong sạch, ít ô nhiễm bằng các biện pháp như trồng nhiều cây xanh, không xả rác bừa bãi, không hút thuốc lá, đeo khẩu trang ở nơi có nhiều bụi .II. CẦN TẬP LUYỆN ĐỂ CÓ MỘT HỆ HÔ HẤP KHỎE MẠNH:Tích cực luyện tập thể dục thể thao phối hợp tập thở sâu và giảm nhịp thở thường xuyên, từ bé. Em hãy chọn ý đúng trong c¸c c©u sau: 1. C¸c bÖnh nµo dÔ l©y qua ®­êng h« hÊp:A. BÖnh Sars, bÖnh lao phæi,bệnh cúm, bệnh ho gà.B. BÖnh bại liệt, bệnh tiểu đường.C. BÖnh th­¬ng hµn, thæ t¶ kiÕt lÞ , bÖnh vÒ giun s¸n.D. Hai c©u A và C đều ®óng 2. Các chất độc có trong khói thuốc lá sẽ làm:A. Phổi có bụi khói.B. Làm tê liệt lớp lông rung trong khí quản.C. Gây ung thư phổi.D. Cả B và C đều đúng 3. Muốn hệ hô hấp hoạt động khỏe mạnh, cần phải:A. Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên.B. Phải thở sâu để tăng dung tích sống.C. Tập luyên để giảm nhịp thở trong mỗi phút.D. Cả A, B, C đều đúng. 4. HiÖu qu¶ h« hÊp sÏ t¨ng khi: A. Thë s©u vµ gi¶m nhÞp thëB. Thë b×nh th­êngC. T¨ng nhÞp thëD. C¶ A, B, C ®Òu sai * Tæng kÕt - ®¸nh gi¸: * DÆn dß - VÒ nhµ häc bµi theo c©u hái SGK - Xem tr­íc bµi thùc hµnh: H« hÊp nh©n t¹o c¶m ¬n quý thÇy c« vµ c¸c em häc sinh Chµo t¹m biÖt !