Bài giảng Tăng cường giáo dục kĩ năng sống qua môn tự nhiên và xã hội ở tiểu học

TĂNG CƯỜNG GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG QUA MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI Ở TIỂU HỌCTìm hiểu khả năng GD KNS qua môn TN&XHXây dựng mục tiêu GD KNS qua môn TN&XHNghiên cứu nội dung và địa chỉ GDKNS qua môn TN&XHCÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH Làm việc nhóm:(10 phút)	Dựa vào những vấn đề chung về KNS (bài 1, bài 2) và chương trình GD môn TNXH. Vì sao môn TN&XH ở các lớp 1,2,3 là một trong những môn học phù hợp để GV có thể GDKNS cho các em HS? Việc GDKNS qua môn TN&XH sẽ có những tác dụng gì?I. KHẢ NĂNG GD KNS QUA MÔN TN&XH Là một môn học giúp HS có một số kiến thức cơ bản ban đầu về con người và sức khỏe, về một số sự vật, hiện tượng đơn giản trong TN&XH.Chú trọng đến việc hình thành và phát triển các KN trong học tập như quan sát, nêu nhận xét, thắc mắc, đặt câu hỏi và diễn đạt hiểu biết của bản thân về các sự vật, hiện tượng đơn giản trong TN và trong XH.Giúp HS xây dựng các qui tắc giữ vệ sinh, an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng, yêu gia đình, quê hương, trường học và có thái độ thân thiện với thiên nhiên.Việc giáo dục KNS qua môn TN&XH sẽ góp phần không chỉ khắc sâu thêm các kiến thức của môn học mà còn hình thành thái độ và hành vi tích cực, phù hợp, cần thiết giúp HS có thể ứng xử có hiệu quả các tình huống thực tế trong cuộc sống.I. KHẢ NĂNG GD KNS QUA MÔN TN&XH Làm việc nhóm: (10 phút) Anh / Chị hãy nêu những mục tiêu GDKNS qua môn TN&XH ở Tiểu học?Mỗi nhóm nghiên cứu 1 chủ đề môn học của 1 lớp (Lớp 1,2,3).Nêu 3 KNS phù hợp gắn với nội dung GD trong chủ đề nghiên cứu. (Yêu cầu: Mỗi 1 nội dung GD KNS ghi lên 1 thẻ màu.)II. XÂY DỰNG MỤC TIÊU GDKNS QUA MÔN TN&XHII. XÂY DỰNG MỤC TIÊU GDKNS QUA MÔN TN&XHGiáo dục KNS trong môn TN-XH giúp HS:Tự nhận thức và xác định được giá trị của bản thân mình, biết lắng nghe, ứng xử phù hợp ở một số tình huống liên quan đến sức khỏe bản thân, các quan hệ trong gia đình, nhà trường, trong TN và XH.Biết tìm kiếm, xử lí thông tin và phân tích, so sánh để nhận diện, nêu nhận xét về các sự vật, hiện tượng đơn giản trong TN&XH.Hiểu và vận dụng các kĩ năng trên: Cam kết có những hành vi tích cực; Tự nguyện (tự phục vụ, tự bảo vệ) trong việc thực hiện các qui tắc vệ sinh, chăm sóc sức khỏe bản thân, trong việc đảm bảo an toàn khi ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng; Thân thiện với cây cối, con vật xung quanh và môi trường.III. NGHIÊN CỨU NỘI DUNG VÀ ĐỊA CHỈ GDKNS QUA MÔN TN&XH	Các kĩ năng sống chủ yếu trong môn TN&XH.Nội dung chủ yếu của các KNS trong môn TN&XH.Địa chỉ GD KNS trong môn TN&XH.III. NGHIÊN CỨU NỘI DUNG VÀ ĐỊA CHỈ GDKNS QUA MÔN TN&XH	Các kĩ năng sống chủ yếu trong môn TN&XH.	Dựa trên các nội dung của môn học về con người và sức khỏe, về TN&XH. Anh/ Chị hãy nêu các kĩ năng sống chủ yếu trong môn TN&XH?- Kĩ năng tự nhận thức.- Kĩ năng tự phục vụ và tự bảo vệ.- Kĩ năng ra quyết định.- Kĩ năng kiên định và kĩ năng từ chối.- Kĩ năng làm chủ bản thân.- Kĩ năng giao tiếp.- Kĩ năng hợp tác.- Kĩ năng tư duy phê phán.- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin.III. NGHIÊN CỨU NỘI DUNG VÀ ĐỊA CHỈ GDKNS QUA MÔN TN&XH	2. Nội dung chủ yếu của các kĩ năng sống trong môn TN&XH.- Kĩ năng tự nhận thức: Tự nhìn nhận, đánh giá về bản thân để xác định được mặt mạnh, mặt yếu của bản thân, biết vị trí của mình trong các mối quan hệ ở nhà, ở trường và ở cộng đồng.- Kĩ năng tự phục vụ và tự bảo vệ: Biết các tự phục vụ: rửa mặt, đánh răng, tắm; tự bảo vệ chăm sóc sức khoẻ bản thân liên quan đến các vấn đề vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, dinh dưỡng, phòng bệnh và an toàn ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng.- Kĩ năng ra quyết định: Nên và không nên làm gì để bảo vệ sức khỏe của bản thân; để ứng xử phù hợp trong gia đình, nhà trường và cộng đồng; để bảo vệ môi trường.- Kĩ năng kiên định và kĩ năng từ chối: Kiên quyết giữ vững lập trường và nói lời từ chối trước những lời rủ rê của bạn bè và người xấu; không tham gia vào những việc làm, hành vi mang tính tiêu cực.Kĩ năng làm chủ bản thân: Biết đảm nhận trách nhiệm, cam kết thực hiện công việc và biết ứng phó với căng thẳng trong những tình huống của cuộc sống một cách tích cực.Kĩ năng giao tiếp: Tự tin khi giao tiếp; Lắng nghe tích cực; Phản hồi xây dựng; Bày tỏ sự cảm thông; chia sẻ; giúp đỡ với bạn bè trong lớp, trường, những người có hoàn cảnh khó khăn.Kĩ năng hợp tác: Khả năng cá nhân biết chia sẻ trách nhiệm, biết cam kết và cùng chung sức làm việc có hiệu quả cùng với những thành viên khác, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong công việc, một lĩnh vực nào đó vì mục đích chung. Kĩ năng tư duy phê phán: Biết phê phán, đánh giá các ý kiến, hành động, lời nói, việc làm, các hiện tượng trong đời sống hằng ngày.Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin: Biết tìm kiếm và xử lí thông tin để giải quyết vấn đề trên cơ sở vận dụng tư duy phê phán và sáng tạo.III. NGHIÊN CỨU NỘI DUNG VÀ ĐỊA CHỈ GDKNS QUA MÔN TN&XH	Nghiên cứu TL bồi dưỡng (phần IV- Trang 13) và trả lời câu hỏi:	 Anh / Chị có đồng ý với địa chỉ GDKNS trong các bài đề xuất ở tài liệu bồi dưỡng không ? Cần thêm hoặc bớt KNS nào trong từng bài?Trình bày trên giấy A0 theo mẫu(Theo từng lớp1,2,3):III. NGHIÊN CỨU NỘI DUNG VÀ ĐỊA CHỈ GDKNS QUA MÔN TN&XH	Tên bàiKNS cần bổ sungKNS cần bớtPhương pháp/ KT DHTC nào có thể được sử dụng để GD KNS qua môn TNXH?2. Chọn và sử dụng 1 PP/KT DHTC nêu trên để thiết kế 1 trích đoạn bài học.(Yêu cầu trình bày trên giấy A0)VI. TÌM HIỂU MỘT SỐ PP/KT DHTC ĐỂ GD KNS QUA MÔN HỌCVI. TÌM HIỂU MỘT SỐ PP/KT DHTC ĐỂ GD KNS QUA MÔN HỌCPhương pháp/ KT DHTC có thể được sử dụng để GD KNS qua môn TNXH:Thảo luận nhóm.Hỏi đáp trước lớp.Đóng vai, xử lí tình huống.Quan sát.Trò chơi.Thực hành.Động não.-	Sơ đồ tư duy, trình bày,...VI. TÌM HIỂU MỘT SỐ PP/KT DHTC ĐỂ GD KNS QUA MÔN HỌC2. Chọn và sử dụng 1 PP/KT DHTC nêu trên để thiết kế 1 trích đoạn bài học trong môn TN&XH.	(Yêu cầu trình bày trên giấy A0)V. THỰC HÀNH GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HS QUA MÔN TN&XH.Nhóm thực hành chủ động:- Chọn 1 bài trong TL tăng cường/ tự thiết kế kế hoạch bài học theo mẫu của tài liệu BD.Thực hành trước lớp bài giảng.Lưu ý : + Đảm bảo các bài thuộc cả 3 chủ đề của môn học) +Thể hiện phương pháp và cách tiến hành linh hoạt, sáng tạo tuy nhiên vẫn đi đúng nội dung bài giảng (ví dụ: bài tập tình huống, đóng vai, thảo luận, kể chuyện,...)IV. KẾT LUẬN Các bước chỉ là “ vỏ” bên ngoài, cần cụ thể “ ruột” bên trong. Với bất cứ một bài học nào cũng cần có mục tiêu. MT cần cụ thể hóa bằng các động từ để đo, đếm được( biết, hiểu, vận dụng, nêu,) Khẳng định GDKNS không gọi là tích hợp, lồng ghép ->gọi là tăng cường KNS, giúp HS tích cực hóa hoạt động học tập tích cực của HS. Cần đưa GDKNS vào từng hoạt động. Biết tổ chức các hoạt động đó như thế nào? Đưa KNS như thế nào cho hợp lí với từng hoạt động? Để khuyến khích HS tham gia vào các hoạt động trên lớp tích cực, đòi hỏi GV-HS phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy- học. Sử dụng đồ dùng đó để tìm tòi, khám phá tri thức, không dùng để giới thiệu. Phần tiến trình bài dạy chỉ khác nhau về tên gọi:Khám phá( Khởi động- GTB)Kết nối( Bài mới)Thực hành- Luyện tập(Thực hành)Vận dụng(Củng cố-dặn dò)