Bài giảng Tập làm văn Lớp 4 - Tuần 3 - Bài: Kể lại lời nói ý nghĩ của nhân vật

Kể lại lời nói ý nghĩ 
 của nhân vật. 
* Em hãy cho biết: 
- Trong bài văn kể chuyện, tả ngoại hình của nhân vật cần chú ý những gì? 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
I. Nhận xét 
1. Tìm những câu ghi lại lời nói và ý nghĩ của cậu bé trong truyện Người ăn xin . 
Những câu ghi lại lời nói của cậu bé : “ – Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.” - Những câu ý nghĩ của cậu bé : +Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào! + Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão. 
2. Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu? 
Lời nói và ý nghĩa của cậu bé cho thấy cậu là một người nhân hậu, giàu lòng trắc ẩn, thương người. 
 Tác giả dẫn trực tiếp nguyên văn lời của ông lão. Do đó các từ xưng hô là từ xưng hô của chính ông lão với cậu bé ( lão- cháu). 
 Tác giả( nhân vật xưng tôi) thuật lại gián tiếp lời của ông lão. Người kể xưng tôi gọi người ăn xin là ông lão. 
3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau ? 
* Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. – Ông lão nói bằng giọng khản đặc. 
* Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi. 
1. Khi kể chuyện ta cần lưu ý điều gì? 
1. Trong bài văn kể chuyện, nhiều khi ta phải kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật. Lời nói và ý nghĩ cũng nói lên tính cách nhân vật và ý nghĩa câu chuyện. 
2. Có mấy cách kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật? Là những cách nào? 
2. Có hai cáh kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật: 
Kể nguyên văn ( lời dẫn trực tiếp). 
- Kể bằng lời của người kể chuyện ( lời dẫn gián tiếp). 
GHI NHỚ: 
1.Tìm lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau( bằng cách gạch một gạch dưới lời dẫn trực tiếp, gạch hai gạch dưới lời dẫn gián tiếp): 
 Ba cậu bé rủ nhau vào rừng . Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi. Cậu thứ hai bảo: - Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại. - Theo tớ, tốt nhất là chùng mình nhận lỗi với bố mẹ. – Cậu thứ ba bàn. 
III. Luyện tập 
Lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn: Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. 
Bà lão bảo chính tay bà têm. 
Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm. 
Lời dẫn trực tiếp: 
 Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước: - Xin cụ cho biết ai đã têm trầu này? 
Bà lão bảo: - Tâu Bệ hạ, trầu do chính tay già têm đấy ạ! 
Nhà vua không tin gặng hỏi mãi bà lão đành nói thật: - Thưa đó là trầu do con gái già têm. 
2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp: Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm. 
 - Đoạn văn này gồm mấy câu? Đó là những câu nào? 
3. Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp: Bác thợ hỏi Hòe: - Cháu có thích làm thợ xây không? Hòe đáp: - Cháu thích lắm ! 
 * Đoạn văn này có những lời dẫn trực tiếp của những nhân vật nào? 
3.Lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn : 
 Bác thợ hỏi Hòe: 
Cháu có thích làm thợ xây không? 
Hòe đáp: 
 Cháu thích lắm ! 
3.Lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn 
Bác thợ hỏi Hòe là cậu có thích làm thợ xây không. 
Hòe nói rằng Hòe thích lắm. 
Có mấy cách kể lại lời nói và ý nghĩa của nhân vật? 
Củng cố 
DAËN DOØ