Bài giảng Sinh học - Tiết 30 - Bài 29: Cấu trúc các loại virut

chào mừng các thày côđến dự giờ lớp 10a9 Bệnh Sars Bệnh AIDS Bệnh cúm gàTác nhân gây bệnh:VirutVirut là gì?Virut và bệnh truyền nhiễmChương IIICấu trúc các loại VirutTiết 30-Bài 29Thí nghiệm của Ivanôpxki (năm 1892)Dịch lọcNhiễm vào lá cây lànhSoi dưới kính hiển vi quang họcNuôi trên môi trường thạchKhông thấy mầm bệnhKhông thấy khuẩn lạcCây vẫn bị bệnhGọi mầm bệnh là virut Lá cây thuốc lá bị bệnhDịch chiếtNghiềnLọc qua nến lọc vi khuẩn Qua thí nghiệm trên, em có nhận xét gì về kích thước của virut ?Rất nhỏ bé, nhỏ hơn rất nhiều so với kích thước của vi khuẩn.1. Kích thước của virut Rất nhỏ bé: từ 10 nm – 100 nm( 1 nm = 1/1.000.000 mm) Chỉ có thể quan sát được dưới KHV điện tửVirut lớn nhất = 1/10 vi khuẩn E.ColiVirut nhỏ nhất = 1/100 vi khuẩn E.Coli2. Cấu tạo của Virut? Virut được cấu tạo gồm những thành phần nào ? ? Bản chất của các thành phần đó là gì??a. Cấu tạo chung: 2 phầnLõi( bộ gen): Axit Nuclêic Vỏ (capsit): Prôtêin Phức hợp gồm axit nuclêic và prôtêin được gọi là Nuclêôcapsit Nuclêôcapsit Vỏ(capsit) Prôtêin Lõi (bộ gen) Axit nuclêic Axit nuclêic Capsit Bộ gen của virut có thể là ADN hoặc ARN, 1 sợi hoặc 2 sợi Bộ gen của sinh vật nhân chuẩn luôn là ADN 2 sợi Bộ gen của virut có điểm gì sai khác so với so với bộ gen của sinh vật nhân chuẩn?Bộ gen (ARN)Bộ gen (ADN) Bộ gen của virut Bộ gen của sinh vật nhân chuẩnBộ gen (ADN)- Vỏ capsit được cấu tạo từ những đơn vị nhỏ hơn là capsome. - Virut càng lớn, số lượng capsome càng nhiều Vỏ (capsit) của virut Vỏ capsit của virut được cấu tạo như thế nào? CapsomeCapsitKích thước của virut và số lượng capsome có quan hệ với nhau như thế nào ?b. Các dạng cấu tạovirut chỉ có cấu tạo gồm lõi và vỏ capsit (giống cấu tạo chung)có lớp vỏ bọc bao bên ngoài vỏ capsit, trên có gắn các gai glycôprôtêin Virut trần (hạt virut)Virut có vỏ bọc (virut hoàn chỉnh- virion)Dựa vào hình trên, hãy cho biết: Virut có thể có các dạng cấu tạo nào? Đặc điểm của các dạng cấu tạo đó? Axit nuclêic Capsit Vỏ ngoàiGai glycôprôtêin lớp lipit kép và prôtêin tương tự màng sinh chất bảo vệ virut. làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp virut bám trên bề mặt tế bào.Vỏ ngoài của virut có bản chất là gì? Nó có tác dụng gì? Gai glycôprôtêin có tác dụng gì ?Virut có vỏ bọcLõiCapsitVỏ ngoàiGai glycôprôtêinVirut đã được coi là một cơ thể sống chưa, vì sao?Kết luậnVirut chưa có cấu tạo tế bào nên chưa được gọi là cơ thể mà chỉ được coi là một dạng sống đặc biệt , gọi là hạt virut hay virut hoàn chỉnh - virion.VirutAxit nuclêic Prôtêin Một số Virut thường gặpVirut viêm não Virut dạiVirut HIVPhage T2Virut khảm thuốc láVirut bại liệtDựa vào hình dạng, ta có thể phân chia virut thành những loại nào?3. Hình thái của virut Chủ yếu gồm 3 dạnga. Cấu trúc xoắnb. Cấu trúc khối c. Cấu trúc hỗn hợpVirut khảm thuốc láVirut bại liệtPhage T2Virut HIV-hecpetKhối đa diệnKhối cầuVirut viêm não Hình queHình cầuThế nào là cấu trúc xoắn, khối, hỗn hợp ?Cấu trúc xoắn : capsôme sắp xếp theo chiều xoắn củaaxitnuclêicCâu trúc khối : capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đềuCấu trúc hỗn hợp: đầu có cấu trúc khối chứa axitnuclêicgắn với đuôi có cấu trúc xoắn Em có kết luận gì về hình dạng của virut, hình dạng của virut phụ thuộc vào yếu tố nào ? Hình dạng virut phụ thuộc vào cấu tạo của virutThí nghiệm của Franken và ConratTại sao virut phân lập được không phải là virut chủng B? Thí nghiệm này nói lên vai trò quyết định của thành phần nào, axit nuclêic hay vỏ Prôtêin ?Axit nuclêic có vai trò quyết định, quy định mọi đặc điểm của virut.Nghiên cứu SGK và cho biết, Franken và Conrat đã tiến hành thí nghiệm như thế nào?Thí nghiệm của Franken và ConratKhi ở ngoài tế bào chủ, chúng biểu hiện đặc tính như một thể vô sinh hay hữu sinh?ở ngoài tế bào chủ, virut biểu hiện như một thể vô sinh. Thí nghiệm của Franken và ConratKhi tồn tại trong tế bào chủ (nhiễm vào lá cây), biểu hiện của virut như thế nào? Chúng biểu hiện như một thể hữu sinh, có thể nhân lên, tạo thế hệ virut mới có đầy đủ đặc điểm di truyền của virut ban đầu. Qua thí nghiệm này, ta có thể kết luận gì về đặc điểm sống của virut khi chúng tồn tại bên trong hoặc bên ngoài tế bào? Kết luận về đặc điểm sống của virut ở ngoài tế bào chủ, virut biểu hiện như một thể vô sinh Chỉ khi ở trong tế bào chủ, virut mới hoạt động như một thể sống.Bài tập 1Từ những kiến thức đã học, hãy so sánh sự khác biệt giữa virut và vi khuẩn bằng cách điền vào bảng dưới đây(+) Có(-) KhôngTính chấtVirutVi khuẩnCó cấu tạo tế bàoChỉ chứa ADN hoặc ARNChứa cả ADN và ARNChứa RibôxômSinh sản độc lập+--++--+-+Bài tập 2Từ những kiến thức đã học, hãy trả lời các câu hỏi trắc nghiệm sauCâu 1:Virut là (Chọn câu trả lời đúng nhất)một dạng sống đặc biệt chưa có cấu trúc tế bàochỉ có vỏ là prôtêin và lõi là axít nuclêic(ADN hoặc ARN)sống kí sinh nội bào bắt buôc. Trong tế bào vật chủ , virut hoạt động như là một thể sống; ngoài tế bào chúng lại như một thể vô sinh bắt buộccả A, B và CABCDBài tập 2Câu 1:Virut là ( Chọn câu trả lời đúng nhất)một dạng sống đặc biệt chưa có cấu trúc tế bàochỉ có vỏ là prôtêin và lõi là axít nuclêic (ADN hoặc ARN)sống kí sinh nội bào bắt buôc. Trong tế bào vật chủ , virut hoạt động như là một thể sống; ngoài tế bào chúng lại như một thể vô sinh bắt buộccả A, B và CABCDCâu 2: Hai thành phần cơ bản của tất cả các virut gồm :prôtêin và axít aminprôtêin và axít nuclêic axít nuclêic và lipit prôtêin và lipitABCDCâu 3: Capsôme là :lõi của virutđơn phân của axít nulêic cấu tạo nên lõi virut vỏ bọc ngoài virut đơn phân cấu tạo nên vỏ capsit của virutABCDSaiĐúngSaiĐúngSaiĐúngBài tập về nhà Làm các bài tập trong SGK Đọc trước bài 30: Sự nhân lên của Virut trong tế bào chủ và trả lời câu hỏi: Nêu cơ chế nhân nên của virut trong tế bào vật chủ?Trân thành cảm ơn các thày cô đến dự giờ lớp 10A9