Bài giảng Sinh học - Tiết: 45: Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật

Trường THCS Hợp Thinh – Huyện Kỳ Sơn – Tỉnh Hòa BìnhGiáo án sinh 9Giáo viên: Nguyễn Thanh HoanTiết: 45ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTI. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật- Trong chương trình sinh học lớp 6 các em đã được học về quá trình quang hợp và hô hấp của cây xanh diễn ra bình thường ở nhiệt độ nào?Các em qua sát các hình ảnh sau và nghiên cứu thông tin SGKCây soáng ôû vùng nhiệt đớiCây soáng ôû vùng ôn đớiGaáu soáng ôû vuøng laïnhGaáu soáng ôû vuøng noùng Vi khuẩn suối nước nóng chịu được nhiệt độ 70-900C Ấu trùng sâu ngô chịu được nhiệt độ -270CĐộng vật vùng lạnhĐộng vật vùng nóngCoù boä loâng daøy, daøi, kích thöôùc cô theå lôùn, tai nhoû Coù boä loâng thöa, kích thöôùc cô theå nhoû, tai lôùn Chim di truù, ruøa traùnh noùngGaáu traéng vaø ñaøn con nguû ñoâng, Gaáu nguû heøVí dụ 3:Sinh vËt sèng ®­îc ë nhiÖt ®é nh­ thÕ nµo? Sinh vật sống được ở nhiều nhiệt độ khác nhau từ nơi có nhiệt độ thấp như Bắc cực nơi có nhiệt độ ấm như vùng nhiệt đới. Qua quan sát hãy cho biết: Nhiệt độ ảnh hưởng đến đặc điểm nào của thực vật và Động vật?Thực vậtĐộng vật - Vùng nhiệt đới:bề mặt lá có tầng cutin dày để hạn chế sự thoát hơi nước khi nhiệt độ lên cao.- Vùng lạnh: Lông và lớp mỡ dưới da dày, kích thước cư thể lớn.- Vùng ôn đới: Cây rụng lá về mùa đông, thân và rễ có lớp bần dày. Để cách nhiệt và bảo vệ.- Vùng ôn đới: Lông ngắn, thưa, cơ thể nhỏ.Động vật có tập tính di trú, ngủ đông.Ví dụ về sinh vật biến nhiệt và sinh vật hằng nhiệtSinh vật biến nhiệt Sinh vật hằng nhiệtH1Caây coû moïc treân caùc ñuïn caùt ven bieånXöông roàng vaø caây buïi vuøng hoang maïcHÌNH 43.3 SGKEm hãy hoàn thành bảng 43.3 SGKNhóm sinh vậtTên sinh vậtMôi trường sốngSinhVật biến NhiệtSinhVật Hằng Nhiệt-Vi khuaån coá ñònh ñaïm-Giun ñaát -Cá cheùp -EÁch- Raén hoå mang-Reã caây hoï ñaäu-Trong ñaát -Trong nöôùc -Hoà, ao, ruoäng luùa -Caùnh ñoàng luùa, buïi caây -Khæ -Chim Boà caâu -Chã -Trong röøng caây -Vöôøn caây -Trong nhaøSinh vật được chia làm 2 nhóm:- Sinh vaät bieán nhieät coù nhieät ñoä cô theå phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä moâi tröôøng. Thuoäc nhoùm naøy coù caùc vi sinh vaät, naám, thöïc vaät, ñoäng vaät khoâng xöông soáng, caù, eách nhaùi, boø saùt. - Sinh vaät haèng nhieät coù nhieät ñoä cô theå khoâng phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä moâi tröôøng. Thuoäïc nhoùm naøy bao goàm caùc ñoäng vaät coù toå chöùc cao nhö: chim, thuù vaø con ngöôøi .Kết luận Nhiệt độ môi trường đã ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lí, tập tính của sinh vật. Đa số các loài sống trong phạm vi nhiệt độ 0 o C – 500 CII. Ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vậtQuan sát các hình ảnh và nhận xét:Những ví dụ về ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật.Cây sống nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng như dưới tán rừng, ven bờ suối có phiến lá mỏng, baûn laù roäng, mô giaäu kém phát triển.Cây sống nơi ẩm ướt, nhưng có nhiều ánh sáng như ven bờ ruộng, ao hồ có phiến lá hẹp, mô giaäu phát triển.Cây sống nơi khô hạn hoặc có cơ thể mọng nước, hoặc lá và thân tiêu giảm, lá biến thành gai.Ếch, nhái là động vật sống nơi ẩm ướt. Khi gặp điều kiện khô hạn, lớp da trần của ếch nhái trưởng thành làm cơ thể chúng mất nước nhanh chóng.Bò sát có da phủ vẩy sừng chống mất nước có hiệu quả cao hơn.C¸c nhãm sinh vËtTªn sinh vËtN¬i sèngThùc vËt ­a ÈmThùc vËt chÞu h¹n§éng vËt ­a Èm§éng vËt ­a kh«Caây luùa nöôùcCaây thaøi laøi Caây raùyRuoäng luùa nöôùcDöôùi taùn röøngDöôùi taùn röøngCaây xöông roàng Caây thuoác boûngCaây thoângBaõi caùtTroàng trong vöôønTreân ñoài EÁch OÁc seân Giun ñaátHoà, aoTreân caây trong vöôønTrong ñaátThaèn laèn Laïc ñaøVuøng ñaát khoâ, ñoài Sa maïcTrong s¶n xuÊt ng­êi ta cã biÖn ph¸p kü thuËt g× ®Ó t¨ng n¨ng suÊt c©y trång, vËt nu«i?Cung cÊp ®iÒu kiÖn sèng.§¶m b¶o ®óng thêi vô.- Thöïc vaät vaø ñoäng vaät ñieàu mang nhieàu ñaëc ñieåm sinh thaùi thích nghi vôùi moâi tröôøng coù ñoä aåm khaùc nhau:KEÁT LUAÄN - Thöïc vaät ñöôïc chia thaønh 2 nhoùm: Thöïc vaät öa aåm:Dọc mùng, lúa nước,.. Ñoäng vaät chịu hạn: Cây xương rồng - Động vật ñöôïc chia thaønh 2 nhoùm: Động vaät öa aåm: cá, ếch. nhái,..Động vaät öa khô:các lài bò sát, chim cánh cụt,..DAËN DOØTrả lôøi câu hỏi và làm bài tập trong SGK tr.129. Ñoïc muïc”Em coù bieát”Đọc và chuẩn bị trước bài “Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật” tr.131 SGKGhi vaøo vôû baøi taäp veà caùc ví duï trang 132 SGK.